Papież w Sudanie Płd.: Tam, gdzie ludzie są zranieni w swoich podstawowych prawach, poniżana jest Ewangelia Chrystusa

Do bycia wielkodusznymi Pasterzami i świadkami, prorokami bliskości, którzy towarzyszą ludziom, orędownikami z podniesionymi rękami zachęcił Ojciec Święty duchowieństwo Sudanu Południowego. W katedrze św. Teresy w Dżubie Franciszek spotkał się z biskupami, kapłanami, diakonami, osobami konsekrowanymi i seminarzystami. W spotkaniu Wzięło udział ok. 5 tys. wiernych, tysiąc wewnątrz katedry, pozostali na zewnątrz.
Papież Franciszek w Sudanie Płd. spotkał się z duchowieństwem i osobami konsekrowanymi Papież w Sudanie Płd.: Tam, gdzie ludzie są zranieni w swoich podstawowych prawach, poniżana jest Ewangelia Chrystusa
Papież Franciszek w Sudanie Płd. spotkał się z duchowieństwem i osobami konsekrowanymi / EPA/CIRO FUSCO Dostawca: PAP/EPA

Słowa Franciszka

W przemówieniu Franciszek, nawiązując do modlitwy na placu św. Piotra w 2017 r. oraz rekolekcji duchowych w 2019 r. z przywódcami politycznymi, papież podkreślił, że przede wszystkim trzeba przyjąć Jezusa, będącego „naszym pokojem i naszą nadzieją”.

Ojciec Święty nawiązał do postaci Mojżesza, jako wzorca łatwości uczenia się i wstawiennictwa. Podkreślił jego ewolucję, od człowieka liczącego jedynie na własne siły, więźnia najgorszych ludzkich praktyk, takich jak reagowanie przemocą na przemoc, do męża pełniącego wolę Boga. Przestrzegł, abyśmy jako Kościół nie liczyli na ludzkie środki, takie jak pieniądze, spryt, władza. Franciszek zachęcił do fascynacji Bogiem; „aby powierzyć się Jego Słowu, zanim użyjemy własnych słów, aby pokornie przyjąć Jego inicjatywę, zanim skierujemy się ku naszym planom osobistym i kościelnym”. Papież wezwał do wyzbycia się „naszej ludzkiej pychy”. 

Rola duchownych

Mówiąc o wstawiennictwie Ojciec Święty zaznaczył, że rolą duchownych jest „uczynienie siebie mostem”, który łączy wiernych z Bogiem. Przestrzegł przed dążeniem do prestiżu, i zachęcił aby idąc z wiernymi, uczyli się słuchać i prowadzić dialog. - Pielęgnujmy wzajemny szacunek, bliskość, konkretną współpracę – wezwał Franciszek. 

Papież wskazał, że Pasterze, by wstawiać się za ludem powinni protestować przeciwko niesprawiedliwości i nadużyciom. - Nie możemy być neutralni wobec cierpienia spowodowanego niesprawiedliwością i przemocą, ponieważ tam, gdzie kobieta lub mężczyzna są zranieni w swoich podstawowych prawach, poniżana jest Ewangelia Chrystusa – stwierdził Ojciec Święty. 

Franciszek zaznaczył, że aby wyzwolić od zła, nie wystarczy proroctwo, trzeba wyciągnąć ręce do braci i sióstr, wesprzeć ich w drodze, przypominać im, że Bóg jest wierny swoim obietnicom, zachęcać ich do pójścia naprzód. Dodał, że zadaniem duchownych jest wspieranie zmagań ludu modlitwą przed Bogiem, czerpanie przebaczenia, szafowanie pojednania jako dróg Bożego miłosierdzia, które odpuszcza grzechy. 

- Życzę wam, drodzy bracia i siostry, abyście zawsze byli wielkodusznymi Pasterzami i świadkami, uzbrojonymi jedynie w modlitwę i miłość, którzy dają się zaskoczyć łasce Bożej i stają się narzędziami zbawienia dla innych; prorokami bliskości, którzy towarzyszą ludziom, orędownikami z podniesionymi rękami – stwierdził Franciszek na zakończenie swojego wystąpienia.

Przemówienie przewodniczącego episkopatu

- Z głębokim szacunkiem i miłością przyjmujemy Cię w naszym ukochanym Sudanie Południowym, przeciętym przez wielki Nil, którym przypłynęli pierwsi misjonarze na nasze wybrzeża ponad sto lat temu – powiedział na początku spotkania witając Franciszka, biskup Yunana Tombe Trille Kuku Andali, przewodniczący Konferencji Biskupów Sudanu w imieniu Kościoła katolickiego w obu sąsiadujących ze sobą państwach: Sudanie i Sudanie Południowym.

Bp Tombe zapewnił, że Kościół na tych ziemiach jest wierny papieskiej prośbie, aby zawsze pamiętał o nauczaniu płynącym z Ewangelii: o przyjmowaniu ubogich i zmarginalizowanych, opowiadaniu się za sprawiedliwością a przeciw nierówności, aby każda istota ludzka żyła w godności, gdyż stworzył ją Bóg na swój obraz. - W tych Twoich słowach i działaniach rozpoznajemy wzór do naśladowania: postawę prostoty, łagodność Twoich słów i szlachetność Twego ducha. Przykłady te są dla nas żywym świadectwem Jezusa i Jego nauczania – podkreślił biskup diecezji El Obeid.

Przypomniał również papieskie nauczanie o świętym obowiązku strzeżenia naszej planety, będącej wspaniałym darem Bożym dla ludzi. Biskupi sudańscy przyłączają się do Franciszkowego apelu do wszystkich przywódców światowych, aby pomagali tym wspólnotom, które są najbardziej narażone na zmiany klimatyczne i aby współpracowali na rzecz zachowania tego bezcennego świata dla dobra przyszłych pokoleń.

Przewodniczący episkopatu podziękował Ojcu Świętemu za jego mocny głos sprzeciwu wobec śmiercionośnych konfliktów, jakie niszczyły i nadal niszczą życie tak wielu mężczyzn, kobiet i dzieci na całym świecie. Wyraził mu też wdzięczność za jego upominanie się o szukanie rozwiązywania sporów środkami dyplomatycznymi i sprzeciwianie się dążeniom do wojen i wszelkim postawom i działaniom sprzyjającym konfliktom.

Również papieska troska o imigrantów jest przykładem głoszenia Bożego przesłania miłosierdzia, podobnie jak zachęta do przyjmowania cudzoziemców z empatią oraz do otwierania swych serc na każdego, kto ucieka z ziem niszczonych przez wojnę, kto opuszcza swe ziemie w poszukiwaniu lepszego życia.

- Kościół katolicki w obu Sudanach stara się ucieleśniać te ideały, które Ojciec Święty stawia przed nim. We współpracy z Caritas wyraża swoją wiarę w konkretnych dziełach – mówił dalej bp Tombe. Zwrócił uwagę, iż wspólnoty miejscowe, wspomagane przez kapłanów, siostry zakonne i świeckich, angażują się w dzieła miłosierdzia, służąc ubogim, pomagając więźniom, karmiąc głodnych, lecząc chorych, dając schronienie bezdomnym, ucząc dzieci oraz umacniając wiarę, która jest wsparciem dla wielu osób. Kościół solidaryzuje się z tymi, którzy walczą o wykorzenienie biedy, jest głosem i nadzieją tych, którzy pragną wyzwolić się z niewoli przemocy i ucisku.

- Swymi słowami i działaniami Wasza Świątobliwość dał nam głęboki przykład moralny, przypominając nam nasze obowiązki wobec Boga i bliźniego. (...) Dziękujemy Ci za ten wielki dar nadziei i witamy Cię z radością i wdzięcznością w Dżubie, zapewniając Cię o naszym synowskim posłuszeństwie jako Następcy św. Piotra i Powszechnemu Pasterzowi naszego Kościoła – zakończył swe powitanie biskup El Obeid.

Świadectwa

Po jego wystąpieniu sudański ksiądz i siostra z Sudanu Południowego podzielili się świadectwami o rzeczywistości Kościoła w tym kraju. Zakonnica, s. Regina Achan, opisała tragiczną śmierć dwóch współsióstr zaledwie półtora roku temu, gdy wpadły one w zasadzkę w drodze powrotnej z uroczystości kościelnej.

Na koniec spotkania papież i biskupi zrobili sobie wspólne zdjęcie.

Dalszy plan dnia

Z katedry papież udał się do nuncjatury apostolskiej na prywatne spotkanie z członkami Towarzystwa Jezusowego . Po południu Ojciec Święty w Hali Wolności spotka się z osobami przesiedlonymi wewnętrznie i weźmie udział w modlitwie ekumenicznej w Mauzoleum Johna Garanga. 

Kościół w Sudanie Południowym

Konferencja Katolickich Biskupów Sudanu (Scbc) łączy biskupów obu państw, które mają odpowiednio jedną archidiecezję metropolitalną z sześcioma diecezjami w Sudanie Południowym i jedną diecezję w Sudanie. Po uzyskaniu niepodległości przez Sudan Południowy w 2011 roku ustanowiono dwa sekretariaty, jeden w Dżubie, a drugi w Chartumie. Scbc jest członkiem Konferencji Episkopatów Afryki Wschodniej (Amecea) oraz Konferencji Episkopatów Afryki i Madagaskaru (Secam).

W sumie sudański Kościół ma 124 parafii i 781 ośrodków duszpasterskich. Pracuje w nich 10 biskupów, 185 księży diecezjalnych i 115 zakonnych (w sumie 300 kapłanów), 35 braci i 218 sióstr zakonnych, 6 misjonarzy świeckich oraz niemal ponad 3,7 tys. katechetów. W niższych seminariach duchownych uczy się 313 chłopców, a w seminariach do kapłaństwa przygotowuje się 189 kleryków.

Kościół jest też aktywny na polu edukacji i ma 202 przedszkoli i szkół podstawowych (do których uczęszcza ponad 83 tys. dzieci), 33 szkoły średnie (prawie 11 tys. uczniów) i 7 wyższych uczelni z prawie 2,5 tys. studentów.

Kościół jest także zaangażowany na polu służby zdrowia i opieki społecznej i prowadzi m.in. 10 szpitali, 41 ambulatoriów, 9 leprozoriów, 12 domów opieki, 9 sierocińców i ochronek dla dzieci i 6 poradni rodzinnych.

st, tom, kg (KAI) / Dżuba


 

POLECANE
Okręty podwodne dla Polski. Szef MON zdradził nowe informacje z ostatniej chwili
Okręty podwodne dla Polski. Szef MON zdradził nowe informacje

Mamy sześć ofert dotyczących zakupu okrętów podwodnych; pozostaje decyzja na poziomie Rady Ministrów dotycząca wyboru państwa partnerskiego - przekazał wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz. Przekonywał, że polska Marynarka Wojenna może zostać jedną z najsilniejszych w NATO.

Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej pilne
Niepokojące informacje z granicy. Komunikat Straży Granicznej

Straż Graniczna publikuje raporty dotyczące wydarzeń na polskiej granicy, która znajduje się pod naciskiem ataku hybrydowego zarówno ze strony Białorusi, jak i Niemiec.

Nieoficjalnie: Trzaskowski i Kierwiński stracą stanowiska w PO. Tusk szykuje rewolucję z ostatniej chwili
Nieoficjalnie: Trzaskowski i Kierwiński stracą stanowiska w PO. Tusk szykuje rewolucję

Już w listopadzie ma dojść do poważnych zmian w Platformie Obywatelskiej. Jak ustalił tygodnik „Wprost”, podczas kongresu partii swoje funkcje mają stracić Rafał Trzaskowski i Marcin Kierwiński.

Nowy komunikat IMGW. Oto co nas czeka z ostatniej chwili
Nowy komunikat IMGW. Oto co nas czeka

Mamy już astronomiczną jesień, a czas biegnie nieubłaganie, przybliżając nas do zimy. Pogoda nie będzie nas rozpieszczać - robi się coraz ciemniej i coraz chłodniej. W nocy możemy się spodziewać nawet przymrozków.

Nowy prezes NIK złożył przysięgę przed Sejmem z ostatniej chwili
Nowy prezes NIK złożył przysięgę przed Sejmem

Dotychczasowy szef Prokuratorii Generalnej Mariusz Haładyj został w środę zaprzysiężony na nowego przewodniczącego Najwyższej Izby Kontroli. W przeszłości Haładyj był m.in. wiceministrem w trzech resortach - gospodarki, rozwoju oraz przedsiębiorczości i technologii.

Kreml odpowiada Trumpowi. Nie mamy alternatywy z ostatniej chwili
Kreml odpowiada Trumpowi. "Nie mamy alternatywy"

Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow zabrał głos w środę w sprawie wojny na Ukrainie. – Nie mamy alternatywy dla kontynuowania wojny z Ukrainą – powiedział. Jego wypowiedź była reakcją na słowa Trumpa o konflikcie na Ukrainie.

Sztuczna inteligencja, pandemia smartfonów, bezrobocie technologiczne. Zapraszamy na VII Forum Technopolityczne! Wiadomości
Sztuczna inteligencja, pandemia smartfonów, bezrobocie technologiczne. Zapraszamy na VII Forum Technopolityczne!

Sztuczna inteligencja, pandemia smartfonów, bezrobocie technologiczne – to wybrane tematy w programie VII Forum Technopolitycznego, które odbędzie się w dn. 27–28 września w Łodzi. Organizatorami wydarzenia są Instytut Spraw Obywatelskich wraz z Obywatelskim Akceleratorem Innowacji.

Najwyższe tempo w historii. Drastyczny wzrost długu publicznego pilne
"Najwyższe tempo w historii". Drastyczny wzrost długu publicznego

Jak wynika z badań analityków, zadłużenie państwa polskiego rośnie w zastraszającym tempie. "To historyczny rekord" – alarmują.

Nie żyje Claudia Cardinale. Gwiazda skrywała wielki sekret Wiadomości
Nie żyje Claudia Cardinale. Gwiazda skrywała wielki sekret

Media obiegła smutna wiadomość: nie żyje Claudia Cardinale, ikona kina. Okazuje się jednak, że jej życie nie było usłane różami, a przez wiele lat, by przetrwać w świecie filmu, skrywała sekret.

Stoimy w punkcie zwrotnym historii. Wystąpienie prezydenta Nawrockiego na forum ONZ Wiadomości
"Stoimy w punkcie zwrotnym historii". Wystąpienie prezydenta Nawrockiego na forum ONZ

– Stoimy w punkcie zwrotnym historii – w czasie, gdy decyzje podejmowane dziś będą mieć konsekwencje na kolejne dekady. Wszyscy musimy mieć tego świadomość i wszyscy bierzemy za to odpowiedzialność – podkreślał prezydent RP Karol Nawrocki, przemawiając podczas debaty generalnej 80. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ.

REKLAMA

Papież w Sudanie Płd.: Tam, gdzie ludzie są zranieni w swoich podstawowych prawach, poniżana jest Ewangelia Chrystusa

Do bycia wielkodusznymi Pasterzami i świadkami, prorokami bliskości, którzy towarzyszą ludziom, orędownikami z podniesionymi rękami zachęcił Ojciec Święty duchowieństwo Sudanu Południowego. W katedrze św. Teresy w Dżubie Franciszek spotkał się z biskupami, kapłanami, diakonami, osobami konsekrowanymi i seminarzystami. W spotkaniu Wzięło udział ok. 5 tys. wiernych, tysiąc wewnątrz katedry, pozostali na zewnątrz.
Papież Franciszek w Sudanie Płd. spotkał się z duchowieństwem i osobami konsekrowanymi Papież w Sudanie Płd.: Tam, gdzie ludzie są zranieni w swoich podstawowych prawach, poniżana jest Ewangelia Chrystusa
Papież Franciszek w Sudanie Płd. spotkał się z duchowieństwem i osobami konsekrowanymi / EPA/CIRO FUSCO Dostawca: PAP/EPA

Słowa Franciszka

W przemówieniu Franciszek, nawiązując do modlitwy na placu św. Piotra w 2017 r. oraz rekolekcji duchowych w 2019 r. z przywódcami politycznymi, papież podkreślił, że przede wszystkim trzeba przyjąć Jezusa, będącego „naszym pokojem i naszą nadzieją”.

Ojciec Święty nawiązał do postaci Mojżesza, jako wzorca łatwości uczenia się i wstawiennictwa. Podkreślił jego ewolucję, od człowieka liczącego jedynie na własne siły, więźnia najgorszych ludzkich praktyk, takich jak reagowanie przemocą na przemoc, do męża pełniącego wolę Boga. Przestrzegł, abyśmy jako Kościół nie liczyli na ludzkie środki, takie jak pieniądze, spryt, władza. Franciszek zachęcił do fascynacji Bogiem; „aby powierzyć się Jego Słowu, zanim użyjemy własnych słów, aby pokornie przyjąć Jego inicjatywę, zanim skierujemy się ku naszym planom osobistym i kościelnym”. Papież wezwał do wyzbycia się „naszej ludzkiej pychy”. 

Rola duchownych

Mówiąc o wstawiennictwie Ojciec Święty zaznaczył, że rolą duchownych jest „uczynienie siebie mostem”, który łączy wiernych z Bogiem. Przestrzegł przed dążeniem do prestiżu, i zachęcił aby idąc z wiernymi, uczyli się słuchać i prowadzić dialog. - Pielęgnujmy wzajemny szacunek, bliskość, konkretną współpracę – wezwał Franciszek. 

Papież wskazał, że Pasterze, by wstawiać się za ludem powinni protestować przeciwko niesprawiedliwości i nadużyciom. - Nie możemy być neutralni wobec cierpienia spowodowanego niesprawiedliwością i przemocą, ponieważ tam, gdzie kobieta lub mężczyzna są zranieni w swoich podstawowych prawach, poniżana jest Ewangelia Chrystusa – stwierdził Ojciec Święty. 

Franciszek zaznaczył, że aby wyzwolić od zła, nie wystarczy proroctwo, trzeba wyciągnąć ręce do braci i sióstr, wesprzeć ich w drodze, przypominać im, że Bóg jest wierny swoim obietnicom, zachęcać ich do pójścia naprzód. Dodał, że zadaniem duchownych jest wspieranie zmagań ludu modlitwą przed Bogiem, czerpanie przebaczenia, szafowanie pojednania jako dróg Bożego miłosierdzia, które odpuszcza grzechy. 

- Życzę wam, drodzy bracia i siostry, abyście zawsze byli wielkodusznymi Pasterzami i świadkami, uzbrojonymi jedynie w modlitwę i miłość, którzy dają się zaskoczyć łasce Bożej i stają się narzędziami zbawienia dla innych; prorokami bliskości, którzy towarzyszą ludziom, orędownikami z podniesionymi rękami – stwierdził Franciszek na zakończenie swojego wystąpienia.

Przemówienie przewodniczącego episkopatu

- Z głębokim szacunkiem i miłością przyjmujemy Cię w naszym ukochanym Sudanie Południowym, przeciętym przez wielki Nil, którym przypłynęli pierwsi misjonarze na nasze wybrzeża ponad sto lat temu – powiedział na początku spotkania witając Franciszka, biskup Yunana Tombe Trille Kuku Andali, przewodniczący Konferencji Biskupów Sudanu w imieniu Kościoła katolickiego w obu sąsiadujących ze sobą państwach: Sudanie i Sudanie Południowym.

Bp Tombe zapewnił, że Kościół na tych ziemiach jest wierny papieskiej prośbie, aby zawsze pamiętał o nauczaniu płynącym z Ewangelii: o przyjmowaniu ubogich i zmarginalizowanych, opowiadaniu się za sprawiedliwością a przeciw nierówności, aby każda istota ludzka żyła w godności, gdyż stworzył ją Bóg na swój obraz. - W tych Twoich słowach i działaniach rozpoznajemy wzór do naśladowania: postawę prostoty, łagodność Twoich słów i szlachetność Twego ducha. Przykłady te są dla nas żywym świadectwem Jezusa i Jego nauczania – podkreślił biskup diecezji El Obeid.

Przypomniał również papieskie nauczanie o świętym obowiązku strzeżenia naszej planety, będącej wspaniałym darem Bożym dla ludzi. Biskupi sudańscy przyłączają się do Franciszkowego apelu do wszystkich przywódców światowych, aby pomagali tym wspólnotom, które są najbardziej narażone na zmiany klimatyczne i aby współpracowali na rzecz zachowania tego bezcennego świata dla dobra przyszłych pokoleń.

Przewodniczący episkopatu podziękował Ojcu Świętemu za jego mocny głos sprzeciwu wobec śmiercionośnych konfliktów, jakie niszczyły i nadal niszczą życie tak wielu mężczyzn, kobiet i dzieci na całym świecie. Wyraził mu też wdzięczność za jego upominanie się o szukanie rozwiązywania sporów środkami dyplomatycznymi i sprzeciwianie się dążeniom do wojen i wszelkim postawom i działaniom sprzyjającym konfliktom.

Również papieska troska o imigrantów jest przykładem głoszenia Bożego przesłania miłosierdzia, podobnie jak zachęta do przyjmowania cudzoziemców z empatią oraz do otwierania swych serc na każdego, kto ucieka z ziem niszczonych przez wojnę, kto opuszcza swe ziemie w poszukiwaniu lepszego życia.

- Kościół katolicki w obu Sudanach stara się ucieleśniać te ideały, które Ojciec Święty stawia przed nim. We współpracy z Caritas wyraża swoją wiarę w konkretnych dziełach – mówił dalej bp Tombe. Zwrócił uwagę, iż wspólnoty miejscowe, wspomagane przez kapłanów, siostry zakonne i świeckich, angażują się w dzieła miłosierdzia, służąc ubogim, pomagając więźniom, karmiąc głodnych, lecząc chorych, dając schronienie bezdomnym, ucząc dzieci oraz umacniając wiarę, która jest wsparciem dla wielu osób. Kościół solidaryzuje się z tymi, którzy walczą o wykorzenienie biedy, jest głosem i nadzieją tych, którzy pragną wyzwolić się z niewoli przemocy i ucisku.

- Swymi słowami i działaniami Wasza Świątobliwość dał nam głęboki przykład moralny, przypominając nam nasze obowiązki wobec Boga i bliźniego. (...) Dziękujemy Ci za ten wielki dar nadziei i witamy Cię z radością i wdzięcznością w Dżubie, zapewniając Cię o naszym synowskim posłuszeństwie jako Następcy św. Piotra i Powszechnemu Pasterzowi naszego Kościoła – zakończył swe powitanie biskup El Obeid.

Świadectwa

Po jego wystąpieniu sudański ksiądz i siostra z Sudanu Południowego podzielili się świadectwami o rzeczywistości Kościoła w tym kraju. Zakonnica, s. Regina Achan, opisała tragiczną śmierć dwóch współsióstr zaledwie półtora roku temu, gdy wpadły one w zasadzkę w drodze powrotnej z uroczystości kościelnej.

Na koniec spotkania papież i biskupi zrobili sobie wspólne zdjęcie.

Dalszy plan dnia

Z katedry papież udał się do nuncjatury apostolskiej na prywatne spotkanie z członkami Towarzystwa Jezusowego . Po południu Ojciec Święty w Hali Wolności spotka się z osobami przesiedlonymi wewnętrznie i weźmie udział w modlitwie ekumenicznej w Mauzoleum Johna Garanga. 

Kościół w Sudanie Południowym

Konferencja Katolickich Biskupów Sudanu (Scbc) łączy biskupów obu państw, które mają odpowiednio jedną archidiecezję metropolitalną z sześcioma diecezjami w Sudanie Południowym i jedną diecezję w Sudanie. Po uzyskaniu niepodległości przez Sudan Południowy w 2011 roku ustanowiono dwa sekretariaty, jeden w Dżubie, a drugi w Chartumie. Scbc jest członkiem Konferencji Episkopatów Afryki Wschodniej (Amecea) oraz Konferencji Episkopatów Afryki i Madagaskaru (Secam).

W sumie sudański Kościół ma 124 parafii i 781 ośrodków duszpasterskich. Pracuje w nich 10 biskupów, 185 księży diecezjalnych i 115 zakonnych (w sumie 300 kapłanów), 35 braci i 218 sióstr zakonnych, 6 misjonarzy świeckich oraz niemal ponad 3,7 tys. katechetów. W niższych seminariach duchownych uczy się 313 chłopców, a w seminariach do kapłaństwa przygotowuje się 189 kleryków.

Kościół jest też aktywny na polu edukacji i ma 202 przedszkoli i szkół podstawowych (do których uczęszcza ponad 83 tys. dzieci), 33 szkoły średnie (prawie 11 tys. uczniów) i 7 wyższych uczelni z prawie 2,5 tys. studentów.

Kościół jest także zaangażowany na polu służby zdrowia i opieki społecznej i prowadzi m.in. 10 szpitali, 41 ambulatoriów, 9 leprozoriów, 12 domów opieki, 9 sierocińców i ochronek dla dzieci i 6 poradni rodzinnych.

st, tom, kg (KAI) / Dżuba



 

Polecane
Emerytury
Stażowe