Paweł Jędrzejewski: Pacyfizm zapewnia sukcesy terrorystom i mordercom

Izrael zapowiada przeprowadzenie na terytorium Strefy Gazy odpowiedzi militarnej na atak i zbrodnie Hamasu z zeszłego tygodnia.
Żołnierze. Ilustracja poglądowa Paweł Jędrzejewski: Pacyfizm zapewnia sukcesy terrorystom i mordercom
Żołnierze. Ilustracja poglądowa / Pixabay.com

Izrael już lata temu (2005) wyszedł z tego obszaru, oddał go całkowicie w zarząd Arabom palestyńskim w nadziei, że to ułatwi osiągnięcie pokoju. Mieszkańcy Strefy Gazy wybrali jednak rządy Hamasu, więc pokój nie przybliżył się ani o milimetr. Przeciwnie: teren zarządzany przez Hamas stał się bazą dla zbrodniczego terroryzmu. Nadzieje Izraela na pokój – te pacyfistyczne, idealistyczne mrzonki – po raz kolejny okazały się nie tylko naiwną, złudną utopią, ale pośrednio przyczyniły się do śmierci tysięcy niewinnych ludzi.

Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę, że w obliczu prawdziwego zła, czyli w obliczu np. terroryzmu Hamasu, fanatyzmu religijnego tzw. państwa islamskiego, nazizmu Hitlera czy komunizmu Lenina, Stalina, Pol Pota oraz Mao, pacyfizm jest bezradny, nieskuteczny i postawa pacyfistyczna (gdy przejawia się na znaczną, decydującą skalę) stanowi niestety gwarancję, że zło może działać i mordować niewinnych i bezbronnych zupełnie bezkarnie. Pamiętamy, jak Izrael siłą usuwał Żydów z obszaru Strefy Gazy, jak pozostawił Palestyńczykom infrastrukturę niezbędną do specjalistycznej uprawy roślin, jak starał się zachęcić do życia w pokoju. Oni jednak wybrali Hamas.

Pacyfizm nie był tu jedynym decydującym motywem, ale jednak tkwił on głęboko u korzeni decyzji Izraela. Warto więc spojrzeć na pacyfizm krytycznym okiem. Bo chyba rzadko pozory mylą tak silnie, jak dzieje się to w przypadku pacyfizmu. Pacyfizm jest szanowany jako postawa szlachetna, a w rzeczywistości jest sojusznikiem morderców.

 

Pacyfizm to rezygnacja z obrony

Przeciwności, cierpienie, okrucieństwo i zło, które dostrzegamy w świecie, są prawdziwe: wymagają więc prawdziwych działań, aktywnej, stanowczej postawy. Pacyfizm – przy swoich szlachetnych założeniach – taką postawą zdecydowanie nie jest. 

Dlaczego konsekwencja postawy pacyfistycznej staje się swoim zaprzeczeniem?

Z bardzo prostej przyczyny.

Pacyfizm to nie tylko umiłowanie pokoju.

Bo któż nie miłuje pokoju?!

Pacyfizm idzie jednak dalej: neguje przeciwstawianie się złu tak bardzo, że rezygnuje z obrony życia niewinnego człowieka, jeśli ta obrona wymaga zabicia agresora. Pacyfizm odrzuca każde zabijanie, niezależnie czemu ono służy.

Gdy uznaje wyjątki od tej zasady – nie jest już prawdziwym, rzeczywistym pacyfizmem.

 

Pacyfizm to postawa skrajna

Pacyfizm jest światopoglądem zbudowanym na skrajnym, a przez to błędnym przekonaniu, że pozbawienie człowieka życia jest zawsze złe, niezależnie od okoliczności. Sama postawa wyrasta z pobudek idealistycznych i pozornie szlachetnych. Jednak błąd etyczny tkwi w słowie „zawsze”, użytym w najważniejszym haśle pacyfizmu, które brzmi „zabijanie jest zawsze złe”.

Istnieje niesprawiedliwe zabieranie człowiekowi życia, ale istnieje też zabieranie sprawiedliwe. Jeżeli ktoś pozbawia życia niewinnego człowieka, aby zaspokoić swoje egoistyczne cele (np. morderstwo na tle rabunkowym), mamy do czynienia z niesprawiedliwym zabijaniem. 

Jeżeli natomiast pozbawiamy człowieka życia w obronie niewinnych ludzi (np. odbieramy życie temu, kto próbuje popełnić morderstwo), to jest to zabijanie sprawiedliwe. 

Pacyfizm, rezygnując z tego – jakże istotnego – rozróżnienia (odbieranie życia niesprawiedliwe i sprawiedliwe), popełnia niewybaczalny logiczny, a w konsekwencji także etyczny błąd: bezwzględne przeciwstawianie się każdemu zabijaniu – nawet wtedy, gdy ratuje ono niewinne ludzkie życie, gwarantuje przecież w praktyce, że przypadki niesprawiedliwego pozbawiania życia niewinnych ludzi, czyli morderstwa, nie natrafią – w wyniku oddziaływania pacyfizmu – na bezpośredni opór, ale wręcz przeciwnie: znajdą w postawie pacyfistycznej zachętę i w dużym stopniu gwarancję bezkarności. 

 

Bowiem brak oporu przeciw złu to przyzwalanie na zło

Pamiętajmy, że działalność obozów śmierci podczas II wojny światowej nie została zakończona w wyniku protestów pacyfistów, ale w wyniku działań militarnych alianckich armii!

Gdy dominuje postawa pacyfistyczna, niewinni są mordowani, natomiast winnym nie grozi utrata życia, nawet gdy popełniają morderstwa. Rezygnacja pacyfisty z pozbawienia życia agresora, który morduje człowieka, oznacza w praktyce, że życie mordercy jest dla pacyfisty cenniejsze od życia ofiary. A czyż może być coś bardziej niesprawiedliwego od takiej niemoralnej postawy?

Pacyfizm jest odwieczny jak wojna, czyli tak stary jak ludzkość. Jednak jest faktem, że ruch pacyfistyczny osiągnął niespotykaną dotąd popularność i wpływy w ciągu ostatnich stu lat. Powodów jest wiele, ale jednym z nich jest na pewno postępująca laicyzacja świata zachodniego – jego odchodzenie od religii, od etycznego monoteizmu.

 

Skąd taka teza?

Gdy ideałem przestaje być życie zgodne z etyką Dekalogu, to staje się nim po prostu samo życie.

Bo cóż jest wtedy cenniejsze od życia? Od samego trwania?

A dlaczego życie zgodne z zasadami przestaje być wartością najwyższą?

Bo laicyzacja pozbawia człowieka wiary, że istnieje cokolwiek poza życiem: a więc przede wszystkim Bóg, który oczekuje od człowieka czynienia Dobra, moralność zakotwiczona w etycznym monoteizmie, wizja rozliczenia ludzkich czynów, dusza i jej wyjątkowy status. Gdy przestaje się wierzyć w Boga i to, że istnieje poza życiem coś, co warte jest więcej niż życie – życie automatycznie staje się najważniejsze.
Z pozoru wygląda to jak kolosalny postęp w rozwoju ludzkości: bo oto zamiast wojen i konfliktów religijnych tworzy się społeczeństwo ceniące po prostu ludzkie życie, a więc społeczeństwo, w którym nikt nie będzie nikogo chciał atakować, torturować i mordować. Niestety – jak przekonuje historia w sposób najbardziej dobitny – jest to tylko utopia. Utopia, ponieważ miałoby to sens, gdyby w jakiś cudowny sposób przestały istnieć w tym samym czasie konflikty pomiędzy ludźmi.

A tak przecież nie jest.

I wtedy przekonanie, że życie jest najcenniejsze, bo już nic nie ma poza nim – obraca się przeciwko człowiekowi.

 

Naiwność pacyfizmu

Najlepszym przykładem jest tu historia pierwszej połowy XX wieku, gdy – po potwornych doświadczeniach I wojny światowej – Europa chciała pacyfizmem odpowiedzieć na zagrożenie ze strony Hitlera i nazizmu. Zamiast zdusić niebezpieczeństwo, jakie on stwarzał, w zarodku, zwlekała długo, chcąc za wszelką cenę uniknąć konfliktu zbrojnego. I najpierw oddała mu po kolei wszystko, czego żądał, by na koniec i tak musiały zginąć miliony ludzi, nim III Rzesza została zdruzgotana.

Pacyfizm współczesny jest produktem ubocznym rozpadu wartości etycznego monoteizmu. Nieprzeciwstawianie się złu ma – w teorii – pokonywać zło metodami pokojowymi, jednak w praktyce gwarantuje, że zło zwycięża, pochłania wiele ofiar, a na koniec i tak musi zostać pokonane siłą i przemocą.
Każdy człowiek, który jest zdrowy psychicznie, uważa, że pokój jest lepszy od wojny. Każdy wie, że wojna to cierpienie, zniszczenie, zagłada. Dlatego właśnie ideologia pacyfizmu brzmi tak atrakcyjnie i wielu ludzi zgadza się z nią entuzjastycznie.

Naiwność pacyfizmu, który odrzuca metody jakiegokolwiek czynnego oporu przeciw złu, dobrze ilustrują słowa Mahatmy Gandhiego. W 1938 roku, już po Nocy Kryształowej (Kristallnacht), Gandhi radził niemieckim Żydom: „Jestem pewien, że najbardziej kamienne niemieckie serca ustąpią, jeżeli tylko Żydzi przyjmą zasady nieodpowiadania przemocą na przemoc”.

O tym, jak bardzo nie miał racji Gandhi, świadczą miliony ofiar Holokaustu, które nie stawiały oporu.
Bo gdy przeciwnikiem pacyfisty (tak jak było to w przypadku Gandhiego i ruchu wyzwoleńczego Indii) jest Churchill i Anglicy – bierny opór, odrzucenie przemocy i oporu czynnego umożliwiają zwycięstwo. Ale czy w komunistycznej Rosji nie było pacyfistów? Czy nie było ich w nazistowskich Niemczech? Byli, tylko nie wiemy o nich nic, bo zostali po prostu rozstrzelani, powieszeni, zagazowani albo zagłodzeni w gułagach lub w obozach koncentracyjnych. Ani rosyjski, ani niemiecki Gandhi nigdy nie mieli nawet najmniejszej szansy, aby świat dowiedział się o ich istnieniu.

Pacyfizm zamiast pokonywać zło, staje się – wbrew swoim intencjom – sojusznikiem zła. Dlatego więc można mówić o głębokiej niemoralności pacyfizmu jako ideologii, która wypełnia w ludzkiej świadomości puste miejsca po zanikających ideałach etycznego monoteizmu. To bardzo smutne, że taka szlachetna z pozoru idea okazuje się w życiowej praktyce nie tylko nieskuteczna, ale wprost szkodliwa.


 

POLECANE
Geje uznali się za lesbijki i zgarnęli kobietom nagrody sprzed nosa tylko u nas
Geje uznali się za lesbijki i zgarnęli kobietom nagrody sprzed nosa

Kolejny raz kilku transseksualistów zabrało kobietom sportowe nagrody przeznaczone dla zawodniczek, które kobietami się urodziły, a nie tylko mianowały. Kto jednak transseksualiście zabroni, skoro każdy z nas może sobie dzisiaj dowolnie wybrać swoją prawdziwą rzekomo tożsamość?

Kongres USA przyjął wielką piękną ustawę Donalda Trumpa z ostatniej chwili
Kongres USA przyjął "wielką piękną ustawę" Donalda Trumpa

Izba Reprezentantów USA przyjęła ustawę "One Big Beautiful Bill Act" zapowiadaną przez prezydenta Donalda Trumpa, łączącą cięcia podatków, redukcje socjalne i większe środki na deportacje.

Ogromny pożar bloku mieszkalnego w Ząbkach z ostatniej chwili
Ogromny pożar bloku mieszkalnego w Ząbkach

Około 20 zastępów straży pożarnej walczy z pożarem budynku wielorodzinnego przy ulicy Powstańców 62 w podwarszawskich Ząbkach.

Qczaj dopiero co zrobił prawo jazdy: Mam BMW M2, to samochód dla wariatów gorące
Qczaj dopiero co zrobił prawo jazdy: "Mam BMW M2, to samochód dla wariatów"

Trener podkreśla, że decyzja o zrobieniu prawa jazdy była jedną z najlepszych w jego życiu. Teraz, kiedy odpowiedni dokument ma już w kieszeni, z ogromną przyjemnością wsiada za kierownicę i mknie przed siebie. Najbardziej lubi drogi szybkiego ruchu, bo tam może mocniej wcisnąć pedał gazu.

Straż Graniczna miała odesłać migranta do Niemiec pod presją mieszkańców Gubina z ostatniej chwili
Straż Graniczna miała odesłać migranta do Niemiec pod presją mieszkańców Gubina

Próba nielegalnego przekazania migranta na polską stronę granicy wywołała w czwartek nerwową interwencję mieszkańców Gubina – informuje Robert Bąkiewicz z Ruchu Obrony Granic.

Grafzero: Zew Zajdla 2024 z ostatniej chwili
Grafzero: Zew Zajdla 2024

Nadszedł czas na Nagrody Fandomu Polskiego, czyli popularne Zajdle! W 2025 roku nieco wcześniej, bo Polcon ma miejsce w lipcu, ale równie ciekawie. Sześć powieści i cztery opowiadania - Grafzero vlog literacki podaje swoje typy!

PGNiG wydało pilny komunikat dla klientów z ostatniej chwili
PGNiG wydało pilny komunikat dla klientów

Uwaga na fałszywych przedstawicieli PGNiG Obrót Detaliczny i Grupy Orlen. Sprawdź, jak się chronić przed oszustami podszywającymi się pod pracowników.

Nie żyje gwiazda filmów Quentina Tarnatino z ostatniej chwili
Nie żyje gwiazda filmów Quentina Tarnatino

W czwartek w wieku 67 lat po prawdopodobnym zawale serca zmarł Michael Madsen, gwiazda "Wściekłych psów" i "Kill Billa".

Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego piratem drogowym tylko u nas
Przewodniczący Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego piratem drogowym

W Polsce, proszę Państwa, logika od dawna prosiła o azyl polityczny, ale ostatnio chyba wyemigrowała na stałe, i to bez prawa powrotu. Bo jak inaczej skomentować fakt, który nawet dla mnie, człowieka przywykłego do absurdów postkomunizmu, jest niczym diament w koronie groteski?

Trump rozmawiał z Putinem. Jest reakcja Kremla z ostatniej chwili
Trump rozmawiał z Putinem. Jest reakcja Kremla

W czwartek Władimir Putin powiedział prezydentowi USA Donaldowi Trumpowi w rozmowie telefonicznej w czwartek, że Moskwa nie zrezygnuje z celów, jakie sobie postawiła dotyczących wojny na Ukrainie.

REKLAMA

Paweł Jędrzejewski: Pacyfizm zapewnia sukcesy terrorystom i mordercom

Izrael zapowiada przeprowadzenie na terytorium Strefy Gazy odpowiedzi militarnej na atak i zbrodnie Hamasu z zeszłego tygodnia.
Żołnierze. Ilustracja poglądowa Paweł Jędrzejewski: Pacyfizm zapewnia sukcesy terrorystom i mordercom
Żołnierze. Ilustracja poglądowa / Pixabay.com

Izrael już lata temu (2005) wyszedł z tego obszaru, oddał go całkowicie w zarząd Arabom palestyńskim w nadziei, że to ułatwi osiągnięcie pokoju. Mieszkańcy Strefy Gazy wybrali jednak rządy Hamasu, więc pokój nie przybliżył się ani o milimetr. Przeciwnie: teren zarządzany przez Hamas stał się bazą dla zbrodniczego terroryzmu. Nadzieje Izraela na pokój – te pacyfistyczne, idealistyczne mrzonki – po raz kolejny okazały się nie tylko naiwną, złudną utopią, ale pośrednio przyczyniły się do śmierci tysięcy niewinnych ludzi.

Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę, że w obliczu prawdziwego zła, czyli w obliczu np. terroryzmu Hamasu, fanatyzmu religijnego tzw. państwa islamskiego, nazizmu Hitlera czy komunizmu Lenina, Stalina, Pol Pota oraz Mao, pacyfizm jest bezradny, nieskuteczny i postawa pacyfistyczna (gdy przejawia się na znaczną, decydującą skalę) stanowi niestety gwarancję, że zło może działać i mordować niewinnych i bezbronnych zupełnie bezkarnie. Pamiętamy, jak Izrael siłą usuwał Żydów z obszaru Strefy Gazy, jak pozostawił Palestyńczykom infrastrukturę niezbędną do specjalistycznej uprawy roślin, jak starał się zachęcić do życia w pokoju. Oni jednak wybrali Hamas.

Pacyfizm nie był tu jedynym decydującym motywem, ale jednak tkwił on głęboko u korzeni decyzji Izraela. Warto więc spojrzeć na pacyfizm krytycznym okiem. Bo chyba rzadko pozory mylą tak silnie, jak dzieje się to w przypadku pacyfizmu. Pacyfizm jest szanowany jako postawa szlachetna, a w rzeczywistości jest sojusznikiem morderców.

 

Pacyfizm to rezygnacja z obrony

Przeciwności, cierpienie, okrucieństwo i zło, które dostrzegamy w świecie, są prawdziwe: wymagają więc prawdziwych działań, aktywnej, stanowczej postawy. Pacyfizm – przy swoich szlachetnych założeniach – taką postawą zdecydowanie nie jest. 

Dlaczego konsekwencja postawy pacyfistycznej staje się swoim zaprzeczeniem?

Z bardzo prostej przyczyny.

Pacyfizm to nie tylko umiłowanie pokoju.

Bo któż nie miłuje pokoju?!

Pacyfizm idzie jednak dalej: neguje przeciwstawianie się złu tak bardzo, że rezygnuje z obrony życia niewinnego człowieka, jeśli ta obrona wymaga zabicia agresora. Pacyfizm odrzuca każde zabijanie, niezależnie czemu ono służy.

Gdy uznaje wyjątki od tej zasady – nie jest już prawdziwym, rzeczywistym pacyfizmem.

 

Pacyfizm to postawa skrajna

Pacyfizm jest światopoglądem zbudowanym na skrajnym, a przez to błędnym przekonaniu, że pozbawienie człowieka życia jest zawsze złe, niezależnie od okoliczności. Sama postawa wyrasta z pobudek idealistycznych i pozornie szlachetnych. Jednak błąd etyczny tkwi w słowie „zawsze”, użytym w najważniejszym haśle pacyfizmu, które brzmi „zabijanie jest zawsze złe”.

Istnieje niesprawiedliwe zabieranie człowiekowi życia, ale istnieje też zabieranie sprawiedliwe. Jeżeli ktoś pozbawia życia niewinnego człowieka, aby zaspokoić swoje egoistyczne cele (np. morderstwo na tle rabunkowym), mamy do czynienia z niesprawiedliwym zabijaniem. 

Jeżeli natomiast pozbawiamy człowieka życia w obronie niewinnych ludzi (np. odbieramy życie temu, kto próbuje popełnić morderstwo), to jest to zabijanie sprawiedliwe. 

Pacyfizm, rezygnując z tego – jakże istotnego – rozróżnienia (odbieranie życia niesprawiedliwe i sprawiedliwe), popełnia niewybaczalny logiczny, a w konsekwencji także etyczny błąd: bezwzględne przeciwstawianie się każdemu zabijaniu – nawet wtedy, gdy ratuje ono niewinne ludzkie życie, gwarantuje przecież w praktyce, że przypadki niesprawiedliwego pozbawiania życia niewinnych ludzi, czyli morderstwa, nie natrafią – w wyniku oddziaływania pacyfizmu – na bezpośredni opór, ale wręcz przeciwnie: znajdą w postawie pacyfistycznej zachętę i w dużym stopniu gwarancję bezkarności. 

 

Bowiem brak oporu przeciw złu to przyzwalanie na zło

Pamiętajmy, że działalność obozów śmierci podczas II wojny światowej nie została zakończona w wyniku protestów pacyfistów, ale w wyniku działań militarnych alianckich armii!

Gdy dominuje postawa pacyfistyczna, niewinni są mordowani, natomiast winnym nie grozi utrata życia, nawet gdy popełniają morderstwa. Rezygnacja pacyfisty z pozbawienia życia agresora, który morduje człowieka, oznacza w praktyce, że życie mordercy jest dla pacyfisty cenniejsze od życia ofiary. A czyż może być coś bardziej niesprawiedliwego od takiej niemoralnej postawy?

Pacyfizm jest odwieczny jak wojna, czyli tak stary jak ludzkość. Jednak jest faktem, że ruch pacyfistyczny osiągnął niespotykaną dotąd popularność i wpływy w ciągu ostatnich stu lat. Powodów jest wiele, ale jednym z nich jest na pewno postępująca laicyzacja świata zachodniego – jego odchodzenie od religii, od etycznego monoteizmu.

 

Skąd taka teza?

Gdy ideałem przestaje być życie zgodne z etyką Dekalogu, to staje się nim po prostu samo życie.

Bo cóż jest wtedy cenniejsze od życia? Od samego trwania?

A dlaczego życie zgodne z zasadami przestaje być wartością najwyższą?

Bo laicyzacja pozbawia człowieka wiary, że istnieje cokolwiek poza życiem: a więc przede wszystkim Bóg, który oczekuje od człowieka czynienia Dobra, moralność zakotwiczona w etycznym monoteizmie, wizja rozliczenia ludzkich czynów, dusza i jej wyjątkowy status. Gdy przestaje się wierzyć w Boga i to, że istnieje poza życiem coś, co warte jest więcej niż życie – życie automatycznie staje się najważniejsze.
Z pozoru wygląda to jak kolosalny postęp w rozwoju ludzkości: bo oto zamiast wojen i konfliktów religijnych tworzy się społeczeństwo ceniące po prostu ludzkie życie, a więc społeczeństwo, w którym nikt nie będzie nikogo chciał atakować, torturować i mordować. Niestety – jak przekonuje historia w sposób najbardziej dobitny – jest to tylko utopia. Utopia, ponieważ miałoby to sens, gdyby w jakiś cudowny sposób przestały istnieć w tym samym czasie konflikty pomiędzy ludźmi.

A tak przecież nie jest.

I wtedy przekonanie, że życie jest najcenniejsze, bo już nic nie ma poza nim – obraca się przeciwko człowiekowi.

 

Naiwność pacyfizmu

Najlepszym przykładem jest tu historia pierwszej połowy XX wieku, gdy – po potwornych doświadczeniach I wojny światowej – Europa chciała pacyfizmem odpowiedzieć na zagrożenie ze strony Hitlera i nazizmu. Zamiast zdusić niebezpieczeństwo, jakie on stwarzał, w zarodku, zwlekała długo, chcąc za wszelką cenę uniknąć konfliktu zbrojnego. I najpierw oddała mu po kolei wszystko, czego żądał, by na koniec i tak musiały zginąć miliony ludzi, nim III Rzesza została zdruzgotana.

Pacyfizm współczesny jest produktem ubocznym rozpadu wartości etycznego monoteizmu. Nieprzeciwstawianie się złu ma – w teorii – pokonywać zło metodami pokojowymi, jednak w praktyce gwarantuje, że zło zwycięża, pochłania wiele ofiar, a na koniec i tak musi zostać pokonane siłą i przemocą.
Każdy człowiek, który jest zdrowy psychicznie, uważa, że pokój jest lepszy od wojny. Każdy wie, że wojna to cierpienie, zniszczenie, zagłada. Dlatego właśnie ideologia pacyfizmu brzmi tak atrakcyjnie i wielu ludzi zgadza się z nią entuzjastycznie.

Naiwność pacyfizmu, który odrzuca metody jakiegokolwiek czynnego oporu przeciw złu, dobrze ilustrują słowa Mahatmy Gandhiego. W 1938 roku, już po Nocy Kryształowej (Kristallnacht), Gandhi radził niemieckim Żydom: „Jestem pewien, że najbardziej kamienne niemieckie serca ustąpią, jeżeli tylko Żydzi przyjmą zasady nieodpowiadania przemocą na przemoc”.

O tym, jak bardzo nie miał racji Gandhi, świadczą miliony ofiar Holokaustu, które nie stawiały oporu.
Bo gdy przeciwnikiem pacyfisty (tak jak było to w przypadku Gandhiego i ruchu wyzwoleńczego Indii) jest Churchill i Anglicy – bierny opór, odrzucenie przemocy i oporu czynnego umożliwiają zwycięstwo. Ale czy w komunistycznej Rosji nie było pacyfistów? Czy nie było ich w nazistowskich Niemczech? Byli, tylko nie wiemy o nich nic, bo zostali po prostu rozstrzelani, powieszeni, zagazowani albo zagłodzeni w gułagach lub w obozach koncentracyjnych. Ani rosyjski, ani niemiecki Gandhi nigdy nie mieli nawet najmniejszej szansy, aby świat dowiedział się o ich istnieniu.

Pacyfizm zamiast pokonywać zło, staje się – wbrew swoim intencjom – sojusznikiem zła. Dlatego więc można mówić o głębokiej niemoralności pacyfizmu jako ideologii, która wypełnia w ludzkiej świadomości puste miejsca po zanikających ideałach etycznego monoteizmu. To bardzo smutne, że taka szlachetna z pozoru idea okazuje się w życiowej praktyce nie tylko nieskuteczna, ale wprost szkodliwa.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe