Nie żyje Jane Goodall. Wybitna badaczka miała 91 lat

W wieku 91 lat zmarła dr Jane Goodall, prymatolog znana ze swoich przełomowych badań nad szympansami – podała w środę stacja Sky News, powołując się na instytut jej imienia.
Nie żyje Jane Goodall Nie żyje Jane Goodall. Wybitna badaczka miała 91 lat
Nie żyje Jane Goodall / fot. Mustafa Yalcin / Anadolu/ABACAPRESS.COM Dostawca: PAP/Abaca

Co musisz wiedzieć?

  • Dr Jane Goodall zmarła 1 października 2025 r. w Kalifornii w wieku 91 lat z przyczyn naturalnych, będąc w trasie wykładowej.
  • Pionierka badań szympansów od 1960 r. w Gombe w Tanzanii udokumentowała m.in. używanie narzędzi, mięsożerność i złożone emocje u tych zwierząt.
  • Była ikoną nauki, jej odkrycia trwale wpłynęły na zrozumienie ewolucji.

 

Nie żyje Jane Goodall

"Instytut Jane Goodall dowiedział się dziś rano, w środę 1 października 2025 r., że dr Jane Goodall, Posłanka Pokoju ONZ i założycielka Instytutu Jane Goodall, zmarła z przyczyn naturalnych. Przebywała w Kalifornii w ramach serii wykładów po Stanach Zjednoczonych" – czytamy w oświadczeniu wydanym na platformie Facebook.

 

Znana badaczka szympansów miała 91 lat

Jane Goodall przez ponad 60 lat badała interakcje wśród szympansów. Po raz pierwszy miała okazje je obserwować w naturalnym środowisku w 1960 r. w Parku Narodowym Gombe Stream w Tanzanii.

Podczas badań brytyjska naukowczyni zauważyła, że zwierzęta te nie tylko mają osobowość, ale także są zdolne do wyrażania emocji, jak radość i smutek, a także do racjonalnego myślenia. Jej zdaniem wymiana uścisków, całusów czy wzajemne poklepywanie wśród szympansów wskazuje na bliskie więzi między członkami rodziny, ale też innymi osobnikami. Badaczka obserwowała także przypadki agresji i przemocy wśród członków stada.

Badania Goodall podważyły powszechne wówczas przekonania, np. że tylko ludzie potrafią konstruować i używać narzędzia albo że szympansy są wegetarianami. Była pierwszą osobą na świecie, która zarejestrowała zwierzę używające narzędzia – samiec szympansa wykopywał termity z kopca za pomocą gałązki. Jej obserwacje ukształtowały przyszłość nauki o ewolucji. W 1965 r. trafiła na okładkę "National Geographic".

W 1977 r. badaczka otworzyła instytut swojego imienia, który wspiera badania prowadzone w Gombe, a także jest światowym liderem w ochronie szympansów i ich siedlisk.

Jane Goodall wytyczała szlaki innym kobietom zajmującym się prymatologią i ochroną przyrody. Wśród nich była m.in. amerykańska zoolog Dian Fossey.

 

Wszystko zaczęło się od książki "Doktor Doolittle"

Mimo że całe życie zajmowała się badaniami szympansów, w wywiadach wspominała, że jej ulubionymi zwierzętami są psy. Jane Goodall pytana o to, jak zrodziła się jej pasja do poznawania przyrody, odpowiadała, że wszystko zaczęło się od przeczytania książki dla dzieci "Doktor Doolittle".

Goodall była autorką książek naukowych i popularnonaukowych, niektóre z nich zostały przetłumaczone na język polski, m.in. "W cieniu człowieka", "Zabójcy bez winy", "Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych", "Księga nadziei. Poradnik przetrwania w trudnych czasach".


 

POLECANE
Niemiecki dom aukcyjny handluje rzeczami ofiar niemieckich zbrodni gorące
Niemiecki dom aukcyjny handluje rzeczami ofiar niemieckich zbrodni

Niemiecki dom aukcyjny Felzmann chce sprzedać na licytacji dokumenty należące do ofiar obozów koncentracyjnych. Wśród wystawionych przedmiotów są listy więźniów, kartoteki Gestapo i osobiste pamiątki. Organizacje pamięci o Holokauście mówią o „skandalu” i żądają natychmiastowego przerwania aukcji.

Tragedia w Wielkopolsce: 45-latek znaleziony martwy z ostatniej chwili
Tragedia w Wielkopolsce: 45-latek znaleziony martwy

Policja wyjaśnia, jak zginął 45-latek, którego ciało zostało znalezione w sobotę po południu na jednej z ulic w Poznaniu. Niewykluczone, że mężczyzna został pobity; zatrzymano dwie osoby.

Zdjęcie Polaka otrzymało wyróżnienie od NASA Wiadomości
Zdjęcie Polaka otrzymało wyróżnienie od NASA

Zdjęcie wykonane przez Piotra Czerskiego trafiło 15 listopada na stronę NASA jako Astronomy Picture of the Day. To ogromne wyróżnienie, przyznawane jedynie najbardziej wyjątkowym fotografiom związanym z kosmosem. Jego praca, zatytułowana „Andromeda i Przyjaciele”, przedstawia Galaktykę Andromedy oraz towarzyszące jej mniejsze galaktyki - M32 i M110.

Karol Nawrocki: zapraszam Zełenskiego do Warszawy Wiadomości
Karol Nawrocki: zapraszam Zełenskiego do Warszawy

Prezydent Karol Nawrocki w rozmowie z tygodnikiem Do Rzeczy (która ukaże się w najbliższym wydaniu) stwierdził, że oczekuje przyjazdu Wołodymyra Zełenskiego do Polski. Podkreślił, że wizyta w Warszawie byłaby okazją do spotkania z ukraińską diasporą oraz do podziękowania Polakom za wsparcie udzielane Ukrainie od początku wojny.

Kontuzja w reprezentacji Polski przed meczem z Maltą z ostatniej chwili
Kontuzja w reprezentacji Polski przed meczem z Maltą

Sebastian Szymański opuścił zgrupowanie kadry przed poniedziałkowym meczem z Maltą, który zakończy fazę grupową eliminacji mistrzostw świata - poinformował selekcjoner piłkarskiej reprezentacji Jan Urban, cytowany na stronie PZPN.

Niemiecki historyk: Berlin wykorzystuje „kulturę pamięci”, aby blokować reparacje wojenne tylko u nas
Niemiecki historyk: Berlin wykorzystuje „kulturę pamięci”, aby blokować reparacje wojenne

Niemiecki historyk Karl Heinz Roth ujawnia, że Berlin stosuje „kulturę pamięci” jako strategię odsuwania rozmów o odszkodowaniach za II wojnę światową. Jego analiza pokazuje, jak ta metoda zadziałała wobec Grecji — i jak podobny mechanizm ma dziś dotyczyć Polski.

Atak zimy nad Polską: nadchodzą śnieg i przymrozki Wiadomości
Atak zimy nad Polską: nadchodzą śnieg i przymrozki

Jak informuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, nad wschodnią i południowo-wschodnią częścią Europy będzie zalegał jeszcze słabnący układ wyżowy. Resztę kontynentu zdominują liczne niże z frontami atmosferycznymi. Polska od południowego zachodu będzie się dostawać pod wpływ zatoki niżowej z pofalowanym frontem chłodnym. Na froncie tym utworzy się płytki ośrodek niżowy, który w ciągu dnia przemieszczać się będzie przez północną część kraju. Napływać będzie wilgotne powietrze polarne morskie, które przejściowo będzie wypierać z północy kraju chłodniejsze powietrze pochodzenia arktycznego.

Ważny komunikat dla mieszkańców Łodzi z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Łodzi

Od 7 listopada 2025 roku w Łodzi działa pierwszy odcinkowy pomiar prędkości. System pojawił się na ul. Chocianowickiej i ma zwiększyć bezpieczeństwo kierowców oraz pieszych. Gdzie dokładnie stanęły kamery, jakie obowiązuje tu ograniczenie oraz dlaczego wybrano właśnie to miejsce?

Tusk znowu kłamał? Naczelna Izba Lekarska odpowiada premierowi z ostatniej chwili
Tusk znowu kłamał? Naczelna Izba Lekarska odpowiada premierowi

Premier Donald Tusk podczas piątkowej konferencji prasowej w Retkowie stanowczo zaprzeczył doniesieniom o odsyłaniu pacjentów onkologicznych ze szpitali. „To jest kłamstwo, prostowaliśmy te informacje” - mówił szef rządu. Dodał: „Do tej pory informacje, jakie przekazywano, były sprawdzane natychmiast i okazywały się nieprawdziwe”. Podkreślił, że szpitale nie mają prawa odsyłać tych chorych, a w razie choćby jednego przypadku osobiście interweniuje minister zdrowia. Tusk wspomniał też o rozmowie z szefową MZ, Jolantą Sobierańską-Grendą.

Interwencja w Koninie zakończyła się tragedią. Nie żyje 39-latek Wiadomości
Interwencja w Koninie zakończyła się tragedią. Nie żyje 39-latek

W jednej z dzielnic Konina doszło do tragicznie zakończonej interwencji służb. Policja została wezwana do agresywnego mężczyzny, którego zachowanie budziło niepokój. Po kilku minutach od obezwładnienia 39-latek stracił przytomność i mimo reanimacji zmarł.

REKLAMA

Nie żyje Jane Goodall. Wybitna badaczka miała 91 lat

W wieku 91 lat zmarła dr Jane Goodall, prymatolog znana ze swoich przełomowych badań nad szympansami – podała w środę stacja Sky News, powołując się na instytut jej imienia.
Nie żyje Jane Goodall Nie żyje Jane Goodall. Wybitna badaczka miała 91 lat
Nie żyje Jane Goodall / fot. Mustafa Yalcin / Anadolu/ABACAPRESS.COM Dostawca: PAP/Abaca

Co musisz wiedzieć?

  • Dr Jane Goodall zmarła 1 października 2025 r. w Kalifornii w wieku 91 lat z przyczyn naturalnych, będąc w trasie wykładowej.
  • Pionierka badań szympansów od 1960 r. w Gombe w Tanzanii udokumentowała m.in. używanie narzędzi, mięsożerność i złożone emocje u tych zwierząt.
  • Była ikoną nauki, jej odkrycia trwale wpłynęły na zrozumienie ewolucji.

 

Nie żyje Jane Goodall

"Instytut Jane Goodall dowiedział się dziś rano, w środę 1 października 2025 r., że dr Jane Goodall, Posłanka Pokoju ONZ i założycielka Instytutu Jane Goodall, zmarła z przyczyn naturalnych. Przebywała w Kalifornii w ramach serii wykładów po Stanach Zjednoczonych" – czytamy w oświadczeniu wydanym na platformie Facebook.

 

Znana badaczka szympansów miała 91 lat

Jane Goodall przez ponad 60 lat badała interakcje wśród szympansów. Po raz pierwszy miała okazje je obserwować w naturalnym środowisku w 1960 r. w Parku Narodowym Gombe Stream w Tanzanii.

Podczas badań brytyjska naukowczyni zauważyła, że zwierzęta te nie tylko mają osobowość, ale także są zdolne do wyrażania emocji, jak radość i smutek, a także do racjonalnego myślenia. Jej zdaniem wymiana uścisków, całusów czy wzajemne poklepywanie wśród szympansów wskazuje na bliskie więzi między członkami rodziny, ale też innymi osobnikami. Badaczka obserwowała także przypadki agresji i przemocy wśród członków stada.

Badania Goodall podważyły powszechne wówczas przekonania, np. że tylko ludzie potrafią konstruować i używać narzędzia albo że szympansy są wegetarianami. Była pierwszą osobą na świecie, która zarejestrowała zwierzę używające narzędzia – samiec szympansa wykopywał termity z kopca za pomocą gałązki. Jej obserwacje ukształtowały przyszłość nauki o ewolucji. W 1965 r. trafiła na okładkę "National Geographic".

W 1977 r. badaczka otworzyła instytut swojego imienia, który wspiera badania prowadzone w Gombe, a także jest światowym liderem w ochronie szympansów i ich siedlisk.

Jane Goodall wytyczała szlaki innym kobietom zajmującym się prymatologią i ochroną przyrody. Wśród nich była m.in. amerykańska zoolog Dian Fossey.

 

Wszystko zaczęło się od książki "Doktor Doolittle"

Mimo że całe życie zajmowała się badaniami szympansów, w wywiadach wspominała, że jej ulubionymi zwierzętami są psy. Jane Goodall pytana o to, jak zrodziła się jej pasja do poznawania przyrody, odpowiadała, że wszystko zaczęło się od przeczytania książki dla dzieci "Doktor Doolittle".

Goodall była autorką książek naukowych i popularnonaukowych, niektóre z nich zostały przetłumaczone na język polski, m.in. "W cieniu człowieka", "Zabójcy bez winy", "Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych", "Księga nadziei. Poradnik przetrwania w trudnych czasach".



 

Polecane
Emerytury
Stażowe