Holandia: Hołd dla gen. Stanisława Maczka i żołnierzy 1. Dywizji Pancernej w Bredzie

Apelem poległych, salwą honorową, minutą ciszy i złożeniem kwiatów na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie - gdzie spoczywa gen. Stanisław Maczek i ponad 160 jego podkomendnych - oddano w niedzielę hołd 1. Dywizji Pancernej. W 1944 r. pancerniacy wyzwolili Bredę i inne holenderskie miasta.
gen. Stanisław Maczek podczas dowodzenia I Dywizją Pancerną Holandia: Hołd dla gen. Stanisława Maczka i żołnierzy 1. Dywizji Pancernej w Bredzie
gen. Stanisław Maczek podczas dowodzenia I Dywizją Pancerną / wikipedia/public domain/Centralne Archiwum Wojskowe

 

W niedzielę na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym przy Ettensebaan w Bredzie odbyły się uroczystości upamiętniające triumf sprzed 77 lat 1. Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka.

Nad mogiłami polskich żołnierzy i ich dowódcy odczytano apel poległych. Złożono kwiaty przed pomnikiem "za waszą i naszą wolność", a także na grobie gen. Maczka, który mimo że zmarł w Wielkiej Brytanii, to zgodnie z jego ostatnią wolą został pochowany razem ze swoimi żołnierzami.

Salwę honorową dla uczczenia pamięci poległych polskich żołnierzy oddała kompania honorowa 10. Brygady Kawalerii Pancernej im. gen. broni Stanisława Maczka w Świętoszowie. Żołnierzy 1. Dywizji Pancernej oraz ich dowódcę uczczono także minutą ciszy.

W trakcie uroczystości ksiądz Sławomir Klim, Honorowy Kapelan Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków, dokonał poświęcenia mogił polskich żołnierzy. Odegrano również hymny Polski i Królestwa Niderlandów.

Burmistrz Bredy Paul Depla zwrócił uwagę, że po raz pierwszy od wielu lat w uroczystościach nie uczestniczą kombatanci. Wspominał m.in. zmarłego w ubiegłym miesiącu Alfonsa Raicherta, wyzwoliciela Bredy.

"Od teraz będziemy ich upamiętniać bez ich obecności. Przez 75 lat byli najważniejszymi uczestnikami corocznych obchodów wyzwolenia. Ale obiecuję wam: to pokolenie, jak i kolejne, co roku będzie upamiętniać ludzi Maczka - dzielnych, młodych żołnierzy, którzy przywrócili nam wolność" - zadeklarował Depla.

Podkreślił, że ważne miejsce w Bredzie zajmuje Memoriał Generała Maczka. "To tutaj opowiadana jest historia Maczka, Raicherta i wszystkich innych, którym jesteśmy bardzo wdzięczni" - podkreślił.

List do uczestników uroczystości skierował wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński. Odczytał go ambasador RP w Królestwie Niderlandów Marcin Czepelak.

"Gdy na początku sierpnia 1944 roku oddziały polskiej 1. Dywizji Pancernej, pod dowództwem generała Stanisława Maczka, rozpoczęły lądowanie na normandzkich plażach nikt nie mógł przewidzieć, iż pod koniec października żołnierze Wojska Polskiego przez lornetki zobaczą Bredę. By stanąć u bram tego brabanckiego miasta 1. Dywizja Pancerna w ustawicznych bojach przebyła ponad 600 kilometrów, obficie zraszając szlak żołnierską krwią oraz pozostawiając za sobą liczne wojskowe mogiły" - przypomniał w liście Gliński.

Podkreślił, że "walki o Bredę zajmują szczególne miejsce w historii dywizji oraz obu naszych narodów". "Manewr oskrzydlający i działania oszczędzające zabudowę miasta, ale przede wszystkim życie mieszkańców, stały się zaczynem szczególnych relacji polsko-niderlandzkich. Wdzięczne miasto stało się dla polskich żołnierzy otwartym i serdecznym domem, w którym znaleźli chwile jakże potrzebnego wytchnienia w czasie zimowego postoju. Najlepiej oddają to słowa generała Stanisława Maczka: wielu żołnierzy dywizji znalazło tu najlepszych przyjaciół, wielu znajdzie wkrótce dom i rodziny" - napisał Gliński.

Wskazał, że "dziś głównym i najważniejszym świadectwem obecności Polaków w historii Bredy są cmentarze wojenne w Ginneken i przy Ettensebaan, gdzie gromadzimy się by oddać poległym żołnierzom Wojska Polskiego należny im hołd". "Czyniąc to pamiętajmy, że poza żołnierzami z 1. Dywizji Pancernej spoczywają tu także lotnicy z Polskich Sił Powietrznych, dla których obszar powietrzny nad Niderlandami był przez kilka lat areną śmiertelnych zmagań" - zwrócił uwagę szef MKDNiS.

Gliński podkreślił, że "szlak bojowy, który wiódł żołnierzy 1. Dywizji Pancernej przez Holandię w drodze do Ojczyzny, połączył nierozerwalnie losy naszych państw i narodów". "Wszak Niderlandy, w szczególności Breda, stały się schronieniem i drugim domem dla wielu polskich żołnierzy po tym, gdy stało się wiadome, iż nie mają dokąd wracać; gdy wskutek ustaleń jałtańskich Polska znalazła się w niewoli komunistycznego systemu – po drugiej stronie żelaznej kurtyny. Jak wspomniał po latach generał Stanisław Maczek, to właśnie w Bredzie +(...) przyszła do nas Jałta. Najpierw w szeptach, urywkach rozmów, pogłoskach, aż odsłoniła nam swoją groźną i tragiczną twarz+. Dla legendarnego dowódcy 1. Dywizji Pancernej twarz Jałty, to utrata na wiele lat polskiego obywatelstwa i brak możliwości powrotu do Ojczyzny" - przypomniał wicepremier Gliński.

Jak napisał, "dzisiaj, we wspólnym kręgu wielu pokoleń i wielu środowisk składamy należny hołd poległym żołnierzom Wojska Polskiego, dajemy świadectwo pamięci, jednocześnie czcząc ofiarę ich młodego życia, która stała się fundamentem wolnej i suwerennej Polski".

"Dlatego pragnę wyrazić słowa wdzięczności wszystkim, którzy na co dzień opiekują się polskimi grobami wojennymi w Niderlandach zarówno w sferze materialnej, jak i w sferze pamięci. Niech historia o wszystkich polskich żołnierzach, spoczywających w ziemi niderlandzkiej, poległych +za waszą i naszą wolność+, pozostanie wiecznie żywa. Cześć ich pamięci" - podkreślił Gliński.

List do uczestników uroczystości skierował także minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, odczytał go dyrektor Departamentu Strategii i Planowania Obronnego MON Piotr Zuzankiewicz.

Szef MON przyznał w liście, że "dla Wojska Polskiego to wielka satysfakcja, że postać gen. Maczka i jego żołnierzy jest doskonale znana na Zachodzie Europy". "Dziękujemy mieszkańcom Bredy i innych holenderskich miejscowości za wdzięczną pamięć o polskich żołnierzach, którzy walczyli na tej ziemi" - napisał.

W trakcie uroczystości m.in. "w uznaniu zasług położonych w popularyzację dziejów i tradycji Wojska Polskiego na arenie międzynarodowej" oraz "w uznaniu zasług położonych w rozwój potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej" wręczono srebrny Medal Wojska Polskiego oraz 10 brązowych Medali Wojska Polskiego, nadawanych przez ministra obrony narodowej, żołnierzom holenderskim oraz jednemu ochotnikowi.

Uroczystości na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie uświetniły występy - orkiestry "Fidelis" z Bredy oraz orkiestry wojskowej 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania (będącej spadkobiercą tradycji dywizji gen. Maczka).

1 Dywizja Pancerna została powołana do życia 25 lutego 1942 r. na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Po intensywnym szkoleniu, w składzie 1. Armii Kanadyjskiej, ruszyła ona na otwarty w czerwcu 1944 r. front zachodni. Odegrała znaczącą rolę w bitwie pod Falaise, zamykając okrążenie wokół niemieckich 7. Armii i 5. Armii Pancernej w tzw. kotle. Zwycięski marsz dywizji pod dowództwem gen. Maczka wiódł przez północną Francję, Belgię i Holandię.

Breda do dziś określana jest jako najbardziej polska miejscowość w Holandii. Podczas drugiej wojny światowej była ważnym węzłem komunikacyjnym, dlatego Niemcy - okupujący Holandię od maja 1940 r. - utworzyli w niej silny bastion obrony przed atakiem wojsk alianckich. Tymczasem przez Bredę wiodła najkrótsza droga do opanowania ujścia Mozy, co było jednym z zadań dywizji polskich pancerniaków. Polacy musieli związać walką aż trzy niemieckie dywizje piechoty. Po zaciętych walkach 29 października 1944 r. miasto zostało zdobyte przez "maczkowców".

Holandia po wojnie stała się nową ojczyzną dla kilkuset polskich żołnierzy. Wielu z nich otrzymało honorowe obywatelstwa miast, którym wcześniej przywrócili wolność. W uznaniu zasług 1 Dywizja Pancerna uhonorowana została Wojskowym Orderem Wilhelma, najstarszym i najwyższym odznaczeniem Królestwa Niderlandów. Jej legendarny dowódca gen. Stanisław Maczek na wniosek mieszkańców Bredy otrzymał natomiast honorowe obywatelstwo Holandii.

 

Z Bredy Katarzyna Krzykowska

 


 

POLECANE
Komunikat dla mieszkańców Podkarpacia z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Podkarpacia

Podrzeszowskie lotnisko w Jasionce w tym roku obsłużyło ponad 574 tys. podróżnych, czyli o ponad 17 proc. więcej w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego.

Kryzys na Krecie. Napływ setek migrantów z Afryki Wiadomości
Kryzys na Krecie. Napływ setek migrantów z Afryki

Setki migrantów, którzy dotarli na Kretę szlakiem przemytniczym z Libii, przewieziono na stały ląd. Centra recepcyjne na greckiej wyspie są przepełnione; od weekendu na brzegu lądowało codziennie około 500 migrantów z Somalii, Sudanu, Egiptu i Maroka - poinformowała w czwartek agencja AP.

Przewodnicząca PE Roberta Metsola odrzuciła wniosek o upamiętnienie ofiar Rzezi Wołyńskiej z ostatniej chwili
Przewodnicząca PE Roberta Metsola odrzuciła wniosek o upamiętnienie ofiar Rzezi Wołyńskiej

Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola odrzuciła wniosek europoseł Anny Bryłki o uczczenie minutą ciszy ofiar ludobójstwa wołyńskiego.

Gratka dla miłośników astronomii. Kiedy warto spojrzeć w niebo? Wiadomości
Gratka dla miłośników astronomii. Kiedy warto spojrzeć w niebo?

Lato to idealny czas na nocne obserwacje nieba - nie tylko ze względu na ciepłe noce, ale przede wszystkim z powodu aktywności jednego z najpiękniejszych rojów meteorów - Perseidów. Choć dni są długie, a noce krótkie, warto poświęcić trochę snu, by zobaczyć to wyjątkowe zjawisko.

Śledztwo ws. Tomasza Grodzkiego umorzone. Prokuratura: Brak znamion czynu zabronionego z ostatniej chwili
Śledztwo ws. Tomasza Grodzkiego umorzone. Prokuratura: Brak znamion czynu zabronionego

Prokuratura Regionalna w Szczecinie umorzyła śledztwo dotyczące senatora Tomasza Grodzkiego – ujawnił portal Niezalezna.pl. Śledczy nie dopatrzyli się znamion czynu zabronionego. Trwa jednak proces przeciwko oskarżonym o korupcję, m.in. lekarzom ze szpitala, którego dyrektorem wówczas był Grodzki.

Braun stwierdził, że Auschwitz z komorami gazowymi to fejk. Burza w sieci z ostatniej chwili
Braun stwierdził, że "Auschwitz z komorami gazowymi to fejk". Burza w sieci

Radio Wnet zdecydowało się przerwać rozmowę po słowach europosła Grzegorza Brauna o Auschwitz-Birkenau.

PO zmieni nazwę? Zaskakujące doniesienia polityka
PO zmieni nazwę? Zaskakujące doniesienia

Według doniesień dziennikarzy Onetu i RMF FM Donald Tusk zapowiedział podczas środowego posiedzenia zarządu PO rozpoczęcie procedury formalnego połączenia partii z Nowoczesną oraz Inicjatywą Polską Barbary Nowackiej. Niewykluczona jest również zmiana nazwy – PO mogłaby stać się po prostu Koalicją Obywatelską.

ZUS wydał pilny komunikat z ostatniej chwili
ZUS wydał pilny komunikat

ZUS wypłacił ponad 1 mld zł świadczeń w formie renty wdowiej dla 320 tys. osób. Sredni wzrost świadczeń to 358,27 zł. Wniosek do 31 lipca 2025 r. gwarantuje wyrównanie – przypomina ZUS.

Czerwone flagi nad Bałtykiem. Komunikat dla mieszkańców i turystów z ostatniej chwili
Czerwone flagi nad Bałtykiem. Komunikat dla mieszkańców i turystów

W czwartek na wielu nadmorskich kąpieliskach w województwach pomorskim i zachodniopomorskim powiewają czerwone flagi. Powodem są m.in. wysokie fale na Bałtyku. Nieczynne jest też jedno kąpielisko na Kaszubach ze względu na zakwit sinic.

Co wolno, a czego nie wolno obywatelskiemu obrońcy granic. Fotografowanie tylko u nas
Co wolno, a czego nie wolno obywatelskiemu obrońcy granic. Fotografowanie

Jedną z kwestii dotyczących działalności obywatelskich obrońców granic, szczególnie po ogłoszeniu przez Donalda Tuska przejść granicznych "infrastrukturą krytyczną" jest kwestia rejestrowania miejsc i zdarzeń na granicy z Niemcami. Rozpatrujemy to w dwóch reżimach prawnych: przed i po ogłoszeniu infrastruktury krytycznej na przejściach granicznych.

REKLAMA

Holandia: Hołd dla gen. Stanisława Maczka i żołnierzy 1. Dywizji Pancernej w Bredzie

Apelem poległych, salwą honorową, minutą ciszy i złożeniem kwiatów na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie - gdzie spoczywa gen. Stanisław Maczek i ponad 160 jego podkomendnych - oddano w niedzielę hołd 1. Dywizji Pancernej. W 1944 r. pancerniacy wyzwolili Bredę i inne holenderskie miasta.
gen. Stanisław Maczek podczas dowodzenia I Dywizją Pancerną Holandia: Hołd dla gen. Stanisława Maczka i żołnierzy 1. Dywizji Pancernej w Bredzie
gen. Stanisław Maczek podczas dowodzenia I Dywizją Pancerną / wikipedia/public domain/Centralne Archiwum Wojskowe

 

W niedzielę na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym przy Ettensebaan w Bredzie odbyły się uroczystości upamiętniające triumf sprzed 77 lat 1. Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka.

Nad mogiłami polskich żołnierzy i ich dowódcy odczytano apel poległych. Złożono kwiaty przed pomnikiem "za waszą i naszą wolność", a także na grobie gen. Maczka, który mimo że zmarł w Wielkiej Brytanii, to zgodnie z jego ostatnią wolą został pochowany razem ze swoimi żołnierzami.

Salwę honorową dla uczczenia pamięci poległych polskich żołnierzy oddała kompania honorowa 10. Brygady Kawalerii Pancernej im. gen. broni Stanisława Maczka w Świętoszowie. Żołnierzy 1. Dywizji Pancernej oraz ich dowódcę uczczono także minutą ciszy.

W trakcie uroczystości ksiądz Sławomir Klim, Honorowy Kapelan Federacji Organizacji Polskich Pancerniaków, dokonał poświęcenia mogił polskich żołnierzy. Odegrano również hymny Polski i Królestwa Niderlandów.

Burmistrz Bredy Paul Depla zwrócił uwagę, że po raz pierwszy od wielu lat w uroczystościach nie uczestniczą kombatanci. Wspominał m.in. zmarłego w ubiegłym miesiącu Alfonsa Raicherta, wyzwoliciela Bredy.

"Od teraz będziemy ich upamiętniać bez ich obecności. Przez 75 lat byli najważniejszymi uczestnikami corocznych obchodów wyzwolenia. Ale obiecuję wam: to pokolenie, jak i kolejne, co roku będzie upamiętniać ludzi Maczka - dzielnych, młodych żołnierzy, którzy przywrócili nam wolność" - zadeklarował Depla.

Podkreślił, że ważne miejsce w Bredzie zajmuje Memoriał Generała Maczka. "To tutaj opowiadana jest historia Maczka, Raicherta i wszystkich innych, którym jesteśmy bardzo wdzięczni" - podkreślił.

List do uczestników uroczystości skierował wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński. Odczytał go ambasador RP w Królestwie Niderlandów Marcin Czepelak.

"Gdy na początku sierpnia 1944 roku oddziały polskiej 1. Dywizji Pancernej, pod dowództwem generała Stanisława Maczka, rozpoczęły lądowanie na normandzkich plażach nikt nie mógł przewidzieć, iż pod koniec października żołnierze Wojska Polskiego przez lornetki zobaczą Bredę. By stanąć u bram tego brabanckiego miasta 1. Dywizja Pancerna w ustawicznych bojach przebyła ponad 600 kilometrów, obficie zraszając szlak żołnierską krwią oraz pozostawiając za sobą liczne wojskowe mogiły" - przypomniał w liście Gliński.

Podkreślił, że "walki o Bredę zajmują szczególne miejsce w historii dywizji oraz obu naszych narodów". "Manewr oskrzydlający i działania oszczędzające zabudowę miasta, ale przede wszystkim życie mieszkańców, stały się zaczynem szczególnych relacji polsko-niderlandzkich. Wdzięczne miasto stało się dla polskich żołnierzy otwartym i serdecznym domem, w którym znaleźli chwile jakże potrzebnego wytchnienia w czasie zimowego postoju. Najlepiej oddają to słowa generała Stanisława Maczka: wielu żołnierzy dywizji znalazło tu najlepszych przyjaciół, wielu znajdzie wkrótce dom i rodziny" - napisał Gliński.

Wskazał, że "dziś głównym i najważniejszym świadectwem obecności Polaków w historii Bredy są cmentarze wojenne w Ginneken i przy Ettensebaan, gdzie gromadzimy się by oddać poległym żołnierzom Wojska Polskiego należny im hołd". "Czyniąc to pamiętajmy, że poza żołnierzami z 1. Dywizji Pancernej spoczywają tu także lotnicy z Polskich Sił Powietrznych, dla których obszar powietrzny nad Niderlandami był przez kilka lat areną śmiertelnych zmagań" - zwrócił uwagę szef MKDNiS.

Gliński podkreślił, że "szlak bojowy, który wiódł żołnierzy 1. Dywizji Pancernej przez Holandię w drodze do Ojczyzny, połączył nierozerwalnie losy naszych państw i narodów". "Wszak Niderlandy, w szczególności Breda, stały się schronieniem i drugim domem dla wielu polskich żołnierzy po tym, gdy stało się wiadome, iż nie mają dokąd wracać; gdy wskutek ustaleń jałtańskich Polska znalazła się w niewoli komunistycznego systemu – po drugiej stronie żelaznej kurtyny. Jak wspomniał po latach generał Stanisław Maczek, to właśnie w Bredzie +(...) przyszła do nas Jałta. Najpierw w szeptach, urywkach rozmów, pogłoskach, aż odsłoniła nam swoją groźną i tragiczną twarz+. Dla legendarnego dowódcy 1. Dywizji Pancernej twarz Jałty, to utrata na wiele lat polskiego obywatelstwa i brak możliwości powrotu do Ojczyzny" - przypomniał wicepremier Gliński.

Jak napisał, "dzisiaj, we wspólnym kręgu wielu pokoleń i wielu środowisk składamy należny hołd poległym żołnierzom Wojska Polskiego, dajemy świadectwo pamięci, jednocześnie czcząc ofiarę ich młodego życia, która stała się fundamentem wolnej i suwerennej Polski".

"Dlatego pragnę wyrazić słowa wdzięczności wszystkim, którzy na co dzień opiekują się polskimi grobami wojennymi w Niderlandach zarówno w sferze materialnej, jak i w sferze pamięci. Niech historia o wszystkich polskich żołnierzach, spoczywających w ziemi niderlandzkiej, poległych +za waszą i naszą wolność+, pozostanie wiecznie żywa. Cześć ich pamięci" - podkreślił Gliński.

List do uczestników uroczystości skierował także minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, odczytał go dyrektor Departamentu Strategii i Planowania Obronnego MON Piotr Zuzankiewicz.

Szef MON przyznał w liście, że "dla Wojska Polskiego to wielka satysfakcja, że postać gen. Maczka i jego żołnierzy jest doskonale znana na Zachodzie Europy". "Dziękujemy mieszkańcom Bredy i innych holenderskich miejscowości za wdzięczną pamięć o polskich żołnierzach, którzy walczyli na tej ziemi" - napisał.

W trakcie uroczystości m.in. "w uznaniu zasług położonych w popularyzację dziejów i tradycji Wojska Polskiego na arenie międzynarodowej" oraz "w uznaniu zasług położonych w rozwój potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej" wręczono srebrny Medal Wojska Polskiego oraz 10 brązowych Medali Wojska Polskiego, nadawanych przez ministra obrony narodowej, żołnierzom holenderskim oraz jednemu ochotnikowi.

Uroczystości na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie uświetniły występy - orkiestry "Fidelis" z Bredy oraz orkiestry wojskowej 11. Lubuskiej Dywizji Kawalerii Pancernej z Żagania (będącej spadkobiercą tradycji dywizji gen. Maczka).

1 Dywizja Pancerna została powołana do życia 25 lutego 1942 r. na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Po intensywnym szkoleniu, w składzie 1. Armii Kanadyjskiej, ruszyła ona na otwarty w czerwcu 1944 r. front zachodni. Odegrała znaczącą rolę w bitwie pod Falaise, zamykając okrążenie wokół niemieckich 7. Armii i 5. Armii Pancernej w tzw. kotle. Zwycięski marsz dywizji pod dowództwem gen. Maczka wiódł przez północną Francję, Belgię i Holandię.

Breda do dziś określana jest jako najbardziej polska miejscowość w Holandii. Podczas drugiej wojny światowej była ważnym węzłem komunikacyjnym, dlatego Niemcy - okupujący Holandię od maja 1940 r. - utworzyli w niej silny bastion obrony przed atakiem wojsk alianckich. Tymczasem przez Bredę wiodła najkrótsza droga do opanowania ujścia Mozy, co było jednym z zadań dywizji polskich pancerniaków. Polacy musieli związać walką aż trzy niemieckie dywizje piechoty. Po zaciętych walkach 29 października 1944 r. miasto zostało zdobyte przez "maczkowców".

Holandia po wojnie stała się nową ojczyzną dla kilkuset polskich żołnierzy. Wielu z nich otrzymało honorowe obywatelstwa miast, którym wcześniej przywrócili wolność. W uznaniu zasług 1 Dywizja Pancerna uhonorowana została Wojskowym Orderem Wilhelma, najstarszym i najwyższym odznaczeniem Królestwa Niderlandów. Jej legendarny dowódca gen. Stanisław Maczek na wniosek mieszkańców Bredy otrzymał natomiast honorowe obywatelstwo Holandii.

 

Z Bredy Katarzyna Krzykowska

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe