Zastrzeżenie PESEL a pożyczka – kiedy zastrzec i jak odwołać zastrzeżenie?

Od 1 czerwca 2024 roku instytucje finansowe, w tym banki i firmy pożyczkowe, są zobowiązane do weryfikowania, czy osoby składające wnioski o kredyty i pożyczki mają zastrzeżony numer PESEL1. Dzięki temu rozwiązaniu można zabezpieczyć się przed oszustwami kredytowymi, czyli wyłudzeniem finansowania przez przestępców, którzy używają skradzionych danych2. Sprawdź, na czym polega zastrzeżenie numeru PESEL i dlaczego warto to zrobić.
Zastrzeżony numer PESEL - ilustracja poglądowa Zastrzeżenie PESEL a pożyczka – kiedy zastrzec i jak odwołać zastrzeżenie?
Zastrzeżony numer PESEL - ilustracja poglądowa / fot. provident.pl

Artykuł sponsorowany przez Provident Polska S.A.

Na czym polega zastrzeżenie numeru PESEL przed wzięciem lub po wzięciu pożyczki?

Zastrzeżenie numeru PESEL sprawia, że zostaje umieszczony w państwowym rejestrze, który jest weryfikowany przez m.in. banki i firmy pożyczkowe przed udzieleniem finansowania klientom. Jeżeli numer PESEL jest zastrzeżony, instytucja finansowa nie może zawrzeć z klientem umowy o kredyt lub pożyczkę. Rejestr zastrzeżonych numerów PESEL powstał, aby uszczelnić ochronę przed cyberprzestępcami, którzy usiłują wykradać tożsamości w celu podszywania się pod inne osoby i zaciągania rozmaitych zobowiązań3.

Jakie są konsekwencje zastrzeżenia numeru PESEL?

Zastrzeżenie numeru PESEL uniemożliwia:

  • zawarcie umowy o kredyt, pożyczkę, kartę kredytową oraz inne formy zewnętrznego finansowania,
  • założenie nowego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego,
  • podpisanie aktu notarialnego w związku z zakupem lub sprzedażą nieruchomości,
  • zakupy na raty w sklepie internetowym lub stacjonarnym,
  • uzyskanie kopii karty SIM od operatora telefonii komórkowej.

Jeżeli zastrzeżesz numer PESEL, możesz nadal:

  • rejestrować się na wizyty lekarskie w ramach NFZ,
  • realizować recepty w aptekach,
  • odbierać przesyłki polecone na poczcie,
  • podpisywać umowy związane z pracą,
  • wyjechać za granicę w celu prywatnym bądź służbowym,
  • załatwiać sprawy urzędowe, np. wziąć ślub cywilny.

Co ważne, zastrzeżony numer PESEL nie wpływa też na realizowanie pewnych usług związanych z bankowością, np. zlecanie przelewów z konta osobistego bądź firmowego, dokonywanie transakcji bezgotówkowych kartą debetową czy wypłacanie gotówki z bankomatów. Uwaga – jedynym wyjątkiem jest wypłata kwoty przekraczającej trzykrotność aktualnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (kwoty brutto). W tym przypadku zastosowano dodatkowe zabezpieczenie: musi upłynąć co najmniej 12 godzin od cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL4.

Dlaczego warto zastrzec PESEL?

Zastrzeżenie PESEL-u chroni Cię przed przestępcami, którzy usiłują wyłudzać dane niezbędne do zaciągnięcia kredytów, pożyczek oraz innych źródeł finansowania w instytucjach bankowych oraz pozabankowych. Gdyby zdarzyło się, że instytucja finansowa udzieli kredytu na Twój zastrzeżony numer PESEL, nie mogłaby dochodzić od Ciebie zwrotu należności5.

Jak zastrzec PESEL za darmo?

Zastrzeżenie PESEL-u za darmo jest możliwe na kilka sposobów. Profil Zaufany to jedna z metod logowania na stronie mObywatel.gov.pl. Inne wymagają użycia bankowości elektronicznej lub e-dowodu. Kiedy zalogujesz się na mObywatel.gov.pl, wybierz sekcję „Twoje dane”, a następnie „Rejestr zastrzeżeń PESEL” i wybierz odpowiednią opcję. Możesz również skorzystać z aplikacji mObywatel na urządzeniu mobilnym, np. smartfonie.

Uwaga – zastrzeżenie PESEL-u w BIK-u (Biurze Informacji Kredytowej) nie jest możliwe. Jeżeli założysz konto w BIK-u, zyskasz dostęp do takich usług, jak zastrzeżenie dowodu osobistego lub paszportu. Zwróć uwagę, że funkcja alertów BIK powiadamia użytkowników o m.in. składaniu wniosków kredytowych na ich dane, ale nie zapobiega w żaden sposób potencjalnemu wykorzystaniu numeru PESEL przez niepożądane osoby6. Pamiętaj również, że instytucje finansowe są zobligowane do weryfikacji rejestru zastrzeżonych numerów PESEL, ale same nie świadczą tej usługi.

Zastrzeżony PESEL a pożyczka – jakie są skutki?

Zastrzeżenie numeru PESEL uniemożliwia otrzymanie kredytu lub pożyczki, nawet jeśli potencjalny pożyczkobiorca jest wiarygodny kredytowo ze względu na stałe dochody, dobrą historię kredytową i zdolność kredytową pozwalającą na terminową spłatę zobowiązania. Instytucja finansowa może wydać decyzję klientom, którzy mają zastrzeżony PESEL, jednak aby podpisać umowę PESEL musi zostać przez Klienta odstrzeżony przed jej zawarciem.

Jak odblokować zastrzeżony PESEL przed zawarciem umowy o pożyczkę?

Odblokowanie numeru PESEL jest możliwe na stronie mObywatel.gov.pl, w aplikacji mObywatel oraz podczas wizyty w urzędzie miasta albo urzędzie gminy. Skorzystanie z usługi online, która jest dostępna całodobowo, jest znacznie wygodniejsze w porównaniu ze składaniem papierowych wniosków w urzędzie. Zastrzeganie i odblokowanie PESEL-u odbywa się w czasie rzeczywistym.

Jeśli chcesz cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL w aplikacji mObywatel, możesz od razu ustalić, czy chcesz odblokować PESEL bezterminowo, czy okresowo. Kiedy wybierzesz drugą opcję, podasz dzień i godzinę automatycznego zastrzeżenia PESEL-u. Dzięki temu rozwiązaniu nie musisz pamiętać o ponownym ręcznym zgłoszeniu. Minimalny czas, który musi upłynąć między zgłoszeniem PESEL-u do rejestru a cofnięciem zastrzeżenia, to 30 minut.

Czy można wziąć pożyczkę na PESEL i numer dowodu?

Nie, pożyczka na PESEL i numer dowodu nie jest dostępna u rzetelnych instytucji finansowych, które przeprowadzają skrupulatną, złożoną weryfikację klientów.

Przykład weryfikacji klienta wnioskującego o pożyczkę online

Konsument, który ubiega się o Pożyczkę Samoobsługową „Prima Plus” (RRSO 29%) w Providencie, jest weryfikowany pod kątem zdolności kredytowej, czyli zdolności do spłaty zobowiązania finansowego z odsetkami w terminach wyznaczonych w harmonogramie. Co więcej, Provident sprawdza ewentualne wpisy w BIK-u (Biurze Informacji Kredytowej) oraz biurach informacji gospodarczej, np. KRD (Krajowym Rejestrze Długów), aby dowiedzieć się, jak klient spłacał dotychczasowe zobowiązania finansowe.

Ponadto pożyczkodawca:

  • weryfikuje, czy numer konta bankowego podany we wniosku o pożyczkę rzeczywiście należy do osoby ubiegającej się o finansowanie,
  • sprawdza tożsamość konsumenta za pomocą niezbędnych środków, które dostosowuje do sposobu zawarcia umowy, np. przez internet.

Te metody sprawiają, że udzielenie pożyczki wyłącznie na PESEL i numer dowodu jest niemożliwe.

Oferta produktowa pożyczka Samoobsługowa „Prima Plus” jest dostępna od 24.04.2024 r. i dotyczy pożyczki przez Internet o całkowitej kwocie pożyczki od 1 000 zł do 30 000 zł spłacanej w 12, 18, 24, 36, 44 i 48 ratach miesięcznych. Liczba możliwych rat jest zależna od wybranej całkowitej kwoty pożyczki. Warunkiem udzielenia pożyczki jest pozytywny wynik oceny zdolności kredytowej konsumenta. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 29,00%, całkowita kwota kredytu (bez kredytowanych kosztów) 7 000 zł, całkowita kwota do zapłaty 8 511,57 zł, oprocentowanie stałe 10%, całkowity koszt kredytu 1 511,57 zł (w tym: prowizja 264,98 zł, opłata przygotowawcza 40 zł, opłata za elastyczny plan spłat 618,31 zł, odsetki 588,28 zł), 17 równych rat miesięcznych w wysokości 472,87 zł i ostatnia 18 rata w wysokości 472,78 zł.. Kalkulacja z dnia 24.04.2024 r. na reprezentatywnym przykładzie pożyczki Samoobsługowej „Prima Plus”.

1https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/wszystko-co-musisz-wiedziec-o-funkcji-zastrzez-pesel

2https://cbzc.policja.gov.pl/bzc/zglos-cyberprzestepstwo/464,Zglos-cyberoszustwo.html

3https://info.mobywatel.gov.pl/aktualnosci/zastrzeganie-numeru-pesel-sprawdz-co-warto-wiedziec

4https://info.mobywatel.gov.pl/uslugi/zastrzez-pesel

5https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/zastrzez-pesel-i-zabezpiecz-sie-przed-oszustami-nowe-przepisy-od-1-czerwca-br

6https://www.bik.pl/poradnik-bik/jak-Alerty-BIK-i-zastrzezenie-PESEL-chronia-nas-przed-wyludzeniami


 

POLECANE
Wykłady nt. wpływu myśli chrześcijańskiej na społeczeństwo i gospodarkę Wiadomości
Wykłady nt. wpływu myśli chrześcijańskiej na społeczeństwo i gospodarkę

Powszechny Uniwersytet Nauczania Chrześcijańsko-Społecznego (PUNCS) to działanie edukacyjne prowadzone przez fundację Instytut Myśli Schumana.

Siemoniak przyznał: W Wyrykach spadła nasza rakieta z ostatniej chwili
Siemoniak przyznał: "W Wyrykach spadła nasza rakieta"

Tomasz Siemoniak w rozmowie z Moniką Olejnik w TVN24 przyznał, że w Wyrykach spadła polska rakieta wystrzelona z F-16. Dom został uszkodzony, a mieszkańcy mogą wrócić tylko na parter. Minister tłumaczy się, że „świat nie jest taki prosty”.

Jak protestować przeciwko Centrom Integracji Cudzoziemców - jest raport gorące
Jak protestować przeciwko Centrom Integracji Cudzoziemców - jest raport

W środę 17 września Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris opublikował swój nowy raport pod tytułem „Podstawy sprzeciwu wobec koncepcji Centrów Integracji Cudzoziemców. Odpowiedzialna polityka migracyjna wymaga selekcji, deportacji i asymilacji”.

Planowali zamachy terrorystyczne w Polsce i Europie. Litewska prokuratura ujawnia szokujące szczegóły pilne
Planowali zamachy terrorystyczne w Polsce i Europie. Litewska prokuratura ujawnia szokujące szczegóły

Litewska prokuratura wraz z policją rozbiły groźną siatkę terrorystyczną, która przygotowywała cztery zamachy w krajach Europy. W ręce służb trafili obywatele Litwy, Rosji, Łotwy, Estonii i Ukrainy, a tropy prowadzą wprost do rosyjskich służb specjalnych. Część śmiercionośnych ładunków trafiła do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Polski.

Doradca Zełenskiego o akcji polskiego wojska: Udawanie, że to sukces, brzmi dziwnie Wiadomości
Doradca Zełenskiego o akcji polskiego wojska: "Udawanie, że to sukces, brzmi dziwnie"

Według doradcy szefa Kancelarii Prezydenta Ukrainy Mychajło Podolaka atak dronów na Polskę to był test dla natowskich systemów obrony przeciwrakietowej. W jego opinii obnażył on brak skuteczności polskiej obrony.

Dla Niemca wszystko tylko u nas
Dla Niemca wszystko

Niemieckie media piszą, że wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie „niesie potencjał konfliktu”. Konflikt? Nie – to przypomnienie długu, którego Niemcy od dekad unikają.

Kurski do Tuska: Mścij się na mnie, zostaw syna Wiadomości
Kurski do Tuska: "Mścij się na mnie, zostaw syna"

Były prezes TVP Jacek Kurski oskarża Donalda Tuska o polityczną zemstę. Prokuratura w Toruniu postawiła jego synowi zarzuty, a Kurski nie ma wątpliwości: to zemsta premiera, a nie wymiaru sprawiedliwości.

Hennig-Kloska: Park Narodowy Dolnej Odry powstanie nawet mimo weta prezydenta pilne
Hennig-Kloska: Park Narodowy Dolnej Odry powstanie nawet mimo weta prezydenta

– W środę rząd przyjął projekt ustawy o utworzeniu Parku Doliny Dolnej Odry – poinformowała minister klimatu Paulina Hennig-Kloska. Nowy park ma powstać w województwie zachodniopomorskim w 2026 r. i objąć teren 3,8 tys. ha. Przeciwnicy alarmują: to cios w żeglugę, gospodarkę i porty Szczecina.

PiS złożył projekt uchwały ws. wywłaszczenia ambasady Rosji Wiadomości
PiS złożył projekt uchwały ws. wywłaszczenia ambasady Rosji

PiS złożył w Sejmie projekt uchwały dotyczącej pilnego zabezpieczenia terenu wokół Ministerstwa Obrony Narodowej. Jarosław Kaczyński zapowiedział, że chodzi m.in. o wywłaszczenie rosyjskiej ambasady w Warszawie.

Amerykanie kłócą się o nominowanego ambasadora USA w Polsce. Dwa głosy przewagi z ostatniej chwili
Amerykanie kłócą się o nominowanego ambasadora USA w Polsce. Dwa głosy przewagi

Nominowany na ambasadora USA w Polsce Tom Rose uzyskał w środę poparcie senackiej komisji spraw zagranicznych, choć nie poparł go żaden polityk Demokratów. Nominacja Rose'a wciąż musi uzyskać większość głosów w Senacie.

REKLAMA

Zastrzeżenie PESEL a pożyczka – kiedy zastrzec i jak odwołać zastrzeżenie?

Od 1 czerwca 2024 roku instytucje finansowe, w tym banki i firmy pożyczkowe, są zobowiązane do weryfikowania, czy osoby składające wnioski o kredyty i pożyczki mają zastrzeżony numer PESEL1. Dzięki temu rozwiązaniu można zabezpieczyć się przed oszustwami kredytowymi, czyli wyłudzeniem finansowania przez przestępców, którzy używają skradzionych danych2. Sprawdź, na czym polega zastrzeżenie numeru PESEL i dlaczego warto to zrobić.
Zastrzeżony numer PESEL - ilustracja poglądowa Zastrzeżenie PESEL a pożyczka – kiedy zastrzec i jak odwołać zastrzeżenie?
Zastrzeżony numer PESEL - ilustracja poglądowa / fot. provident.pl

Artykuł sponsorowany przez Provident Polska S.A.

Na czym polega zastrzeżenie numeru PESEL przed wzięciem lub po wzięciu pożyczki?

Zastrzeżenie numeru PESEL sprawia, że zostaje umieszczony w państwowym rejestrze, który jest weryfikowany przez m.in. banki i firmy pożyczkowe przed udzieleniem finansowania klientom. Jeżeli numer PESEL jest zastrzeżony, instytucja finansowa nie może zawrzeć z klientem umowy o kredyt lub pożyczkę. Rejestr zastrzeżonych numerów PESEL powstał, aby uszczelnić ochronę przed cyberprzestępcami, którzy usiłują wykradać tożsamości w celu podszywania się pod inne osoby i zaciągania rozmaitych zobowiązań3.

Jakie są konsekwencje zastrzeżenia numeru PESEL?

Zastrzeżenie numeru PESEL uniemożliwia:

  • zawarcie umowy o kredyt, pożyczkę, kartę kredytową oraz inne formy zewnętrznego finansowania,
  • założenie nowego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego,
  • podpisanie aktu notarialnego w związku z zakupem lub sprzedażą nieruchomości,
  • zakupy na raty w sklepie internetowym lub stacjonarnym,
  • uzyskanie kopii karty SIM od operatora telefonii komórkowej.

Jeżeli zastrzeżesz numer PESEL, możesz nadal:

  • rejestrować się na wizyty lekarskie w ramach NFZ,
  • realizować recepty w aptekach,
  • odbierać przesyłki polecone na poczcie,
  • podpisywać umowy związane z pracą,
  • wyjechać za granicę w celu prywatnym bądź służbowym,
  • załatwiać sprawy urzędowe, np. wziąć ślub cywilny.

Co ważne, zastrzeżony numer PESEL nie wpływa też na realizowanie pewnych usług związanych z bankowością, np. zlecanie przelewów z konta osobistego bądź firmowego, dokonywanie transakcji bezgotówkowych kartą debetową czy wypłacanie gotówki z bankomatów. Uwaga – jedynym wyjątkiem jest wypłata kwoty przekraczającej trzykrotność aktualnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (kwoty brutto). W tym przypadku zastosowano dodatkowe zabezpieczenie: musi upłynąć co najmniej 12 godzin od cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL4.

Dlaczego warto zastrzec PESEL?

Zastrzeżenie PESEL-u chroni Cię przed przestępcami, którzy usiłują wyłudzać dane niezbędne do zaciągnięcia kredytów, pożyczek oraz innych źródeł finansowania w instytucjach bankowych oraz pozabankowych. Gdyby zdarzyło się, że instytucja finansowa udzieli kredytu na Twój zastrzeżony numer PESEL, nie mogłaby dochodzić od Ciebie zwrotu należności5.

Jak zastrzec PESEL za darmo?

Zastrzeżenie PESEL-u za darmo jest możliwe na kilka sposobów. Profil Zaufany to jedna z metod logowania na stronie mObywatel.gov.pl. Inne wymagają użycia bankowości elektronicznej lub e-dowodu. Kiedy zalogujesz się na mObywatel.gov.pl, wybierz sekcję „Twoje dane”, a następnie „Rejestr zastrzeżeń PESEL” i wybierz odpowiednią opcję. Możesz również skorzystać z aplikacji mObywatel na urządzeniu mobilnym, np. smartfonie.

Uwaga – zastrzeżenie PESEL-u w BIK-u (Biurze Informacji Kredytowej) nie jest możliwe. Jeżeli założysz konto w BIK-u, zyskasz dostęp do takich usług, jak zastrzeżenie dowodu osobistego lub paszportu. Zwróć uwagę, że funkcja alertów BIK powiadamia użytkowników o m.in. składaniu wniosków kredytowych na ich dane, ale nie zapobiega w żaden sposób potencjalnemu wykorzystaniu numeru PESEL przez niepożądane osoby6. Pamiętaj również, że instytucje finansowe są zobligowane do weryfikacji rejestru zastrzeżonych numerów PESEL, ale same nie świadczą tej usługi.

Zastrzeżony PESEL a pożyczka – jakie są skutki?

Zastrzeżenie numeru PESEL uniemożliwia otrzymanie kredytu lub pożyczki, nawet jeśli potencjalny pożyczkobiorca jest wiarygodny kredytowo ze względu na stałe dochody, dobrą historię kredytową i zdolność kredytową pozwalającą na terminową spłatę zobowiązania. Instytucja finansowa może wydać decyzję klientom, którzy mają zastrzeżony PESEL, jednak aby podpisać umowę PESEL musi zostać przez Klienta odstrzeżony przed jej zawarciem.

Jak odblokować zastrzeżony PESEL przed zawarciem umowy o pożyczkę?

Odblokowanie numeru PESEL jest możliwe na stronie mObywatel.gov.pl, w aplikacji mObywatel oraz podczas wizyty w urzędzie miasta albo urzędzie gminy. Skorzystanie z usługi online, która jest dostępna całodobowo, jest znacznie wygodniejsze w porównaniu ze składaniem papierowych wniosków w urzędzie. Zastrzeganie i odblokowanie PESEL-u odbywa się w czasie rzeczywistym.

Jeśli chcesz cofnąć zastrzeżenie numeru PESEL w aplikacji mObywatel, możesz od razu ustalić, czy chcesz odblokować PESEL bezterminowo, czy okresowo. Kiedy wybierzesz drugą opcję, podasz dzień i godzinę automatycznego zastrzeżenia PESEL-u. Dzięki temu rozwiązaniu nie musisz pamiętać o ponownym ręcznym zgłoszeniu. Minimalny czas, który musi upłynąć między zgłoszeniem PESEL-u do rejestru a cofnięciem zastrzeżenia, to 30 minut.

Czy można wziąć pożyczkę na PESEL i numer dowodu?

Nie, pożyczka na PESEL i numer dowodu nie jest dostępna u rzetelnych instytucji finansowych, które przeprowadzają skrupulatną, złożoną weryfikację klientów.

Przykład weryfikacji klienta wnioskującego o pożyczkę online

Konsument, który ubiega się o Pożyczkę Samoobsługową „Prima Plus” (RRSO 29%) w Providencie, jest weryfikowany pod kątem zdolności kredytowej, czyli zdolności do spłaty zobowiązania finansowego z odsetkami w terminach wyznaczonych w harmonogramie. Co więcej, Provident sprawdza ewentualne wpisy w BIK-u (Biurze Informacji Kredytowej) oraz biurach informacji gospodarczej, np. KRD (Krajowym Rejestrze Długów), aby dowiedzieć się, jak klient spłacał dotychczasowe zobowiązania finansowe.

Ponadto pożyczkodawca:

  • weryfikuje, czy numer konta bankowego podany we wniosku o pożyczkę rzeczywiście należy do osoby ubiegającej się o finansowanie,
  • sprawdza tożsamość konsumenta za pomocą niezbędnych środków, które dostosowuje do sposobu zawarcia umowy, np. przez internet.

Te metody sprawiają, że udzielenie pożyczki wyłącznie na PESEL i numer dowodu jest niemożliwe.

Oferta produktowa pożyczka Samoobsługowa „Prima Plus” jest dostępna od 24.04.2024 r. i dotyczy pożyczki przez Internet o całkowitej kwocie pożyczki od 1 000 zł do 30 000 zł spłacanej w 12, 18, 24, 36, 44 i 48 ratach miesięcznych. Liczba możliwych rat jest zależna od wybranej całkowitej kwoty pożyczki. Warunkiem udzielenia pożyczki jest pozytywny wynik oceny zdolności kredytowej konsumenta. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 29,00%, całkowita kwota kredytu (bez kredytowanych kosztów) 7 000 zł, całkowita kwota do zapłaty 8 511,57 zł, oprocentowanie stałe 10%, całkowity koszt kredytu 1 511,57 zł (w tym: prowizja 264,98 zł, opłata przygotowawcza 40 zł, opłata za elastyczny plan spłat 618,31 zł, odsetki 588,28 zł), 17 równych rat miesięcznych w wysokości 472,87 zł i ostatnia 18 rata w wysokości 472,78 zł.. Kalkulacja z dnia 24.04.2024 r. na reprezentatywnym przykładzie pożyczki Samoobsługowej „Prima Plus”.

1https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/wszystko-co-musisz-wiedziec-o-funkcji-zastrzez-pesel

2https://cbzc.policja.gov.pl/bzc/zglos-cyberprzestepstwo/464,Zglos-cyberoszustwo.html

3https://info.mobywatel.gov.pl/aktualnosci/zastrzeganie-numeru-pesel-sprawdz-co-warto-wiedziec

4https://info.mobywatel.gov.pl/uslugi/zastrzez-pesel

5https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/zastrzez-pesel-i-zabezpiecz-sie-przed-oszustami-nowe-przepisy-od-1-czerwca-br

6https://www.bik.pl/poradnik-bik/jak-Alerty-BIK-i-zastrzezenie-PESEL-chronia-nas-przed-wyludzeniami



 

Polecane
Emerytury
Stażowe