Prof. Zieleniecki: Wprowadzenie emerytur stażowych nie wymaga zmiany Konstytucji

Czy wprowadzenie emerytur stażowych wymaga zmiany Konstytucji? Czy można pobierać emeryturę stażową i jednocześnie wynagrodzenie za pracę? O te i inne kwestie zapytaliśmy współautora projektu ustawy o emeryturach stażowych złożonej w Sejmie przez NSZZ “Solidarność”, profesora Uniwersytetu Gdańskiego, Marcina Zielenieckiego.
 Prof. Zieleniecki: Wprowadzenie emerytur stażowych nie wymaga zmiany Konstytucji
/ pixabay.com

- Czy wprowadzenie emerytur stażowych wymagałoby zmiany Konstytucji RP, która w art. 67 ust. 1 mówi, że: "Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego"?

- Moim zdaniem nie wymaga zmiany konstytucji, dlatego że wyliczenie tych ryzyk socjalnych, które zostały zawarte w art. 67 Konstytucji, jest wyliczeniem niepełnym. Nie ma tam niektórych ryzyk tradycyjnie uznawanych za objęte przez system zabezpieczenia społecznego. Mogę podać przykład ryzyka śmierci żywiciela rodziny. Mamy takie świadczenie, jak renta rodzinna. Renta rodzinna chroni przed ryzykiem śmierci żywiciela rodziny a art. 67 Konstytucji nie wymienia takiego ryzyka. Nie oznacza to oczywiście, że ustawodawca nie może objąć ochroną osób przed tego typu ryzykiem. Zgodnie z art. 67 Konstytucji zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.

- Podobnie jest ze stażem, a właściwie należałoby mówić o wysłudze jako zdarzeniu, które stanowi przedmiot ochrony przez system zabezpieczenia społecznego. To, że konstytucja w art. 67 wymienia wiek emerytalny, nie oznacza, że nie można w sposób uzupełniający posłużyć się kryterium stażowym. I przecież tak jest również obecnie. Nikt nie kwestionuje konstytucyjności chociażby emerytur z tytułu wysługi przysługującym funkcjonariuszom służb mundurowych, żołnierzom zawodowym czy górnikom.

- A jak wygląda kwestia ochrony przedemerytalnej? Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy, pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie 4 lat przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Czy wobec tego, emerytury stażowe przyczynią się do zwolnień pracowników?

- Nie powinny się przyczynić do zwolnień, bo w tym przepisie nic się nie zmieni. Ochrona nadal będzie przysługiwać na 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, który jest jeden i wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Zatem tak jak i do tej pory pracownicy będą ochroną przed wypowiedzeniem z chwilą ukończenia 56 roku życia przez kobietę i 61 roku życia przez mężczyznę. Nawet jeżeli pracownik osiągnie staż uprawniający do emerytury stażowej przed rozpoczęciem okresu podlegania szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy, to w żaden sposób to nie powinno wpływać negatywnie na jego sytuację zawodową czy pracowniczą. Spełnienie warunków nabycia prawa do emerytury nie może uzasadniać wypowiedzenia pracownikowi umowy pracę przez pracodawcę. Wypowiedzenie umowy o pracę z tego powodu stanowiłoby dyskryminację pracownika ze względu na wiek. Spełnienie warunków nabycia prawa do emerytury stażowej umożliwi pracownikowi wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej, ale nie umożliwi pracodawcy rozwiązania stosunku pracy z takim pracownikiem z tego powodu.

- Czy 35 lat stażu dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn to okres tylko składkowy czy również nieskładkowy?

- Składkowy i nieskładkowy. Liczone to będzie tak jak obecnie. Liczba lat nieskładkowych nie będzie mogła przekroczyć jednej trzeciej lat składkowych. Niekiedy trzeba będzie osiągnąć odpowiednio długi okres składkowy, aby móc wykorzystać wszystkie lata nieskładkowe. Zwykle jest jednak tak, że osoby, które mają długi staż składkowy, nie mają długiego okresu nieskładkowego. Pewnie w zdecydowanej większości przypadków można będzie uwzględnić pełną pulę lat nieskładkowych.

- Czy można będzie połączyć pobieranie emerytury stażowej z wynagrodzeniem płynącym z pracy zawodowej?

- Tak. Chociaż warto pamiętać, że od ubezpieczonych będących pracownikami art. 103 a ustawy emerytalno-rentowej już dziś wymaga rozwiązania stosunku pracy. Niespełnienie tego warunku spowoduje zawieszenie prawa do emerytury. Ubezpieczony, który rozwiążę stosunek pracy z pracodawcą zatrudniającym go w przededniu ustalenia prawa do emerytury stażowej może następnie ponownie podjąć pracę zarobkową u tego samo bądź u innego pracodawcy i łączyć jej wykonywanie z pobieraniem emerytury stażowej. Wysokość wynagrodzenia osiąganego z tego tytułu będzie jednak wpływać na możliwość pobierania emerytury stażowej. Jeżeli wynagrodzenie nie przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia, to będzie można bez ograniczeń łączyć pobieranie świadczenia z pracą zarobkową. Jeżeli przekroczy 70%, ale nie 130% średniego wynagrodzenia, to emerytura stażowa będzie ulegała zmniejszeniu o kwotę przekroczenia progu 70% średniego wynagrodzenia. Dopiero, gdy przekroczymy próg 130% emerytura ulegnie zawieszeniu. Osoby osiągające wynagrodzenia przekraczające 130% przeciętnego wynagrodzenia nie będą mogły łączyć pobierania tej emerytury z pracą.

 

 


 

POLECANE
Siemoniak przyznał: W Wyrykach spadła nasza rakieta z ostatniej chwili
Siemoniak przyznał: "W Wyrykach spadła nasza rakieta"

Tomasz Siemoniak w rozmowie z Moniką Olejnik w TVN24 przyznał, że w Wyrykach spadła polska rakieta wystrzelona z F-16. Dom został uszkodzony, a mieszkańcy mogą wrócić tylko na parter. Minister tłumaczy się, że „świat nie jest taki prosty”.

Planowali zamachy terrorystyczne w Polsce i Europie. Litewska prokuratura ujawnia szokujące szczegóły pilne
Planowali zamachy terrorystyczne w Polsce i Europie. Litewska prokuratura ujawnia szokujące szczegóły

Litewska prokuratura wraz z policją rozbiły groźną siatkę terrorystyczną, która przygotowywała cztery zamachy w krajach Europy. W ręce służb trafili obywatele Litwy, Rosji, Łotwy, Estonii i Ukrainy, a tropy prowadzą wprost do rosyjskich służb specjalnych. Część śmiercionośnych ładunków trafiła do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Polski.

Doradca Zełenskiego o akcji polskiego wojska: Udawanie, że to sukces, brzmi dziwnie Wiadomości
Doradca Zełenskiego o akcji polskiego wojska: "Udawanie, że to sukces, brzmi dziwnie"

Według doradcy szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy Mychajło Podolaka atak dronów na Polskę to był test dla natowskich systemów obrony przeciwrakietowej. W jego opinii obnażył on brak skuteczności polskiej obrony.

Dla Niemca wszystko tylko u nas
Dla Niemca wszystko

Niemieckie media piszą, że wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie „niesie potencjał konfliktu”. Konflikt? Nie – to przypomnienie długu, którego Niemcy od dekad unikają.

Kurski do Tuska: Mścij się na mnie, zostaw syna Wiadomości
Kurski do Tuska: "Mścij się na mnie, zostaw syna"

Były prezes TVP Jacek Kurski oskarża Donalda Tuska o polityczną zemstę. Prokuratura w Toruniu postawiła jego synowi zarzuty, a Kurski nie ma wątpliwości: to zemsta premiera, a nie wymiaru sprawiedliwości.

Hennig-Kloska: Park Narodowy Dolnej Odry powstanie nawet mimo weta prezydenta pilne
Hennig-Kloska: Park Narodowy Dolnej Odry powstanie nawet mimo weta prezydenta

– W środę rząd przyjął projekt ustawy o utworzeniu Parku Doliny Dolnej Odry – poinformowała minister klimatu Paulina Hennig-Kloska. Nowy park ma powstać w województwie zachodniopomorskim w 2026 r. i objąć teren 3,8 tys. ha. Przeciwnicy alarmują: to cios w żeglugę, gospodarkę i porty Szczecina.

PiS złożył projekt uchwały ws. wywłaszczenia ambasady Rosji Wiadomości
PiS złożył projekt uchwały ws. wywłaszczenia ambasady Rosji

PiS złożył w Sejmie projekt uchwały dotyczącej pilnego zabezpieczenia terenu wokół Ministerstwa Obrony Narodowej. Jarosław Kaczyński zapowiedział, że chodzi m.in. o wywłaszczenie rosyjskiej ambasady w Warszawie.

Amerykanie kłócą się o nominowanego ambasadora USA w Polsce. Dwa głosy przewagi z ostatniej chwili
Amerykanie kłócą się o nominowanego ambasadora USA w Polsce. Dwa głosy przewagi

Nominowany na ambasadora USA w Polsce Tom Rose uzyskał w środę poparcie senackiej komisji spraw zagranicznych, choć nie poparł go żaden polityk Demokratów. Nominacja Rose'a wciąż musi uzyskać większość głosów w Senacie.

To będzie pierwsza wspólna podróż z prezydentem Nawrockim. Sikorski w delegacji do ONZ pilne
To będzie pierwsza wspólna podróż z prezydentem Nawrockim. Sikorski w delegacji do ONZ

Radosław Sikorski poleci z Karolem Nawrockim do Nowego Jorku na 80. sesję Zgromadzenia Ogólnego ONZ. To pierwsza zagraniczna wizyta, w której minister spraw zagranicznych będzie towarzyszył prezydentowi.

Komunikat dla mieszkańców Kielc Wiadomości
Komunikat dla mieszkańców Kielc

Władze Kielc ogłosiły pełną listę inicjatyw zakwalifikowanych do tegorocznego budżetu obywatelskiego. W zestawieniu znalazło się łącznie 85 projektów, w tym 27 o charakterze ogólnomiejskim oraz 58 rejonowych.

REKLAMA

Prof. Zieleniecki: Wprowadzenie emerytur stażowych nie wymaga zmiany Konstytucji

Czy wprowadzenie emerytur stażowych wymaga zmiany Konstytucji? Czy można pobierać emeryturę stażową i jednocześnie wynagrodzenie za pracę? O te i inne kwestie zapytaliśmy współautora projektu ustawy o emeryturach stażowych złożonej w Sejmie przez NSZZ “Solidarność”, profesora Uniwersytetu Gdańskiego, Marcina Zielenieckiego.
 Prof. Zieleniecki: Wprowadzenie emerytur stażowych nie wymaga zmiany Konstytucji
/ pixabay.com

- Czy wprowadzenie emerytur stażowych wymagałoby zmiany Konstytucji RP, która w art. 67 ust. 1 mówi, że: "Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego"?

- Moim zdaniem nie wymaga zmiany konstytucji, dlatego że wyliczenie tych ryzyk socjalnych, które zostały zawarte w art. 67 Konstytucji, jest wyliczeniem niepełnym. Nie ma tam niektórych ryzyk tradycyjnie uznawanych za objęte przez system zabezpieczenia społecznego. Mogę podać przykład ryzyka śmierci żywiciela rodziny. Mamy takie świadczenie, jak renta rodzinna. Renta rodzinna chroni przed ryzykiem śmierci żywiciela rodziny a art. 67 Konstytucji nie wymienia takiego ryzyka. Nie oznacza to oczywiście, że ustawodawca nie może objąć ochroną osób przed tego typu ryzykiem. Zgodnie z art. 67 Konstytucji zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa.

- Podobnie jest ze stażem, a właściwie należałoby mówić o wysłudze jako zdarzeniu, które stanowi przedmiot ochrony przez system zabezpieczenia społecznego. To, że konstytucja w art. 67 wymienia wiek emerytalny, nie oznacza, że nie można w sposób uzupełniający posłużyć się kryterium stażowym. I przecież tak jest również obecnie. Nikt nie kwestionuje konstytucyjności chociażby emerytur z tytułu wysługi przysługującym funkcjonariuszom służb mundurowych, żołnierzom zawodowym czy górnikom.

- A jak wygląda kwestia ochrony przedemerytalnej? Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy, pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie 4 lat przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Czy wobec tego, emerytury stażowe przyczynią się do zwolnień pracowników?

- Nie powinny się przyczynić do zwolnień, bo w tym przepisie nic się nie zmieni. Ochrona nadal będzie przysługiwać na 4 lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego, który jest jeden i wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Zatem tak jak i do tej pory pracownicy będą ochroną przed wypowiedzeniem z chwilą ukończenia 56 roku życia przez kobietę i 61 roku życia przez mężczyznę. Nawet jeżeli pracownik osiągnie staż uprawniający do emerytury stażowej przed rozpoczęciem okresu podlegania szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy, to w żaden sposób to nie powinno wpływać negatywnie na jego sytuację zawodową czy pracowniczą. Spełnienie warunków nabycia prawa do emerytury nie może uzasadniać wypowiedzenia pracownikowi umowy pracę przez pracodawcę. Wypowiedzenie umowy o pracę z tego powodu stanowiłoby dyskryminację pracownika ze względu na wiek. Spełnienie warunków nabycia prawa do emerytury stażowej umożliwi pracownikowi wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej, ale nie umożliwi pracodawcy rozwiązania stosunku pracy z takim pracownikiem z tego powodu.

- Czy 35 lat stażu dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn to okres tylko składkowy czy również nieskładkowy?

- Składkowy i nieskładkowy. Liczone to będzie tak jak obecnie. Liczba lat nieskładkowych nie będzie mogła przekroczyć jednej trzeciej lat składkowych. Niekiedy trzeba będzie osiągnąć odpowiednio długi okres składkowy, aby móc wykorzystać wszystkie lata nieskładkowe. Zwykle jest jednak tak, że osoby, które mają długi staż składkowy, nie mają długiego okresu nieskładkowego. Pewnie w zdecydowanej większości przypadków można będzie uwzględnić pełną pulę lat nieskładkowych.

- Czy można będzie połączyć pobieranie emerytury stażowej z wynagrodzeniem płynącym z pracy zawodowej?

- Tak. Chociaż warto pamiętać, że od ubezpieczonych będących pracownikami art. 103 a ustawy emerytalno-rentowej już dziś wymaga rozwiązania stosunku pracy. Niespełnienie tego warunku spowoduje zawieszenie prawa do emerytury. Ubezpieczony, który rozwiążę stosunek pracy z pracodawcą zatrudniającym go w przededniu ustalenia prawa do emerytury stażowej może następnie ponownie podjąć pracę zarobkową u tego samo bądź u innego pracodawcy i łączyć jej wykonywanie z pobieraniem emerytury stażowej. Wysokość wynagrodzenia osiąganego z tego tytułu będzie jednak wpływać na możliwość pobierania emerytury stażowej. Jeżeli wynagrodzenie nie przekroczy 70% przeciętnego wynagrodzenia, to będzie można bez ograniczeń łączyć pobieranie świadczenia z pracą zarobkową. Jeżeli przekroczy 70%, ale nie 130% średniego wynagrodzenia, to emerytura stażowa będzie ulegała zmniejszeniu o kwotę przekroczenia progu 70% średniego wynagrodzenia. Dopiero, gdy przekroczymy próg 130% emerytura ulegnie zawieszeniu. Osoby osiągające wynagrodzenia przekraczające 130% przeciętnego wynagrodzenia nie będą mogły łączyć pobierania tej emerytury z pracą.

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe