161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski

9 sierpnia 2025 roku mija 161 lat od narodzin Romana Dmowskiego - jednego z ojców polskiej niepodległości, wybitnego polityka, publicysty i ideologa ruchu narodowego. Urodzony w 1864 roku w Kamionku pod Warszawą, w ubogiej rodzinie drobnoszlacheckiej, Dmowski poświęcił życie walce o odrodzenie Polski.
Roman Dmowski 161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski
Roman Dmowski / fot. wikipedia.org/ Domena publiczna

Co musisz wiedzieć?

  • Roman Dmowski (1864–1939) to polski polityk, ideolog nacjonalizmu i współtwórca niepodległej Polski
  • Założyciel Narodowej Demokracji, lider Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, sygnatariusz Traktatu Wersalskiego (1919)
  • Promował koncepcję państwa narodowego, opartego na polonizacji, w opozycji do federacyjnej wizji Piłsudskiego
  • Jako delegat na konferencji paryskiej przyczynił się do uznania Polski na arenie międzynarodowej

 

Młodość i narodziny idei

Studiował biologię na rosyjskim uniwersytecie w Warszawie, gdzie w 1891 roku zdobył stopień doktora nauk przyrodniczych. Jako współzałożyciel Narodowej Demokracji (endecji), stworzył podstawy ideowe polskiego nacjonalizmu, kładąc nacisk na polonizację i koncepcję państwa narodowego. W odróżnieniu od Józefa Piłsudskiego, który marzył o federacyjnej, wielonarodowej Polsce, Dmowski widział ojczyznę jako jednolite państwo polskie.

 

Architekt polskiej niepodległości

Jego działalność polityczna nabrała szczególnego znaczenia podczas I wojny światowej. W 1917 roku założył w Paryżu Komitet Narodowy Polski, uznany przez państwa Ententy za przedstawicielstwo polskich interesów. W 1919 roku, wraz z Ignacym Janem Paderewskim, reprezentował Polskę na konferencji paryskiej, gdzie podpisano Traktat Wersalski, formalnie potwierdzający odrodzenie Rzeczypospolitej. Dmowski osobiście złożył podpis pod tym historycznym dokumentem.

 

Rola w II Rzeczypospolitej

W II Rzeczypospolitej pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) oraz ministra spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa (1923). Po wycofaniu się z polityki osiadł w swoim majątku pod Poznaniem, lecz jego myśl polityczna inspirowała kolejne pokolenia.

Roman Dmowski zmarł po długiej chorobie 2 stycznia 1939 roku w Drozdowie koło Łomży. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Jego życie, naznaczone niezłomną walką o niepodległość i kształtowanie polskiej tożsamości, pozostaje symbolem patriotyzmu i politycznego realizmu.


 

POLECANE
Karol Nawrocki odniósł się do amerykańskiego planu pokojowego. Sprawdź, co powiedział Prezydent z ostatniej chwili
Karol Nawrocki odniósł się do amerykańskiego planu pokojowego. Sprawdź, co powiedział Prezydent

Prezydent Karol Nawrocki podkreślił w piątek, że to Ukraina padła ofiarą zbrodniczej agresji Putina i to Ukraińcy, przy wsparciu Stanów Zjednoczonych oraz krajów UE, muszą mieć decydujący głos w rozmowach pokojowych. Dodał, że agresorem była i jest Rosja.

Pilny komunikat prokuratury ws. dywersji na kolei. Stanisław Żaryn: Słabo to wygląda z ostatniej chwili
Pilny komunikat prokuratury ws. dywersji na kolei. Stanisław Żaryn: Słabo to wygląda

Dwóch podejrzanych o sabotaż na kolei uciekło z Polski, czterech okazało się niewinnych. „Słabo to wygląda” - skomentował „sukcesy” służb i Prokuratury Krajowej były rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn.

Problemy na Podkarpaciu. IMGW wydał komunikat pogodowy Wiadomości
Problemy na Podkarpaciu. IMGW wydał komunikat pogodowy

Od rana Podkarpacie zmaga się z intensywnymi opadami śniegu, które powodują trudne warunki na drogach. Tworzy się błoto pośniegowe, a na niektórych odcinkach doszło już do kolizji i wypadków. Najpoważniejszy wypadek miał miejsce w Konieczkowej w powiecie strzyżowskim, gdzie trzy auta zderzyły się, a jedna osoba została ranna.

Tȟašúŋke Witkó: Analiza wsteczna zawsze skuteczna tylko u nas
Tȟašúŋke Witkó: Analiza wsteczna zawsze skuteczna

Całkowicie przypadkowo natrafiłem na krążącą w przestrzeni medialnej grafikę, w mej ocenie – czyli cynicznego i wyzutego z uczuć wyższych indywiduum – znakomitą. Przedstawia ona kobietę dzierżącą w dłoni wielki, plastikowy worek, na boku którego widnienie rosyjska flaga, a tuż obok stoi dziewczynka w wieku szkolnym, z tornistrem na plecach, i – patrząc na dorosłą niewiastę – mówi: „Mamo, tata wrócił!”.

Śmierć 7-letniej polskiej dziewczynki w Tarnopolu. Prezydent zabrał głos z ostatniej chwili
Śmierć 7-letniej polskiej dziewczynki w Tarnopolu. Prezydent zabrał głos

Prezydent Karol Nawrocki podkreślił w piątek, że z głębokim bólem przyjął informację o śmierci 7-letniej Amelki, obywatelki Polski, która zginęła w Tarnopolu wraz ze swoją mamą. Jak zaznaczył, stało się to w wyniku barbarzyńskiego rosyjskiego ostrzału ludności cywilnej.

Francuski generał ostrzega przed potencjalną wojną z Rosją. „Musimy być gotowi stracić swoje dzieci” gorące
Francuski generał ostrzega przed potencjalną wojną z Rosją. „Musimy być gotowi stracić swoje dzieci”

Gen. Fabien Mandon, który we wrześniu objął stanowisko szefa sztabu armii, powiedział we wtorek kongresowi burmistrzów, że największą słabością Francji w dzisiejszych niebezpiecznych czasach jest brak woli walki. Jego ostrzeżenie o potencjalnej wojnie z Rosją ostro podzieliło opinię polityczną.

Czysta klasa. Gest Williama przyciągnął uwagę całego świata Wiadomości
"Czysta klasa". Gest Williama przyciągnął uwagę całego świata

Książę William i księżna Kate uczestniczyli w środę wieczorem w londyńskiej gali charytatywnej Royal Variety Performance, wydarzeniu tradycyjnie wspieranemu przez członków brytyjskiej rodziny królewskiej. Obecność pary przyciągnęła uwagę mediów z całego świata.

Wołodymyr Zełenski wygłosił orędzie do narodu. Padły bardzo trudne słowa z ostatniej chwili
Wołodymyr Zełenski wygłosił orędzie do narodu. Padły bardzo trudne słowa

Ukraina zamierza konstruktywnie współpracować z Ameryką i nie będzie wygłaszać głośnych oświadczeń - powiedział prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Jego słowa cytuje ukraińska agencja UNIAN.

Legendarny aktor walczy z chorobą. Są nowe doniesienia Wiadomości
Legendarny aktor walczy z chorobą. Są nowe doniesienia

Rumer Willis, córka Bruce’a Willisa, w mediach społecznościowych opowiedziała o stanie zdrowia ojca. Podczas sesji pytań i odpowiedzi (Q&A) na Instagramie podkreśliła, że choroba, z którą zmaga się aktor, nie pozostawia nikogo w dobrym stanie.

Putin grozi Ukrainie. „Jeśli odrzuci amerykański plan pokojowy, podbijemy nowe ziemie” z ostatniej chwili
Putin grozi Ukrainie. „Jeśli odrzuci amerykański plan pokojowy, podbijemy nowe ziemie”

Rosyjski przywódca Rosji Władimir Putin zagroził w piątek zajęciem kolejnych ziem na Ukrainie, jeśli odrzuci ona amerykański plan pokojowy.

REKLAMA

161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski

9 sierpnia 2025 roku mija 161 lat od narodzin Romana Dmowskiego - jednego z ojców polskiej niepodległości, wybitnego polityka, publicysty i ideologa ruchu narodowego. Urodzony w 1864 roku w Kamionku pod Warszawą, w ubogiej rodzinie drobnoszlacheckiej, Dmowski poświęcił życie walce o odrodzenie Polski.
Roman Dmowski 161. rocznica urodzin Romana Dmowskiego. Współtwórcy niepodległej Polski
Roman Dmowski / fot. wikipedia.org/ Domena publiczna

Co musisz wiedzieć?

  • Roman Dmowski (1864–1939) to polski polityk, ideolog nacjonalizmu i współtwórca niepodległej Polski
  • Założyciel Narodowej Demokracji, lider Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, sygnatariusz Traktatu Wersalskiego (1919)
  • Promował koncepcję państwa narodowego, opartego na polonizacji, w opozycji do federacyjnej wizji Piłsudskiego
  • Jako delegat na konferencji paryskiej przyczynił się do uznania Polski na arenie międzynarodowej

 

Młodość i narodziny idei

Studiował biologię na rosyjskim uniwersytecie w Warszawie, gdzie w 1891 roku zdobył stopień doktora nauk przyrodniczych. Jako współzałożyciel Narodowej Demokracji (endecji), stworzył podstawy ideowe polskiego nacjonalizmu, kładąc nacisk na polonizację i koncepcję państwa narodowego. W odróżnieniu od Józefa Piłsudskiego, który marzył o federacyjnej, wielonarodowej Polsce, Dmowski widział ojczyznę jako jednolite państwo polskie.

 

Architekt polskiej niepodległości

Jego działalność polityczna nabrała szczególnego znaczenia podczas I wojny światowej. W 1917 roku założył w Paryżu Komitet Narodowy Polski, uznany przez państwa Ententy za przedstawicielstwo polskich interesów. W 1919 roku, wraz z Ignacym Janem Paderewskim, reprezentował Polskę na konferencji paryskiej, gdzie podpisano Traktat Wersalski, formalnie potwierdzający odrodzenie Rzeczypospolitej. Dmowski osobiście złożył podpis pod tym historycznym dokumentem.

 

Rola w II Rzeczypospolitej

W II Rzeczypospolitej pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy (1919–1922) oraz ministra spraw zagranicznych w rządzie Wincentego Witosa (1923). Po wycofaniu się z polityki osiadł w swoim majątku pod Poznaniem, lecz jego myśl polityczna inspirowała kolejne pokolenia.

Roman Dmowski zmarł po długiej chorobie 2 stycznia 1939 roku w Drozdowie koło Łomży. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie. Jego życie, naznaczone niezłomną walką o niepodległość i kształtowanie polskiej tożsamości, pozostaje symbolem patriotyzmu i politycznego realizmu.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe