„Krwawy dar Stalina” – Historia Pomorza Zachodniego w cieniu wojny

15.05.2025 11:25

Książka „Krwawy dar Stalina. Powrót Pomorza Zachodniego do Polski” autorstwa Marka A. Koprowskiego, wydana przez Wydawnictwo Replika w 2024 roku, to obszerne opracowanie (512 stron) przybliżające burzliwe dzieje Pomorza Zachodniego, regionu o strategicznym znaczeniu dla Polski. Autor, znany z publikacji dotyczących historii Kresów Wschodnich, tym razem skupia się na losach Pomorza od czasów średniowiecznych po okres powojenny, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń II wojny światowej.

Okładka książki "Krwawy dar Stalina" / grafika: Wydawnictwo Replika

W książce szczególne miejsce zajmują losy Kaszubów, którzy odegrali kluczową rolę w procesie odzyskiwania Pomorza. Władze RP podejmowały liczne działania na rzecz inkorporacji tego regionu, przez Niemców nazywanego pogardliwie „polskim korytarzem”. Pomimo klęski w I wojnie światowej, Niemcy nie porzucili planów odzyskania Pomorza, a po dojściu Hitlera do władzy miejscowa ludność niemiecka stała się V kolumną, która prowokowała konflikty i uczestniczyła w eksterminacji polskich sąsiadów.

Autor opisuje także brutalne realia niemieckiej okupacji, której celem była całkowita eksterminacja Polaków na Pomorzu. Tylko ci, którzy podpisali niemiecką listę narodowościową, mogli pozostać, inni byli brutalnie mordowani lub zmuszani do wyrzeczenia się polskości. Na tym tle wyrasta pytanie o los Kaszubów służących w Wehrmachcie – temat, który Koprowski podejmuje z historyczną wnikliwością.

Nie wszyscy jednak biernie podporządkowali się okupacyjnej polityce. Na Pomorzu działała organizacja podziemna „Gryf Pomorski”, która dowodziła, że polscy mieszkańcy regionu nie poddali się germanizacji. W tym kontekście Koprowski analizuje również paradoksalne wsparcie Stalina dla koncepcji polskiej granicy na Odrze i Nysie – decyzji motywowanej zarówno politycznym interesem ZSRR, jak i próbą osłabienia Niemiec oraz wynagrodzenia Polsce utraty Kresów Wschodnich.

Książka napisana jest przystępnym językiem i oparta na solidnej bibliografii, w tym licznych wspomnieniach i dokumentach. Zawiera także wkładkę zdjęciową, co wzbogaca lekturę. „Krwawy dar Stalina” to wartościowa pozycja dla pasjonatów historii Polski, zwłaszcza tych zainteresowanych dziejami Pomorza Zachodniego. Choć tytuł może sugerować wąskie ujęcie tematu, książka oferuje szeroką perspektywę historyczną, łącząc narrację o wydarzeniach wojennych z analizą ich długofalowych skutków politycznych i społecznych.

Dla osób zainteresowanych historią regionu, książka dostępna jest na stronie Wydawnictwa Replika [TUTAJ]