Czy len to tkanina przyszłości?

Len, jak rzadko która roślina, od zarania ludzkości był wykorzystywany niemal w 100 procentach. To dowód inteligencji człowieka, który umiał, podobnie jak zwierzęta, rozpoznawać rośliny, by je zjeść, ale nauczył się także przetwarzać je na swoje potrzeby. Len po wiekach ustąpił pola bawełnie i tworzywom sztucznym, by powrócić do łask jako materiał o wyjątkowych właściwościach fizycznych i chemicznych. Dziś nazywany jest często tkaniną przyszłości.
Tkaniny lniane. Ilustracja poglądowa Czy len to tkanina przyszłości?
Tkaniny lniane. Ilustracja poglądowa / Freepik.com

Len zwyczajny to tylko jeden z gatunków dość licznej rodziny lnowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu, z rejonu Złotego Rogu, gdzie żyzna ziemia dała podstawę do tworzenia pierwszych upraw rolniczych. Obecnie znany jest na całym świecie, ale tylko z uprawy, choć w Polsce czasami dziczeje.

Ekspansja niebieskiego kwiatka

Len jest materiałem znanym od starożytnych czasów i według wielu źródeł najstarszym włóknem tekstylnym na świecie, jego zastosowanie datuje się nawet na 8 tysięcy lat przed Chrystusem. W starożytnym Egipcie lnianymi bandażami owijano mumie, a starożytni Grecy z lnianej tkaniny szyli żagle. Słynni kupcy i żeglarze – Fenicjanie, kupowali len w Egipcie, aby eksportować go do Irlandii, Anglii i Bretanii, dzięki czemu włókno dotarło na kontynent europejski. Od momentu pojawienia się na terenie Europy produkcja i wykorzystanie lnu przeszły spektakularny rozwój. W okresie rzymskim rozwinęły się w całym Imperium, a Rzymianie zaczęli używać go nie tylko do wyrobu odzieży, ale także w domu. W średniowieczu len znalazł nowe kierunki ekspansji, zwłaszcza w środkowej i północnej Europie. Średniowieczni malarze używali gotowanego oleju lnianego dla uzyskania łatwiejszych w użyciu farb o żywszych kolorach. Później z nastaniem renesansu len znalazł także zastosowanie do produkcji pościeli, serwet i obrusów. Wojny religijne targające Europą zmusiły tysiące flamandzkich tkaczy do emigracji, zwłaszcza do Anglii i Irlandii, pozwalając lnianym produktom opanować „tekstylnie” obie wyspy. W tym samym okresie len pojawił się także w Polsce i Rosji.

Czym jest len?

Len jest włóknem otrzymywanym z łodygi rośliny lnu zwyczajnego, składającym się w około 70 procentach z celulozy. Ze składu i struktury włókien lnianych wynikają wyjątkowe właściwości, pozwalające na obróbkę tkanin zależnie od ich ostatecznego przeznaczenia, które może obejmować ubrania, wyposażenie wnętrz, bieliznę domową, ale i zastosowania techniczne. Ze wszystkich naturalnych włókien tekstylnych len jest jedną z najmocniejszych i najtrwalszych tkanin. Wytrzymałość ta wynika głównie z budowy włókien oraz wysokiej zawartości celulozy, która je wzmacnia. Skład ten wyjaśnia również słabą zdolność włókien lnu do regeneracji po zginaniu, czyli podatność na gniecenie. Wytrzymałość lnu nadaje tkaninom bardzo dużą stabilność, wysoką wytrzymałość mechaniczną i trwałość, dzięki czemu ubrania lniane mogą nam służyć przez wiele lat. Len najczęściej wykorzystywany jest w przemyśle włókienniczym do produkcji przewiewnych ubrań (spodni, bluzek, sukienek, garniturów, płaszczy), wytrzymałej bielizny domowej (pościeli, ręczników, obrusów, koców), elementów wyposażeniu wnętrz (tapicerka, zasłony, poduszki), płyt paździerzowych stosowanych w budownictwie i meblarstwie, papieru, sznurów do sieci rybackich oraz farb i lakierów. W postaci nasion i oleju używa się go do produkcji pasz dla zwierząt, w kosmetyce jako składnik kremów, mydeł i maseczek oraz maści leczniczych, które mają działanie regenerujące, zmiękczające i przeciwzapalne, a także jako rekomendowany składnik diety (zalety spożywania lnu to temat na odrębny artykuł).

Gdzie jest uprawiany?

Len naturalnie występuje głównie na terenach dzisiejszej Syrii, Iranu, Iraku i Izraela, ale jego uprawy znajdują się niemalże na całym świecie. W Europie jest on trzecią najczęściej wysiewaną rośliną oleistą, po rzepaku i słoneczniku, a największe pola lniane znajdują się we Francji i w Ukrainie. Dobrze rośnie w regionach o klimacie dość umiarkowanym i wilgotnym, m.in. Holandii, Belgii i Rumunii. Największym producentem siemienia lnianego na świecie jest Kanada, za nią plasują się Argentyna, Indie, Chiny i Nowa Zelandia. Mimo to len uprawiany w Europie Zachodniej uważa się za jeden z najlepszych na świecie, co wynika z dostępności odpowiednich gleb, korzystnych warunków klimatycznych oraz głębokiej wiedzy doświadczonych rolników. Specjaliści dbają o przygotowanie terenu, wybór odmian i siew lnu, monitorowanie upraw, odchwaszczanie, kończąc na zbiorze i maceracji w celu ułatwienia wydobycia włókien.

W przeszłości len był nieodłącznym elementem naszej gospodarki, a historia jego produkcji sięga wieków. Polski len, znany również jako len zwyczajny, był jednym z najważniejszych surowców włókienniczych. Wiele regionów w Polsce posiadało własną tradycję uprawy i przetwarzania lnu. Przez wieki polskie lniarstwo rozwijało się, tworząc zarówno tkaniny o wysokiej jakości, jak również olej lniany. Dzisiaj produkcja lnu w Polsce nie jest już tak powszechna, ale z roku na rok rośnie, a szacunki mówią o 6–7 tys. hektarów upraw. Nadal ma znaczenie kulturowe i historyczne, a do jej obecności głęboko zakorzenionej w polskiej kulturze i języku warto kiedyś wrócić.

Niezwykłe właściwości skromnej rośliny

Ze wszystkich naturalnych włókien tekstylnych len jest jednym z najmocniejszych. Ze względu na swoją wysoką wytrzymałość na rozciąganie plasuje się zaraz za specjalnymi stalami (!). Ma wysoką zdolność absorpcji wilgoci – może zatrzymać masę wody równą swojej suchej masie, co czyni go idealnym włóknem do bezpośredniego kontaktu ze skórą, zarówno w przypadku odzieży, jak i bielizny domowej, a także ubrań dla niemowląt i pieluch wielorazowego użytku. Posiada właściwości izolacyjne i termoregulacyjne, co sprawia, że jest wygodny o każdej porze roku. Latem bezwonny z natury len jest tkaniną oddychającą, a zimą izolującą. Jest ponadto hipoalergiczny i antybakteryjny, dzięki czemu nie podrażnia skóry. Co istotne, jest materiałem antystatycznym i odpornym na promieniowanie UV. Ma także właściwości dźwiękoszczelne i izolacyjne i dlatego jest stosowany do wyposażenia wnętrz. Absorbuje wstrząsy lepiej niż włókno szklane, dlatego używa się go do produkcji rakiet tenisowych, kasków i nart. Jest przyjazny dla środowiska – jego uprawa nie wyczerpuje gleby i nie wymaga dużej ilości wody. Len nie jest atakowany przez pasożyty, dlatego nie wymaga stosowania pestycydów. Niepotrzebny łatwo ulega biodegradacji, a włókna lnu użyźniają glebę.

Styliści polecają len

Z lnu korzystają producenci najlepszych, luksusowych marek, pomimo – a może właśnie dlatego – że len jest dość drogim materiałem. Chodzi zarówno o ceny samej przędzy lnianej, jak i skomplikowany proces produkcji. Włókna lnu przechodzą skomplikowaną selekcję, zanim powstanie z nich przędza. Za ceną idzie jednak wysoka jakość, którą doceniają klienci na całym świecie. Lniane ubrania, pościele czy zasłony to produkty, które cechuje trwałość przez lata. Można je bezpiecznie prać w pralce, a potem suszyć w suszarce bębnowej. Len dobrze się starzeje; nie blaknie ani nie odkształca się pod wpływem temperatury i środków piorących. Nie bez znaczenia są też takie atuty jak mała podatność na odkształcenia oraz charakterystyczna sztywność, wynikająca z obecności resztek substancji pektynowych.

Wysoko cenione są włoskie wyroby z lnu, ale i nasze, polskie, cieszą się dobrą opinią. Zdaniem kreatorów mody len pozwala na elegancki i sportowy wygląd dzięki minimalistycznym fasonom. Jest bardzo wygodny w noszeniu, przewiewny, gwarantuje uczucie komfortu przez cały dzień. Idealny na upał, co potwierdza się w produkcji odzieży przeznaczonej w tropiki. W wyniku częstych zabiegów pielęgnacyjnych ubrania z czasem stają się jeszcze piękniejsze. Naturalna barwa włókna nadaje mu ponadczasowy charakter, współgrający ze wszystkimi trendami o charakterze ekologicznym, podkreślony subtelnym połyskiem. Jeśli już sięga się po barwniki, to naturalnymi roślinami oleistymi, m.in. zielem krwawnika, skrzypu polnego i pestkami awokado. Przewrotnie skłonność do gniecenia w wielu przypadkach uważana jest za atut, a żmudne walki z żelazkiem odchodzą w przeszłość. Ze względu na biodegradowalność, sposób uprawy, pozyskania i produkcji len jest zgodny z filozofią slow fashion.

 

 


Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

POLECANE
Tragiczny wypadek w kopalni Sobieski w Jaworznie. Nie żyje czterech górników z ostatniej chwili
Tragiczny wypadek w kopalni Sobieski w Jaworznie. Nie żyje czterech górników

Cztery osoby zginęły wskutek wypadku, do którego doszło we wtorek po południu w kopalni Sobieski w Jaworznie (Śląskie) - poinformował PAP dyspozytor Wyższego Urzędy Górniczego w Katowicach. Wypadek nastąpił podczas płukania rurociągu podsadzkowego.

Koło na Rzecz Równości i Różnorodności UŚ nie życzy sobie wykładu Łukasza Sakowskiego, który został jako nastolatek nakłoniony do tranzycji przez dorosłego transseksualistę z ostatniej chwili
"Koło na Rzecz Równości i Różnorodności UŚ" nie życzy sobie wykładu Łukasza Sakowskiego, który został jako nastolatek nakłoniony do tranzycji przez dorosłego transseksualistę

"Stanowczo sprzeciwiamy się organizacji spotkania z mgr. Łukaszem Sakowskim na 7. Śląskim Festiwalu Nauki w Katowicach" – pisze w mediach społecznościowych "Koło Naukowe na rzecz Równości i Różnorodności UŚ".

Stoltenberg: Sojusznicy potwierdzili determinację we wspieraniu Ukrainy na jej drodze do NATO z ostatniej chwili
Stoltenberg: Sojusznicy potwierdzili determinację we wspieraniu Ukrainy na jej drodze do NATO

Na spotkaniu szefów MSZ sojusznicy potwierdzili determinację we wspieraniu Ukrainy na jej drodze do NATO oraz niezachwiane poparcie dla Kijowa - powiedział sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg we wtorek na konferencji kończącej pierwszy dzień spotkania szefów dyplomacji państw Sojuszu w Brukseli.

Znany publicysta miał wypadek z ostatniej chwili
Znany publicysta miał wypadek

"Taka sytuacja w drodze powrotnej z Zamościa (...) wpadnięcie w poślizg i utrata panowania nad pojazdem" – pisze na platformie X (dawniej Twitter) znany publicysta, politolog, prezes Nowej Konfederacji i autor książek Bartłomiej Radziejewski, informując o wypadku drogowym, w którym miał nieszczęście wziąć udział.

Tusk: Oni narażają nasze stosunki z Rosją [VIDEO] z ostatniej chwili
Tusk: "Oni narażają nasze stosunki z Rosją" [VIDEO]

Podczas wtorkowej konferencji prasowej w Sejmie przewodniczący PO Donald Tusk zarzucił rządowi Mateusza Morawieckiego, że naraża na szwank relacje m.in z... Rosją.

Były komandos chciał wyeliminować Cenckiewicza i Woyciechowskiego. Jest akt oskarżenia z ostatniej chwili
Były komandos chciał "wyeliminować" Cenckiewicza i Woyciechowskiego. Jest akt oskarżenia

Prokuratura Okręgowa w Warszawie przesłała do sądu akt oskarżenia przeciwko byłemu komandosowi Przemysławowi K. w związku z groźbami i nawoływaniem do pozbawienia życia Piotra Woyciechowskiego i Sławomira Cenckiewicza.

Wobec ataku hybrydowego Finlandia zamyka całą granicę z Rosją z ostatniej chwili
Wobec ataku hybrydowego Finlandia zamyka całą granicę z Rosją

Cała granica z Rosją zostaje zamknięta. Imigranci napływający w stronę Finlandii przez Rosję nie będą mogli przekroczyć wschodniej granicy i składać podań o azyl. Przez granicę fińsko-rosyjską dopuszczalny będzie tylko przewóz towarów – zdecydował we wtorek fiński rząd.

Opublikowano listę firm, które miały importować zboże z Ukrainy z ostatniej chwili
Opublikowano listę firm, które miały importować zboże z Ukrainy

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi udostępnił listę firm importujących zboże z Ukrainy.

Żona szefa ukraińskiego wywiadu otruta. „Widać tu rosyjski ślad” z ostatniej chwili
Żona szefa ukraińskiego wywiadu otruta. „Widać tu rosyjski ślad”

– W zatruciu małżonki szefa ukraińskiego wywiadu wojskowego (HUR) Kyryła Budanowa widać wyraźny rosyjski ślad. Awanturnicze akcje Budanowa przeciwko Rosji od dawna irytują rosyjską armię i służby specjalne – ocenił szef Centrum Badań Wojskowych i Prawnych w Kijowie Ołeksandr Musijenko.

Kiedy Grecja przechodziła kryzys, Niemcy doradzali sprzedaż wysp. Teraz Grecy doradzają sprzedaż wysp Niemcom z ostatniej chwili
Kiedy Grecja przechodziła kryzys, Niemcy doradzali sprzedaż wysp. Teraz Grecy doradzają sprzedaż wysp Niemcom

Były grecki minister energii i środowiska Panagiotis Lafazanis w związku z gigantyczną dziurą budżetową w Niemczech radzi Niemcom, by… sprzedali swoje wyspy. Przypomnijmy, że gdy Grecja w ubiegłej dekadzie borykała się z potężnym kryzysem finansowym, to właśnie z Niemiec dochodziły nawoływania, by Grecy pozbywali się swojego majątku narodowego (m.in. wysp) w celu ratowania finansów kraju.

REKLAMA

Czy len to tkanina przyszłości?

Len, jak rzadko która roślina, od zarania ludzkości był wykorzystywany niemal w 100 procentach. To dowód inteligencji człowieka, który umiał, podobnie jak zwierzęta, rozpoznawać rośliny, by je zjeść, ale nauczył się także przetwarzać je na swoje potrzeby. Len po wiekach ustąpił pola bawełnie i tworzywom sztucznym, by powrócić do łask jako materiał o wyjątkowych właściwościach fizycznych i chemicznych. Dziś nazywany jest często tkaniną przyszłości.
Tkaniny lniane. Ilustracja poglądowa Czy len to tkanina przyszłości?
Tkaniny lniane. Ilustracja poglądowa / Freepik.com

Len zwyczajny to tylko jeden z gatunków dość licznej rodziny lnowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu, z rejonu Złotego Rogu, gdzie żyzna ziemia dała podstawę do tworzenia pierwszych upraw rolniczych. Obecnie znany jest na całym świecie, ale tylko z uprawy, choć w Polsce czasami dziczeje.

Ekspansja niebieskiego kwiatka

Len jest materiałem znanym od starożytnych czasów i według wielu źródeł najstarszym włóknem tekstylnym na świecie, jego zastosowanie datuje się nawet na 8 tysięcy lat przed Chrystusem. W starożytnym Egipcie lnianymi bandażami owijano mumie, a starożytni Grecy z lnianej tkaniny szyli żagle. Słynni kupcy i żeglarze – Fenicjanie, kupowali len w Egipcie, aby eksportować go do Irlandii, Anglii i Bretanii, dzięki czemu włókno dotarło na kontynent europejski. Od momentu pojawienia się na terenie Europy produkcja i wykorzystanie lnu przeszły spektakularny rozwój. W okresie rzymskim rozwinęły się w całym Imperium, a Rzymianie zaczęli używać go nie tylko do wyrobu odzieży, ale także w domu. W średniowieczu len znalazł nowe kierunki ekspansji, zwłaszcza w środkowej i północnej Europie. Średniowieczni malarze używali gotowanego oleju lnianego dla uzyskania łatwiejszych w użyciu farb o żywszych kolorach. Później z nastaniem renesansu len znalazł także zastosowanie do produkcji pościeli, serwet i obrusów. Wojny religijne targające Europą zmusiły tysiące flamandzkich tkaczy do emigracji, zwłaszcza do Anglii i Irlandii, pozwalając lnianym produktom opanować „tekstylnie” obie wyspy. W tym samym okresie len pojawił się także w Polsce i Rosji.

Czym jest len?

Len jest włóknem otrzymywanym z łodygi rośliny lnu zwyczajnego, składającym się w około 70 procentach z celulozy. Ze składu i struktury włókien lnianych wynikają wyjątkowe właściwości, pozwalające na obróbkę tkanin zależnie od ich ostatecznego przeznaczenia, które może obejmować ubrania, wyposażenie wnętrz, bieliznę domową, ale i zastosowania techniczne. Ze wszystkich naturalnych włókien tekstylnych len jest jedną z najmocniejszych i najtrwalszych tkanin. Wytrzymałość ta wynika głównie z budowy włókien oraz wysokiej zawartości celulozy, która je wzmacnia. Skład ten wyjaśnia również słabą zdolność włókien lnu do regeneracji po zginaniu, czyli podatność na gniecenie. Wytrzymałość lnu nadaje tkaninom bardzo dużą stabilność, wysoką wytrzymałość mechaniczną i trwałość, dzięki czemu ubrania lniane mogą nam służyć przez wiele lat. Len najczęściej wykorzystywany jest w przemyśle włókienniczym do produkcji przewiewnych ubrań (spodni, bluzek, sukienek, garniturów, płaszczy), wytrzymałej bielizny domowej (pościeli, ręczników, obrusów, koców), elementów wyposażeniu wnętrz (tapicerka, zasłony, poduszki), płyt paździerzowych stosowanych w budownictwie i meblarstwie, papieru, sznurów do sieci rybackich oraz farb i lakierów. W postaci nasion i oleju używa się go do produkcji pasz dla zwierząt, w kosmetyce jako składnik kremów, mydeł i maseczek oraz maści leczniczych, które mają działanie regenerujące, zmiękczające i przeciwzapalne, a także jako rekomendowany składnik diety (zalety spożywania lnu to temat na odrębny artykuł).

Gdzie jest uprawiany?

Len naturalnie występuje głównie na terenach dzisiejszej Syrii, Iranu, Iraku i Izraela, ale jego uprawy znajdują się niemalże na całym świecie. W Europie jest on trzecią najczęściej wysiewaną rośliną oleistą, po rzepaku i słoneczniku, a największe pola lniane znajdują się we Francji i w Ukrainie. Dobrze rośnie w regionach o klimacie dość umiarkowanym i wilgotnym, m.in. Holandii, Belgii i Rumunii. Największym producentem siemienia lnianego na świecie jest Kanada, za nią plasują się Argentyna, Indie, Chiny i Nowa Zelandia. Mimo to len uprawiany w Europie Zachodniej uważa się za jeden z najlepszych na świecie, co wynika z dostępności odpowiednich gleb, korzystnych warunków klimatycznych oraz głębokiej wiedzy doświadczonych rolników. Specjaliści dbają o przygotowanie terenu, wybór odmian i siew lnu, monitorowanie upraw, odchwaszczanie, kończąc na zbiorze i maceracji w celu ułatwienia wydobycia włókien.

W przeszłości len był nieodłącznym elementem naszej gospodarki, a historia jego produkcji sięga wieków. Polski len, znany również jako len zwyczajny, był jednym z najważniejszych surowców włókienniczych. Wiele regionów w Polsce posiadało własną tradycję uprawy i przetwarzania lnu. Przez wieki polskie lniarstwo rozwijało się, tworząc zarówno tkaniny o wysokiej jakości, jak również olej lniany. Dzisiaj produkcja lnu w Polsce nie jest już tak powszechna, ale z roku na rok rośnie, a szacunki mówią o 6–7 tys. hektarów upraw. Nadal ma znaczenie kulturowe i historyczne, a do jej obecności głęboko zakorzenionej w polskiej kulturze i języku warto kiedyś wrócić.

Niezwykłe właściwości skromnej rośliny

Ze wszystkich naturalnych włókien tekstylnych len jest jednym z najmocniejszych. Ze względu na swoją wysoką wytrzymałość na rozciąganie plasuje się zaraz za specjalnymi stalami (!). Ma wysoką zdolność absorpcji wilgoci – może zatrzymać masę wody równą swojej suchej masie, co czyni go idealnym włóknem do bezpośredniego kontaktu ze skórą, zarówno w przypadku odzieży, jak i bielizny domowej, a także ubrań dla niemowląt i pieluch wielorazowego użytku. Posiada właściwości izolacyjne i termoregulacyjne, co sprawia, że jest wygodny o każdej porze roku. Latem bezwonny z natury len jest tkaniną oddychającą, a zimą izolującą. Jest ponadto hipoalergiczny i antybakteryjny, dzięki czemu nie podrażnia skóry. Co istotne, jest materiałem antystatycznym i odpornym na promieniowanie UV. Ma także właściwości dźwiękoszczelne i izolacyjne i dlatego jest stosowany do wyposażenia wnętrz. Absorbuje wstrząsy lepiej niż włókno szklane, dlatego używa się go do produkcji rakiet tenisowych, kasków i nart. Jest przyjazny dla środowiska – jego uprawa nie wyczerpuje gleby i nie wymaga dużej ilości wody. Len nie jest atakowany przez pasożyty, dlatego nie wymaga stosowania pestycydów. Niepotrzebny łatwo ulega biodegradacji, a włókna lnu użyźniają glebę.

Styliści polecają len

Z lnu korzystają producenci najlepszych, luksusowych marek, pomimo – a może właśnie dlatego – że len jest dość drogim materiałem. Chodzi zarówno o ceny samej przędzy lnianej, jak i skomplikowany proces produkcji. Włókna lnu przechodzą skomplikowaną selekcję, zanim powstanie z nich przędza. Za ceną idzie jednak wysoka jakość, którą doceniają klienci na całym świecie. Lniane ubrania, pościele czy zasłony to produkty, które cechuje trwałość przez lata. Można je bezpiecznie prać w pralce, a potem suszyć w suszarce bębnowej. Len dobrze się starzeje; nie blaknie ani nie odkształca się pod wpływem temperatury i środków piorących. Nie bez znaczenia są też takie atuty jak mała podatność na odkształcenia oraz charakterystyczna sztywność, wynikająca z obecności resztek substancji pektynowych.

Wysoko cenione są włoskie wyroby z lnu, ale i nasze, polskie, cieszą się dobrą opinią. Zdaniem kreatorów mody len pozwala na elegancki i sportowy wygląd dzięki minimalistycznym fasonom. Jest bardzo wygodny w noszeniu, przewiewny, gwarantuje uczucie komfortu przez cały dzień. Idealny na upał, co potwierdza się w produkcji odzieży przeznaczonej w tropiki. W wyniku częstych zabiegów pielęgnacyjnych ubrania z czasem stają się jeszcze piękniejsze. Naturalna barwa włókna nadaje mu ponadczasowy charakter, współgrający ze wszystkimi trendami o charakterze ekologicznym, podkreślony subtelnym połyskiem. Jeśli już sięga się po barwniki, to naturalnymi roślinami oleistymi, m.in. zielem krwawnika, skrzypu polnego i pestkami awokado. Przewrotnie skłonność do gniecenia w wielu przypadkach uważana jest za atut, a żmudne walki z żelazkiem odchodzą w przeszłość. Ze względu na biodegradowalność, sposób uprawy, pozyskania i produkcji len jest zgodny z filozofią slow fashion.

 

 



Oceń artykuł
Wczytuję ocenę...

 

Polecane
Emerytury
Stażowe