Darowizna: Na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki

Umowa darowizny nie jest jednostronną czynnością prawną, nie można jej więc dokonać wbrew woli osoby obdarowanej. Ponadto rodzi obowiązki i uprawnienia zarówno po stronie darczyńcy, jak i obdarowanego.
M. Żegliński Darowizna: Na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki
M. Żegliński / Tygodnik Solidarność
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego umowa darowizny powinna być zawarta na piśmie w formie aktu notarialnego, co ma utrudnić podejmowanie pochopnych decyzji i przeciwdziałać ewentualnym sporom w przypadku świadczeń, które zostały przyrzeczone nieformalnie. Jednak należy pamiętać, że umowa darowizny zawarta bez zachowania formy aktu notarialnego jest ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenia zostało spełnione.

Natomiast oświadczenie woli osoby przyjmującej darowiznę może być w zasadzie dokonane w formie dowolnej.
Kiedy umowa darowizny została zawarta, należy ją wykonać. Oznacza to, że obdarowany ma prawo dochodzić od darczyńcy wykonania umowy. Ponieważ darowizna stanowi czynność nieodpłatną, rygor związany z roszczeniem obdarowanego został znacząco złagodzony. Odpowiedzialność darczyńcy występuje na przykład tylko wtedy, kiedy można mu przypisać winę lub rażące niedbalstwo, złagodzona jest także możliwość dochodzenia odsetek od opóźnienia. Obdarowany może ich żądać dopiero od dnia wytoczenia powództwa, a nie od dnia wymagalności świadczenia.

Znacząco osłabiona została także odpowiedzialność darczyńcy za wady rzeczy darowanej. Zobowiązany jest on tylko do naprawienia szkody wynikłej z tego, że wiedząc o wadach, nie zawiadomił obdarowanego.

I na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki – w przypadku, kiedy z darowizną wiąże się polecenie, czyli postanowienie nakładające na niego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, np. wystawienie nagrobku darczyńcy, pokrycie kosztów nauki, przekazanie określonej sumy osobie trzeciej. Takie polecenie stanowi element umowy, jest więc objęte obowiązkiem wykonania. Jednak wypełnienia polecenia można domagać się dopiero po wykonaniu darowizny.

W szczególnych, określonych w kodeksie cywilnym przypadkach darowizna może zostać odwołana. Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego majątek skurczył się tak, że jej wykonanie nie może nastąpić bez uszczerbku jego własnego utrzymania. Natomiast jeżeli darczyńca po wykonaniu darowizny popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek dostarczać mu środków utrzymania w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia z tytułu darowizny. Darowizna może być także odwołana, jeżeli obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności.

W takim przypadku uprawnienie przysługuje:
darczyńcy, nie może on jednak odwołać darowizny, jeżeli obdarowanemu przebaczył, spadkobiercom darczyńcy, którzy mogą powołać się na przyczyny, które mógł podnieść darczyńca, jeżeli w chwili śmierci był uprawniony do odwołania darczyńcy, a także w przypadku umyślnego spowodowania śmierci darczyńcy przez obdarowanego.

Uprawnienie do odwołania darowizny wygasa z upływem roku od dnia, w którym osoba uprawniona do odwołania darowizny dowiedziała się o rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny następuje poprzez złożenie oświadczenia na piśmie.

Należy pamiętać, że żadna z powyższych przyczyn nie uzasadnia odwołania darowizny, gdy czyni ona zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego.

Darowizna, która nie została jeszcze wykonana, może zostać odwołana na skutek zgodnych oświadczeń stron. Dopuszczalna jest także możliwość rozwiązania darowizny przez sąd. Takie żądanie może  złożyć przedstawiciel osoby ubezwłasnowolnionej, która dokonała darowizny przed ubezwłasnowolnieniem, jeżeli darowizna ze względu na wartość świadczenia i brak uzasadnionych pobudek jest nadmierna. Ze względu na konieczność ochrony interesów obdarowanego żądanie rozwiązania darowizny nie może być zgłoszone później niż w ciągu dwóch lat od jej wykonania.

Tomasz Oleksiewicz

Wersja cyfrowa artykułu, który ukazał się w najnowszym numerze "TS" (48/2016). Cały numer do kupienia tutaj

 

 

POLECANE
Najnowszy sondaż parlamentarny. PiS i KO łeb w łeb z ostatniej chwili
Najnowszy sondaż parlamentarny. PiS i KO łeb w łeb

Koalicja Obywatelska i Prawo i Sprawiedliwość niemal zrównują się w najnowszym badaniu poparcia dla partii politycznych, przeprowadzonych przez pracownię Opinia24. Trzecie miejsce na podium zajęła Konfederacja.

Rubio: Straty Rosji na froncie gwałtownie wzrosły z ostatniej chwili
Rubio: Straty Rosji na froncie gwałtownie wzrosły

Szef resortu spraw zagranicznych USA Marco Rubio oświadczył, że straty ponoszone przez Rosję na froncie wojny z Ukrainą gwałtownie wzrosły od początku roku. Według niego od stycznia Rosja straciła 100 tys. żołnierzy. Wypowiedź Rubio przytoczył w piątek portal Moscow Times.

Wiadomości
Wielcy Polacy w nietypowych dziedzinach

Gdy myślimy o polskich sukcesach na arenie międzynarodowej, najczęściej przychodzą nam do głowy wybitni sportowcy, naukowcy, artyści czy politycy. To naturalne. Jednak obok wielkich i dobrze znanych nazwisk istnieje cały świat mniej typowych dziedzin, w których Polacy również błyszczą. I to często w sposób, który zaskakuje nawet osoby uważnie śledzące życie publiczne.

Ewakuacja pacjentów z OIOM. Woda wlewa się na oddział  z ostatniej chwili
Ewakuacja pacjentów z OIOM. Woda wlewa się na oddział 

Pacjenci Oddziału Intensywnej Opieki Medycznej w Szpitalu Powiatowym w Giżycku (woj. warmińsko-mazurskie) zostali ewakuowani. Powodem tej decyzji były obfite opady deszczu, które doprowadziły do zalania parteru, gdzie znajduje się oddział z chorymi podłączonymi do aparatury. Pacjenci zostali przewiezieni do innych szpitali w województwie warmińsko-mazurskim. 

Dziewięciu europejskich premierów ma dość kagańca ETPCz. Napisali list z ostatniej chwili
Dziewięciu europejskich premierów ma dość kagańca ETPCz. Napisali list

Dziewięciu premierów europejskich rządów napisało list otwarty do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka o „nową interpretację” Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r. List zainicjowały premier Włoch Giorgia Melonii oraz Danii Mette Frederiksen. Widnieje pod nim także podpis polskiego premiera Donalda Tuska.

Krzysztof Bosak o oczekiwaniach wobec Ukrainy: Zakaz tego kultu z ostatniej chwili
Krzysztof Bosak o oczekiwaniach wobec Ukrainy: Zakaz tego kultu

– Wierzymy, że pojednanie jest możliwe tylko na prawdzie, której obecnie brakuje – mówił wicemarszałek Sejmu, lider Konfederacji Krzysztof Bosak w związku z przypadającą w piątek 82. rocznicą kulminacji zbrodni wołyńskiej. – Oczekujemy zgody na ekshumacje i zaprzestania kultu zbrodniarzy – dodał.

Poseł PiS o wypowiedzi Brauna ws. Auschwitz. Czy jest zdolność koalicyjna? z ostatniej chwili
Poseł PiS o wypowiedzi Brauna ws. Auschwitz. Czy jest "zdolność koalicyjna"?

– Wypowiedź Grzegorza Brauna negująca dokonywanie ludobójstwa w Auschwitz to jest absolutny skandal – ocenił w piątek poseł PiS, b. wiceszef MSZ Paweł Jabłoński. Pytany o to, czy w związku z tym Braun stracił zdolność koalicyjną, poseł PiS odpowiedział, że ''nie ma takiego tematu''.

Karol Nawrocki: 11 lipca symbolizuje apogeum okrucieństwa zbrodniarzy z UPA z ostatniej chwili
Karol Nawrocki: 11 lipca symbolizuje apogeum okrucieństwa zbrodniarzy z UPA

„11 lipca 1943 r. symbolizuje apogeum okrucieństwa zbrodniarzy z UPA” – ocenił prezydent elekt Karol Nawrocki w mijającą w piątek 82. rocznicę kulminacji zbrodni wołyńskiej. „Dla nas, Polaków, ten dzień to czas refleksji i modlitwy, wspomnienia bestialsko zamordowanych dzieci, kobiet i starców” – dodał.

Ważny komunikat dla mieszkańców Wrocławia z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Wrocławia

Mieszkańcy Wrocławia muszą przygotować się na poważne utrudnienia w rejonie mostu Grunwaldzkiego. Od soboty, 12 lipca, zmienia się organizacja ruchu — zarówno dla samochodów, jak i dla autobusów oraz tramwajów. Powodem jest awaria magistrali wodociągowej znajdującej się kilka metrów pod ziemią.

„Czas na ekshumacje i potępienie banderyzmu”. Dziś rocznica „krwawej niedzieli” na Wołyniu tylko u nas
„Czas na ekshumacje i potępienie banderyzmu”. Dziś rocznica „krwawej niedzieli” na Wołyniu

– Trzeba doprowadzić do penalizacji banderyzmu oraz kontynuować wywieranie nacisków na władze Ukrainy, żeby pozwoliły nam godnie pochować naszych rodaków. Na kłamstwie i przemilczeniu nigdy nie zbudujemy dobrych relacji – mówi w rozmowie z portalem Tysol.pl Paweł Zdziarski, prezes stowarzyszenia „Wspólnota i pamięć”, autor książek o ukraińskim ludobójstwie na Polakach na Wołyniu.

REKLAMA

Darowizna: Na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki

Umowa darowizny nie jest jednostronną czynnością prawną, nie można jej więc dokonać wbrew woli osoby obdarowanej. Ponadto rodzi obowiązki i uprawnienia zarówno po stronie darczyńcy, jak i obdarowanego.
M. Żegliński Darowizna: Na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki
M. Żegliński / Tygodnik Solidarność
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego umowa darowizny powinna być zawarta na piśmie w formie aktu notarialnego, co ma utrudnić podejmowanie pochopnych decyzji i przeciwdziałać ewentualnym sporom w przypadku świadczeń, które zostały przyrzeczone nieformalnie. Jednak należy pamiętać, że umowa darowizny zawarta bez zachowania formy aktu notarialnego jest ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenia zostało spełnione.

Natomiast oświadczenie woli osoby przyjmującej darowiznę może być w zasadzie dokonane w formie dowolnej.
Kiedy umowa darowizny została zawarta, należy ją wykonać. Oznacza to, że obdarowany ma prawo dochodzić od darczyńcy wykonania umowy. Ponieważ darowizna stanowi czynność nieodpłatną, rygor związany z roszczeniem obdarowanego został znacząco złagodzony. Odpowiedzialność darczyńcy występuje na przykład tylko wtedy, kiedy można mu przypisać winę lub rażące niedbalstwo, złagodzona jest także możliwość dochodzenia odsetek od opóźnienia. Obdarowany może ich żądać dopiero od dnia wytoczenia powództwa, a nie od dnia wymagalności świadczenia.

Znacząco osłabiona została także odpowiedzialność darczyńcy za wady rzeczy darowanej. Zobowiązany jest on tylko do naprawienia szkody wynikłej z tego, że wiedząc o wadach, nie zawiadomił obdarowanego.

I na obdarowanym mogą ciążyć określone obowiązki – w przypadku, kiedy z darowizną wiąże się polecenie, czyli postanowienie nakładające na niego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, np. wystawienie nagrobku darczyńcy, pokrycie kosztów nauki, przekazanie określonej sumy osobie trzeciej. Takie polecenie stanowi element umowy, jest więc objęte obowiązkiem wykonania. Jednak wypełnienia polecenia można domagać się dopiero po wykonaniu darowizny.

W szczególnych, określonych w kodeksie cywilnym przypadkach darowizna może zostać odwołana. Darczyńca może odwołać darowiznę jeszcze niewykonaną, jeżeli po zawarciu umowy jego majątek skurczył się tak, że jej wykonanie nie może nastąpić bez uszczerbku jego własnego utrzymania. Natomiast jeżeli darczyńca po wykonaniu darowizny popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek dostarczać mu środków utrzymania w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia z tytułu darowizny. Darowizna może być także odwołana, jeżeli obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności.

W takim przypadku uprawnienie przysługuje:
darczyńcy, nie może on jednak odwołać darowizny, jeżeli obdarowanemu przebaczył, spadkobiercom darczyńcy, którzy mogą powołać się na przyczyny, które mógł podnieść darczyńca, jeżeli w chwili śmierci był uprawniony do odwołania darczyńcy, a także w przypadku umyślnego spowodowania śmierci darczyńcy przez obdarowanego.

Uprawnienie do odwołania darowizny wygasa z upływem roku od dnia, w którym osoba uprawniona do odwołania darowizny dowiedziała się o rażącej niewdzięczności. Odwołanie darowizny następuje poprzez złożenie oświadczenia na piśmie.

Należy pamiętać, że żadna z powyższych przyczyn nie uzasadnia odwołania darowizny, gdy czyni ona zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego.

Darowizna, która nie została jeszcze wykonana, może zostać odwołana na skutek zgodnych oświadczeń stron. Dopuszczalna jest także możliwość rozwiązania darowizny przez sąd. Takie żądanie może  złożyć przedstawiciel osoby ubezwłasnowolnionej, która dokonała darowizny przed ubezwłasnowolnieniem, jeżeli darowizna ze względu na wartość świadczenia i brak uzasadnionych pobudek jest nadmierna. Ze względu na konieczność ochrony interesów obdarowanego żądanie rozwiązania darowizny nie może być zgłoszone później niż w ciągu dwóch lat od jej wykonania.

Tomasz Oleksiewicz

Wersja cyfrowa artykułu, który ukazał się w najnowszym numerze "TS" (48/2016). Cały numer do kupienia tutaj

 


 

Polecane
Emerytury
Stażowe