"Młodzi na rynku pracy". Seminarium EZA
W seminarium wzięli udział przedstawiciele 5 krajów: Polski (NSZZ „Solidarność”), Bułgarii (PODKREPA), Litwy (LTU Solidarumas), Słowacji (NKOS), Hiszpanii (USO, Fundacion Humanismo) oraz Portugalii (CFTL). Jednocześnie w poszczególnych wykładach i panelach dyskusyjnych brali udział eksperci z Polski i innych krajów Unii Europejskiej.
Spotkanie rozpoczęły wystąpienia: Tadeusza Majchrowicza, Zastępcy Przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Józefa Mozolewskiego, Wiceprzewodniczącego EZA i Przewodniczącego Zarządu Regionu Podlaskiego NSZZ „Solidarność” oraz Marcina Gallo, Przewodniczącego Krajowej Sekcji Młodych NSZZ „Solidarność”. Wszyscy podkreślali, że mimo upływu czasu i szeregu podjętych inicjatyw sytuacja młodych ludzi nadal jest trudna. W związku z tym konieczna jest kontynuacja debaty na temat tego, jak można udoskonalać polityki na rzecz młodych.
Pierwszy dzień seminarium był poświęcony ocenie bieżącej sytuacji na rynku pracy oraz systemom edukacji w poszczególnych krajach. Wykład wprowadzający Marii Petrovej z Bułgarii stał się przyczynkiem do dalszej wymiany doświadczeń i dyskusji w ramach pracy grupowej. Uczestnicy zostali poproszeni o diagnozę rynku pracy w poszczególnych krajach i wskazanie różnic oraz podobieństw. W kolejnej części, te same grupy zostały poproszone o określenie tego, jaki powinien być docelowo rynek pracy oraz system edukacji, by służyły szybkiemu przejściu z edukacji do pracy oraz utrzymaniu się na rynku bez popadania w warunki prekaryjne.
Drugi dzień seminarium rozpoczął się od dyskusji panelowej, w której udział wzięli: Andrzej Stępnikowski ze Związku Rzemiosła Polskiego, Sebastian Antczak z NSZZ „Solidarność” Volkswagen Polska w Poznaniu oraz Kestutis Mikolajunas z LTU Solidarumas. Dyskusję prowadził Marcin Gallo z Krajowej Sekcji Młodych NSZZ „Solidarność”. Paneliści przedstawili swoje poglądy na kształcenie zawodowe, które w ich ocenie najbardziej sprzyja wchodzeniu na rynek pracy i najskuteczniej odpowiada na problem niedopasowania umiejętności do potrzeb rynku pracy. Przedstawione zostały doświadczenia Związku Rzemiosła Polskiego, który ma wiodącą rolę w kształceniu zawodowym w Polsce, zakładu Volkswagen Polska w Poznaniu, gdzie nawiązano bliską współpracę pomiędzy przedsiębiorstwem a pobliskimi szkołami technicznymi i zawodowymi oraz omówiono rozwiązania stosowane na Litwie. Zauważono, że szczególnego znaczenia nabiera uczenie się przez całe życie.
W kolejnym bloku tematycznym Viktoria Nagy, Wiceprzewodnicząca Komitetu Młodych Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (organizacja SZEF z Węgier) przedstawiła założenia Ramowego Planu na rzecz Zatrudnienia Młodych. W swoim wystąpieniu opowiedziała uczestnikom nie tylko o samym dokumencie, ale także przybliżyła proces negocjacji, bazując na swych własnych doświadczeniach. Podkreśliła udział młodych osób w pracach partnerów społecznych. Następnie przedstawiono stan wdrożenia tego dokumentu w Hiszpanii, na Słowacji, na Litwie oraz w Polsce.
W dalszej części seminarium omówione zostały funkcjonujące oraz planowane programy europejskie na rzecz zatrudnienia młodych osób. Przeglądu i wstępnej oceny dokonał Mateusz Szymański z NSZZ „Solidarność”. Jego prezentację uzupełniła dyskusja, w której udział wzięli: dr Jan Czarzasty ze Szkoły Głównej Handlowej, Viktoria Nagy z Komitetu Młodych EKZZ, Tamas Varnai, Przedstawiciel Komisji Europejskiej oraz Jakub Gontarek z Konfederacji Lewiatan. Dyskusja pokazała, że należy kontynuować prace na rzecz młodzieży, ponieważ problemy pozostają aktualne. Wydaje się jednak, że wszelkie inicjatywy powinny bardziej koncentrować się na osobach wykluczonych. W czasie dyskusji wiele miejsca poświęcono Europejskiemu Korpusowi Solidarności, nowej inicjatywie Komisji Europejskiej na rzecz młodzieży.
Na zakończenie drugiego dnia Łukasz Kopeć, organizator związkowy NSZZ „Solidarność” opowiedział o swoich doświadczeniach związanych ze zdobywaniem nowych członków Związku w takich sektorach jak handel i usługi. Skupił się w szczególności na kampanii Amazon, którą NSZZ „Solidarność” prowadzi we współpracy z UNI. Rozmawiano także o metodach promocji związków zawodowych i dialogu społecznego na przykładach Polski i Hiszpanii.
Trzeciego dnia uczestnicy debatowali o przyszłości pracy i przyszłości młodych osób na rynku pracy. Wykład wprowadzający zaprezentował dr Thomas Prosser z Uniwersytetu w Cardiff. Zwrócił uwagę na to, że wybory polityczne nie są już związane ze statusem ekonomicznym a wiekiem, co ma ogromne znaczenie dla przyszłości stosunków zatrudnienia. Podczas panelu, w którym udział wzięli Agnieszka Lenartowicz-Łysik, Doradca społeczny Prezydenta RP (z odtworzenia), Radosław Mechliński z Zarządu Regionu Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność”, Jakub Gontarek z Konfederacji Lewiatan oraz Keistutis Mikolajunas z LTU Solidarumas z Litwy, a poprowadził Patryk Trząsalski z Zarządu Regionu Wielkopolska NSZZ „Solidarność”, dyskutowano m.in. o tym, jaką postawę przyjąć wobec zmian: czy młodzi powinni adaptować się do nowych trendów, czy próbować je aktywnie kształtować? Jakie skutki niesie ze sobą automatyzacja i robotyzacja? To tylko niektóre z pytań.
Po panelu dotyczącym przyszłości pracy, uczestnicy seminarium podjęli dyskusję na temat rekomendacji w zakresie kształtowania polityk na rzecz młodych osób z wykorzystaniem dialogu społecznego. Ich treść przedstawia się następująco:
1) Nie możemy pozwolić na to, by młode pokolenie Europejczyków stało się “straconym pokoleniem”. Utrata talentów i potencjału wykluczonej młodzieży jest niedopuszczalna. W związku z tym należy kontynuować działania na rzecz młodych osób, takie jak, np. „Gwarancje dla Młodzieży”. Należy jednak zapewnić ich pełne wdrożenie, skuteczność oraz ich dalsze rozwijanie.
2) Praca na rzecz młodzieży musi uwzględniać udział partnerów społecznych i młodych ludzi. Dialog społeczny i współpraca gwarantują skuteczność podejmowanych działań oraz sprzyjają zrównoważonemu wzrostowi gospodarczemu.
3) Konieczne jest tworzenie całościowych polityk młodzieżowych, które uwzględniają różne aspekty życia młodych ludzi. Doświadczenie pokazuje, że w krajach, w których takie polityki są obecne, sytuacja młodych ludzi jest lepsza.
4) Należy wzmacniać organizacje biorące udział w dialogu społecznym. Odpowiednie działania legislacyjne, edukacyjne i promocyjne będą sprzyjały zaangażowaniu młodych ludzi w aktywność społeczną. Wymaga to współpracy wszystkich stron dialogu społecznego.
5) Dialog społeczny powinien uwzględniać nowe wyzwania, jakie stoją przed współczesną gospodarką. Już dziś należy podjąć debatę na temat przyszłości zatrudnienia, edukacji, rynku pracy, nauki przez całe życie, mobilności zawodowej, automatyzacji, digitalizacji oraz innych nowych procesów i zjawisk, a także ich wpływu na obszar rynku pracy i polityki społecznej.
Całe seminarium poprowadziła Magdalena Szymańska, Koordynator Krajowy ds. Rozwoju Związku Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.
ms