161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski

9 sierpnia 2025 roku mija 161 lat od narodzin Romana Dmowskiego - jednego z ojców polskiej niepodległości, wybitnego polityka, publicysty i ideologa ruchu narodowego. Urodzony w 1864 roku w Kamionku pod Warszawą, w ubogiej rodzinie drobnoszlacheckiej, Dmowski poświęcił życie walce o odrodzenie Polski.
Roman Dmowski 161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski
Roman Dmowski / fot. wikipedia.org/ Domena publiczna

Co musisz wiedzieć?

  • Roman Dmowski (1864–1939) to polski polityk, ideolog nacjonalizmu i współtwórca niepodległej Polski
  • Założyciel Narodowej Demokracji, lider Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, sygnatariusz Traktatu Wersalskiego (1919)
  • Promował koncepcję państwa narodowego, opartego na polonizacji, w opozycji do federacyjnej wizji Piłsudskiego
  • Jako delegat na konferencji paryskiej przyczynił się do uznania Polski na arenie międzynarodowej

 

Młodość i narodziny idei

Studiował biologię na rosyjskim uniwersytecie w Warszawie, gdzie w 1891 roku zdobył stopień doktora nauk przyrodniczych. Jako współzałożyciel Narodowej Demokracji (endecji), stworzył podstawy ideowe polskiego nacjonalizmu, kładąc nacisk na polonizację i koncepcję państwa narodowego. W odróżnieniu od Józefa Piłsudskiego, który marzył o federacyjnej, wielonarodowej Polsce, Dmowski widział ojczyznę jako jednolite państwo polskie.

 

Architekt polskiej niepodległości

Jego działalność polityczna nabrała szczególnego znaczenia podczas I wojny światowej. W 1917 roku założył w Paryżu Komitet Narodowy Polski, uznany przez państwa Ententy za przedstawicielstwo polskich interesów. W 1919 roku, wraz z Ignacym Janem Paderewskim, reprezentował Polskę na konferencji paryskiej, gdzie podpisano Traktat Wersalski, formalnie potwierdzający odrodzenie Rzeczypospolitej. Dmowski osobiście złożył podpis pod tym historycznym dokumentem.

 

Rola w II Rzeczypospolitej

W II Rzeczypospolitej pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) oraz ministra spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa (1923). Po wycofaniu się z polityki osiadł w swoim majątku pod Poznaniem, lecz jego myśl polityczna inspirowała kolejne pokolenia.

Roman Dmowski zmarł po długiej chorobie 2 stycznia 1939 roku w Drozdowie koło Łomży. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Jego życie, naznaczone niezłomną walką o niepodległość i kształtowanie polskiej tożsamości, pozostaje symbolem patriotyzmu i politycznego realizmu.


 

POLECANE
Europejskie kurorty mówią „dość”. Wysokie mandaty dla turystów Wiadomości
Europejskie kurorty mówią „dość”. Wysokie mandaty dla turystów

W 2025 roku kraje europejskie zaczęły wprowadzać surowe mandaty dla turystów, którzy nie przestrzegają reguł podczas pobytu. Ograniczenia obejmują między innymi zakaz palenia i spożywania alkoholu w przestrzeni publicznej, noszenie strojów kąpielowych poza plażą czy zbieranie muszli.

Afera KPO. Tusk zabrał głos z ostatniej chwili
Afera KPO. Tusk zabrał głos

Nie milkną echa afery ze środkami z Krajowego Planu Odbudowy. Do sprawy odniósł się na platformie X premier Donald Tusk.

Sikorski zamiast Tuska? Polacy odpowiedzieli gorące
Sikorski zamiast Tuska? Polacy odpowiedzieli

Po powołaniu Radosława Sikorskiego na ministra spraw zagranicznych i wicepremiera pojawiły się spekulacje, czy nie zostanie on wkrótce szefem rządu, zastępując Donalda Tuska. Najnowszy sondaż SW Research dla Onet.pl pokazał, co o takiej perspektywie sądzą Polacy.

Wycofują się rakiem. Dziwny komunikat NIK ws. rzekomej korupcji w PFR z ostatniej chwili
Wycofują się rakiem. Dziwny komunikat NIK ws. rzekomej "korupcji" w PFR

Najwyższa Izba Kontroli wydała oświadczenie, w którym prostuje słowa... szefa NIK Mariana Banasia o rzekomej korupcji w Polskim Funduszu Rozwoju. Co więcej – pod oświadczeniem podpisał się... Marian Banaś.

Kultowy serial kostiumowy powraca. Zwiastun przyciągnął miliony Wiadomości
Kultowy serial kostiumowy powraca. Zwiastun przyciągnął miliony

Dziś, 9 sierpnia, na HBO Max zadebiutował długo wyczekiwany serial - Outlander: Krew z krwi. Pierwszy odcinek już dostępny, a kolejne będą pojawiać się co tydzień aż do finału 11 października.

Kąpielisko nad Bałtykiem niezdatne do kąpieli. Wykryto groźne bakterie z ostatniej chwili
Kąpielisko nad Bałtykiem niezdatne do kąpieli. Wykryto groźne bakterie

Poza kąpieliskiem Mrzeżyno Wschód 1, gdzie wykryto m.in. bakterię Escherichia coli, woda we wszystkich pozostałych kąpieliskach nad Bałtykiem jest zdatna do kąpieli - wynika z danych w Serwisie Kąpieliskowym Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Uniwersytet Warszawski chce uczyć języka śląskiego, choć ten nie jest uznawany za język pilne
Uniwersytet Warszawski chce uczyć "języka śląskiego", choć ten nie jest uznawany za język

Uniwersytet Warszawski postanowił wyjść naprzeciw nowym trendom i od października zaoferuje swoim studentom... zajęcia z "języka śląskiego". Mimo że śląski nie jest oficjalnie uznawany przez państwo za język, uczelnia rozpoczyna nowy lektorat.

IMGW wydał komunikat. Oto co nas czeka z ostatniej chwili
IMGW wydał komunikat. Oto co nas czeka

– W niedzielę termometry mogą pokazać 32 st. C, a wysokim temperaturom będą towarzyszyły burze z lokalnie występującym gradem – poinformował synoptyk Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Michał Mercik. Dodał, że ze względu na upały dla części kraju wydano ostrzeżenia I stopnia.

Utonęli w zamkniętym samochodzie. Starsze małżeństwo odnalezione na dnie jeziora z ostatniej chwili
Utonęli w zamkniętym samochodzie. Starsze małżeństwo odnalezione na dnie jeziora

W sobotę w Wielkopolsce służby wydobyły samochód z pokopalnianego zbiornika w Russocicach. W środku znajdowały się ciała kobiety i mężczyzny. Do poszukiwań zaangażowano płetwonurków i wykorzystano sonar.

 Nie żyje bohater misji Apollo 13 Wiadomości
Nie żyje bohater misji Apollo 13

Nie żyje Jim Lovell, amerykański astronauta, który dowodził słynną misją Apollo 13. Miał 97 lat. NASA nie raz podkreślała jego niezłomny charakter oraz odwagę, które były kluczowe dla sukcesów amerykańskiego programu kosmicznego.

REKLAMA

161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski

9 sierpnia 2025 roku mija 161 lat od narodzin Romana Dmowskiego - jednego z ojców polskiej niepodległości, wybitnego polityka, publicysty i ideologa ruchu narodowego. Urodzony w 1864 roku w Kamionku pod Warszawą, w ubogiej rodzinie drobnoszlacheckiej, Dmowski poświęcił życie walce o odrodzenie Polski.
Roman Dmowski 161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski
Roman Dmowski / fot. wikipedia.org/ Domena publiczna

Co musisz wiedzieć?

  • Roman Dmowski (1864–1939) to polski polityk, ideolog nacjonalizmu i współtwórca niepodległej Polski
  • Założyciel Narodowej Demokracji, lider Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, sygnatariusz Traktatu Wersalskiego (1919)
  • Promował koncepcję państwa narodowego, opartego na polonizacji, w opozycji do federacyjnej wizji Piłsudskiego
  • Jako delegat na konferencji paryskiej przyczynił się do uznania Polski na arenie międzynarodowej

 

Młodość i narodziny idei

Studiował biologię na rosyjskim uniwersytecie w Warszawie, gdzie w 1891 roku zdobył stopień doktora nauk przyrodniczych. Jako współzałożyciel Narodowej Demokracji (endecji), stworzył podstawy ideowe polskiego nacjonalizmu, kładąc nacisk na polonizację i koncepcję państwa narodowego. W odróżnieniu od Józefa Piłsudskiego, który marzył o federacyjnej, wielonarodowej Polsce, Dmowski widział ojczyznę jako jednolite państwo polskie.

 

Architekt polskiej niepodległości

Jego działalność polityczna nabrała szczególnego znaczenia podczas I wojny światowej. W 1917 roku założył w Paryżu Komitet Narodowy Polski, uznany przez państwa Ententy za przedstawicielstwo polskich interesów. W 1919 roku, wraz z Ignacym Janem Paderewskim, reprezentował Polskę na konferencji paryskiej, gdzie podpisano Traktat Wersalski, formalnie potwierdzający odrodzenie Rzeczypospolitej. Dmowski osobiście złożył podpis pod tym historycznym dokumentem.

 

Rola w II Rzeczypospolitej

W II Rzeczypospolitej pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) oraz ministra spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa (1923). Po wycofaniu się z polityki osiadł w swoim majątku pod Poznaniem, lecz jego myśl polityczna inspirowała kolejne pokolenia.

Roman Dmowski zmarł po długiej chorobie 2 stycznia 1939 roku w Drozdowie koło Łomży. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Jego życie, naznaczone niezłomną walką o niepodległość i kształtowanie polskiej tożsamości, pozostaje symbolem patriotyzmu i politycznego realizmu.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe