Służba cywilna czy wojskowa? Jan Wróbel: Wszyscy jesteśmy obywatelami

Mogą Szwedzi, mogą Szwedki, dają radę Duńczycy, a od 1 lipca także Dunki. Czemu nie mogą Polacy i Polki? Chodzi, oczywiście, o obowiązkową służbę wojskową. Nawet najodważniejsi polscy politycy, z gatunku tych, którzy zapowiadają redukcję liczby łóżek szpitalnych albo liberalizację Kodeksu karnego, nabierają wody w usta, kiedy pojawia się w ich otoczeniu granat – hasło odwieszenia poboru.
/ Jan Wróbel / Tygodnik Solidarność

Co musisz wiedzieć:

  • Szwecja zawiesiła powszechną obowiązkową służbę wojskową w 2010 roku i przywróciła ją w 2017 roku
  • W tym roku od 1 lipca system obowiązkowej służby wojskowej dla niektórych kobiet wprowadziła Dania
  • W Polsce obowiązkowa służba wojskowa została zniesiona w 2009 roku

"A więc wojna"

Jasno sobie od razu powiedzmy, że armia niespecjalnie w tej sprawie naciska. Jednak w sprawie poboru liczy się fundamentalne pytanie: Czym jest dla nas własne państwo?

Ewentualni czytelnicy mojej publicystycznej twórczości wiedzą, że mam zwyczaj unikania w publicznych wypowiedziach bogoojczyźnianej tonacji; to coś jak wytatuować sobie „Bóg, honor, Ojczyzna” – na czole. Co gorsza, służbę wojskową miałem jeszcze okazję zaliczyć w PRL. I nie pozostał mi żaden sentyment po tych nudnych i jałowych miesiącach. Krótko mówiąc, jeżeli ktoś oczekuje teraz rzewnych opowieści o sercu gorejącym umiłowaniem ojczyzny, która wzywa, byśmy gotowi byli do najświętszej ofiary – to trafił pod zły adres. Po prostu kraj to kraj, jest coś wart, nie tylko płacenia podatków. Nawiasem mówiąc, „Komunikat specjalny” nadany 1 września 1939 roku (!) przez Polskie Radio był ujmująco rzeczowy, chciałoby się rzec, brytyjski: „A więc wojna! Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalszy. Całe nasze życie publiczne i prywatne przestawiamy na specjalne tory – weszliśmy w okres wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami”. Tak jest!

 

Powszechna służba cywilna

Nie dlatego należy w Polsce przywrócić pobór, by grzać się w słońcu górnolotnych frazesów, ani dlatego, że wskutek zagrożenia działaniami Rosji „wszyscy jesteśmy żołnierzami”. Nie, nie jesteśmy. Natomiast wszyscy jesteśmy obywatelami. Stanisław Burdziej upowszechnia pomysł powszechnej (w jego koncepcji – dobrowolnej) służby cywilnej. Koncept podobny do służby wojskowej – młody człowiek opuszcza na ileś miesięcy rodzinny dom, aby służyć krajowi. Z tym, że akurat nie podczas szkolenia wojskowego, lecz np. jako asystent nauczyciela w przeładowanej szkole albo pomocnik konserwatora zapomnianych cmentarzy, bądź członek zespołu monitorującego stan wód Odry etc., etc. We Włoszech format ten działa z powodzeniem, zwykle jest kilku chętnych na miejsce; we Francji prezydent jest wielkim orędownikiem obowiązkowej służby cywilnej dla młodzieży.

Wiadomo, że każde przedsięwzięcie można zorganizować nieporadnie. Każde (a przykładem mogą być np. letnie wojskowe obozy szkoleniowe dla ochotników) można jednak zorganizować z pomysłem. Polskę roku 2025 stać na dobre zaplanowanie i dobre wykonanie projektów równoległego szkolenia wojskowego i cywilnego. W słowach „służba”, „Polska” i „obowiązek” jest potencjał energii, a nie tylko potencjał dowcipnych memów.

 


 

POLECANE
Pilna decyzja MSZ ws. ambasadora Polski we Francji z ostatniej chwili
Pilna decyzja MSZ ws. ambasadora Polski we Francji

Rzecznik MSZ Maciej Wewiór przekazał w środę PAP, że decyzją szefa MSZ Radosława Sikorskiego ambasador Polski we Francji Jan R. został zwolniony z kierowania placówką do czasu wyjaśnienia wątpliwości. Sprawa ma związek z medialnymi doniesieniami o jego zatrzymaniu przez CBA.

 „Die Welt” ostro o Unii Europejskiej: „Nie sprawdziła się” z ostatniej chwili
„Die Welt” ostro o Unii Europejskiej: „Nie sprawdziła się”

Na łamach niemieckiego dziennika „Die Welt” opublikowano krytyczny tekst dotyczący kondycji Unii Europejskiej. Autorzy zarzucają Brukseli biurokratyczny autorytaryzm, nieskuteczność w kluczowych kryzysach i oderwanie od realnych problemów gospodarki oraz obywateli. W tekście pojawiają się mocne tezy o Green Deal, polityce migracyjnej i braku demokratycznej legitymacji urzędników w Brukseli.

USA objęły sankcjami wizowymi byłego komisarza UE. Oburzenie w Brukseli z ostatniej chwili
USA objęły sankcjami wizowymi byłego komisarza UE. Oburzenie w Brukseli

Komisja Europejska zdecydowanie potępiła w środę decyzję administracji Donalda Trumpa o nałożeniu zakazu wjazdu do USA na byłego komisarza UE ds. rynku wewnętrznego Thierry'ego Bretona oraz czterech szefów organizacji pozarządowych z Wielkiej Brytanii i Niemiec.

Prezydent Karol Nawrocki odwiedził żołnierzy i funkcjonariuszy SG na granicy z ostatniej chwili
Prezydent Karol Nawrocki odwiedził żołnierzy i funkcjonariuszy SG na granicy

Prezydent RP Karol Nawrocki spotkał się z żołnierzami Wojska Polskiego i funkcjonariuszami Straży Granicznej, stacjonującymi na wschodniej granicy Polski.

Tom Rose przekazał Polakom życzenia świąteczne od prezydenta Trumpa z ostatniej chwili
Tom Rose przekazał Polakom życzenia świąteczne od prezydenta Trumpa

Ambasador USA w Polsce Thomas Rose, składając w środę Polakom życzenia świąteczne w imieniu swoim oraz prezydenta Donalda Trumpa, podkreślił, że Boże Narodzenie to czas, w którym wszyscy ludzie mogą dziękować Bogu za błogosławieństwa wiary, rodziny i wolności.

KO wygrywa wybory, ale nie ma z kim rządzić, spadki największych. Zobacz najnowszy sondaż z ostatniej chwili
KO wygrywa wybory, ale nie ma z kim rządzić, spadki największych. Zobacz najnowszy sondaż

W środę opublikowano najnowsze badanie poparcia dla partii politycznych. Z sondażu United Surveys by IBRiS dla Wirtualnej Polski wynika, że Koalicja Obywatelska wygrałaby wybory, jednak Donald Tusk właściwie nie miałby z kim utworzyć rząd - potencjalni koalicjanci właściwie nie wchodzą do Sejmu.

Zełenski ujawnił amerykański plan pełnego porozumienia pokojowego. Co zawiera? z ostatniej chwili
Zełenski ujawnił amerykański plan pełnego porozumienia pokojowego. Co zawiera?

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przekazał, że amerykański plan pokojowy, dotyczący zakończenia wojny rosyjsko-ukraińskiej, przewiduje zamrożenie konfliktu na obecnych liniach kontaktowych - poinformowały w środę media, w tym m.in. agencja AFP. Ukraiński prezydent rozmawiał z dziennikarzami we wtorek, ale wypowiedzi ze spotkania zostały opublikowane dopiero w środę. 

W Wigilię na straży bezpieczeństwa kraju stoi 20 tys. polskich żołnierzy z ostatniej chwili
W Wigilię na straży bezpieczeństwa kraju stoi 20 tys. polskich żołnierzy

W Wigilię Świąt Bożego Narodzenia na straży bezpieczeństwa państwa polskiego i naszych sojuszników stoi około 20 tysięcy żołnierzy - powiedział w środę wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz podczas spotkania z żołnierzami służącymi w Centrum Logistycznym Rzeszów-Jasionka.

Jest nowy ranking zaufania. Karol Nawrocki ponownie na czele [SONDAŻ] z ostatniej chwili
Jest nowy ranking zaufania. Karol Nawrocki ponownie na czele [SONDAŻ]

W Wigilię portal Onet.pl opublikował grudniowy sondaż zaufania do polityków. Na pierwszym miejscu ponownie znalazł się prezydent Karol Nawrocki. W badaniu widać też powrót Jarosława Kaczyńskiego do pierwszej dziesiątki oraz pogarszającą się sytuację Mateusza Morawieckiego.

„Niech ucichną dzisiaj wszelkie spory”. Świąteczne życzenia Pary Prezydenckiej z ostatniej chwili
„Niech ucichną dzisiaj wszelkie spory”. Świąteczne życzenia Pary Prezydenckiej

Para Prezydencka skierowała do Polaków w kraju i za granicą życzenia świąteczne. W bożonarodzeniowym przesłaniu podkreślono znaczenie wspólnoty, tradycji oraz nadziei płynącej z Narodzenia Pańskiego. W komunikacie znalazły się także słowa wdzięczności dla osób pełniących służbę w święta.

REKLAMA

Służba cywilna czy wojskowa? Jan Wróbel: Wszyscy jesteśmy obywatelami

Mogą Szwedzi, mogą Szwedki, dają radę Duńczycy, a od 1 lipca także Dunki. Czemu nie mogą Polacy i Polki? Chodzi, oczywiście, o obowiązkową służbę wojskową. Nawet najodważniejsi polscy politycy, z gatunku tych, którzy zapowiadają redukcję liczby łóżek szpitalnych albo liberalizację Kodeksu karnego, nabierają wody w usta, kiedy pojawia się w ich otoczeniu granat – hasło odwieszenia poboru.
/ Jan Wróbel / Tygodnik Solidarność

Co musisz wiedzieć:

  • Szwecja zawiesiła powszechną obowiązkową służbę wojskową w 2010 roku i przywróciła ją w 2017 roku
  • W tym roku od 1 lipca system obowiązkowej służby wojskowej dla niektórych kobiet wprowadziła Dania
  • W Polsce obowiązkowa służba wojskowa została zniesiona w 2009 roku

"A więc wojna"

Jasno sobie od razu powiedzmy, że armia niespecjalnie w tej sprawie naciska. Jednak w sprawie poboru liczy się fundamentalne pytanie: Czym jest dla nas własne państwo?

Ewentualni czytelnicy mojej publicystycznej twórczości wiedzą, że mam zwyczaj unikania w publicznych wypowiedziach bogoojczyźnianej tonacji; to coś jak wytatuować sobie „Bóg, honor, Ojczyzna” – na czole. Co gorsza, służbę wojskową miałem jeszcze okazję zaliczyć w PRL. I nie pozostał mi żaden sentyment po tych nudnych i jałowych miesiącach. Krótko mówiąc, jeżeli ktoś oczekuje teraz rzewnych opowieści o sercu gorejącym umiłowaniem ojczyzny, która wzywa, byśmy gotowi byli do najświętszej ofiary – to trafił pod zły adres. Po prostu kraj to kraj, jest coś wart, nie tylko płacenia podatków. Nawiasem mówiąc, „Komunikat specjalny” nadany 1 września 1939 roku (!) przez Polskie Radio był ujmująco rzeczowy, chciałoby się rzec, brytyjski: „A więc wojna! Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalszy. Całe nasze życie publiczne i prywatne przestawiamy na specjalne tory – weszliśmy w okres wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami”. Tak jest!

 

Powszechna służba cywilna

Nie dlatego należy w Polsce przywrócić pobór, by grzać się w słońcu górnolotnych frazesów, ani dlatego, że wskutek zagrożenia działaniami Rosji „wszyscy jesteśmy żołnierzami”. Nie, nie jesteśmy. Natomiast wszyscy jesteśmy obywatelami. Stanisław Burdziej upowszechnia pomysł powszechnej (w jego koncepcji – dobrowolnej) służby cywilnej. Koncept podobny do służby wojskowej – młody człowiek opuszcza na ileś miesięcy rodzinny dom, aby służyć krajowi. Z tym, że akurat nie podczas szkolenia wojskowego, lecz np. jako asystent nauczyciela w przeładowanej szkole albo pomocnik konserwatora zapomnianych cmentarzy, bądź członek zespołu monitorującego stan wód Odry etc., etc. We Włoszech format ten działa z powodzeniem, zwykle jest kilku chętnych na miejsce; we Francji prezydent jest wielkim orędownikiem obowiązkowej służby cywilnej dla młodzieży.

Wiadomo, że każde przedsięwzięcie można zorganizować nieporadnie. Każde (a przykładem mogą być np. letnie wojskowe obozy szkoleniowe dla ochotników) można jednak zorganizować z pomysłem. Polskę roku 2025 stać na dobre zaplanowanie i dobre wykonanie projektów równoległego szkolenia wojskowego i cywilnego. W słowach „służba”, „Polska” i „obowiązek” jest potencjał energii, a nie tylko potencjał dowcipnych memów.

 



 

Polecane