Tysol.pl: "Zrozumieć Niepodległą" to Pana najnowszy projekt. Jak należy rozumieć  jego tytuł? 

Robert Grudzień: Bohaterskie historie które miały wpływ na losy Polski i świata. Aby zrozumieć Niepodległą trzeba dotknąć historii. Odkrywamy wybitne postacie zasłużone dla niepodległości Polski, fakty mało znane szerszym kręgom społeczeństwa, sięgając po lokalne biografie. Ważnym zadaniem jest wykazanie ciągłości historycznej wydarzeń, dlatego Projekt składa się z trzech części „Droga do Niepodległości”, „Niepodległa 1918” i „Wierni Niepodległej w czasach PRL”. Aby zrozumieć Niepodległą trzeba dotknąć historii. Odkrywamy wybitne postacie zasłużone dla niepodległości Polski, fakty mało znane szerszym kręgom społeczeństwa, sięgając po lokalne biografie. Ważnym zadaniem jest wykazanie ciągłości historycznej wydarzeń, dlatego Projekt składa się z trzech części „Droga do Niepodległości”, „Niepodległa 1918” i „Wierni Niepodległej w czasach PRL”. –Ukazujemy wielkich bohaterów, w ich lokalnych Ojczyznach, jednak ich działalność zmieniała na losy Polski a nawet świata, ukazujemy w jaki sposób wychowanie domowe poprzez przekazywany przez pokolenia etos powstań narodowych, głównie powstania styczniowego i wojny 1920 roku czy atmosfera religijna polskiej wsi kształtowały niezłomne charaktery. Właśnie poznając ich w ten sposób możemy nasiąknąć Niepodległą, by pozostała na zawsze w naszych sercach. Projekt jest ogólnopolski, trwa od 30 marca do 18 listopada 2018 r.  Zależy nam wszyscy Polacy dowiedzieli się o ważnych historiach dla naszego Narodu, dlatego cieszymy się, że patronem projektu jest m.in. Instytut Pamięci Narodowej czy Tygodnik Solidarność.
 
Jak rodziła się koncepcja projektu? Czym się Pan inspirował?

100 lecie odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach zaborów to wyjątkowa rocznica. Drugiej tak ważniej już nie będzie. Jednak należy pamiętać, że odzyskanie własnego kraju stało się możliwe dzięki ogromnemu wysiłkowi pokoleń patriotów, którzy dla tego celu nie szczędzili zdrowia, majątku a nawet życia. Im należy się szacunek i pamięć. Tak jak wspomniałem patriotyczne wychowanie, atmosfera polskiej wsi czy etos powstać zrodziły silne osobowości zdolne do tego by w odpowiedniej chwili wywalczyć niepodległość. Jednak nie jest ona dana raz na zawsze. Po drugiej wojnie światowej Polska choć nie zniknęła z map Europy, to przecież nie była wolnym krajem. Znów o niepodległość trzeba było walczyć na różne sposoby.
 
Co wyróżnia Pana projekt spośród innych wydarzeń? (Kto się w niego zaangażował i co w ramach projektu będzie się działo?)

Projekt to cykl koncertów, spektakli, wykładów i wydarzeń towarzyszących, które odbywają się w ramach międzynarodowych festiwali, obejmujących m. in. Lubelszczyznę, Podkarpacie, województwo świętokrzyskie, łódzkie, południowe Mazowsze, Pomorze, Warszawę czy Śląsk. W roku 2018 zaplanowaliśmy ponad 100 wydarzeń. W projekt zaangażowanych jest ponad 1000 partnerów, różne Stowarzyszenia, Parafie, Szkoły, Urzędy, Muzea czy Biblioteki. W myśl ustawy o Narodowych Obchodach Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalonej przez Sejm RP 7 kwietnia 2018 z inicjatywy Prezydenta RP Andrzeja Dudy, sięgamy po biografie wielce zasłużonych ale pokazujemy ich od mniej fasadowej strony, stawiając sobie pytanie co ich ukształtowało w ten sposób, że tak wiele zrobili dla Ojczyzny. Projekt składa się jak wspomniałem już z trzech części „Droga do Niepodległości”, „Niepodległa 1918” i „Wierni Niepodległej w czasach PRL”. W projekcie wystąpią wybitni artyści z Polski i zagranicy, m. in. Jerzy Trela, Jerzy Zelnik, Maciej Zakościelny, Olgierd Łukaszewicz, Małgorzata Walewska, Alicja Węgorzewska, Konstanty Andrzej Kulka, Georgij Agratina, Robert Grudzień, Zespół Pieśni i Tańca Mazowsze, soliści, kameraliści i chóry oraz liczne zespoły amatorskie. Znakomite patriotyczno-sakralne koncerty przygotowały wspólnie ze mną soliści Opery Łódzkiej i Lwowskiej. W koncertach promowana będzie muzyka polska, niestety wciąż niedoceniana i za mało obecna w programach oper i filharmonii. Przygotowane zostały dwa programy. Polska Muzyka Instrumentalna, oparty m. in. na utworach Fryderyka Chopina i Ignacego Paderewskiego oraz Polska Muzyka Wokalno – Operowa, gdzie znajdziemy arie np. Stanisława Moniuszki. Festiwale i projekty Roberta Grudnia, to tradycyjnie promocja uzdolnionej młodzieży. W tym roku wystąpi z recitalami chopinowskimi Kamil Wrona, młody pianista coraz śmielej koncertujący w kraju i za granicą.
 
Pana projekty odbywają się zawsze w różnych miejscach w Polsce i zazwyczaj nie są to duże aglomeracje. To próba otwarcia się także na mniejsze lokalne społeczeństwa? 
 
Tak jak wspomniałem, to prawda że koncerty odbywają się często w wiejskich parafiach, ale to są naprawdę wyjątkowe miejsca. Unikalne w skali kraju. Organizując koncerty w wiejskich parafiach zachęcamy by przyjechać do miejsc takich jak Wrociszew koło Warki, gdzie ukrywał się ksiądz Stefan Wyszyński, późniejszy prymas w czasie okupacji przed gestapo, a później przed komunistyczną bezpieką. Gdzie tak często przyjeżdżał również po wojnie. Nie tylko odwiedzał rodzinę ale po mszach chętnie zatrzymywał się i rozmawiał z parafianami. Podobnie rzecz się ma z Niedabylem skąd wywodzi się rodzina gen. Kuklińskiego i gdzie on także tak chętnie bywał. Od jego przyjaciół z dzieciństwa wyszła inicjatywa obrony jego dobrego imienia, gdy tak wiele środowisk nazywało go zdrajcą a później pomysł awansu do rangi generała. Jest wiele takich niezwykłych miejsc. Wymienię jeszcze Radom i Wielgie związane z Jackiem Malczewskim i Orońsko związane z Józefem Brandtem. Właśnie poprzez odwiedziny w takich wyjątkowych okolicach możemy nasiąknąć Niepodległą. Chociaż mieszkańcy dużych aglomeracji będą mogli nas również usłyszeć m.in. w Szczecinie, Poznaniu czy Warszawie w dniu 18 listopada w kościele na Marymoncie gdzie bł. Ks. Michał Sopoćko był od 1918 roku kapelanem Wojska Polskiego.
 
Czy ma Pan swoją ulubioną "część" projektu?
Bardzo zaangażowałem się od lat w obronę dobrego imienia gen. Kuklińskiego. Pochodzimy z tego samego Niedabyla /południowe Mazowsze/, jesteśmy spokrewnieni. Jako dziecko spotykałem go na wiejskiej drodze, doskonale znam ludzi mu bliskich. Bywaliśmy na wielu rodzinnych wydarzeniach. To łączy. Jacek Malczewski – dla mnie to wyjątkowo bliska postać, bo obaj jesteśmy wychowani w kulcie Dionizego Czachowskiego. On – odbywał częste wyprawy do miejsca śmierci bohatera, moja rodzina od pokoleń pochodzi z tej samej parafii, gdzie się urodził. Dla nas obu bardzo bliska jest ziemia radomska. Jacek Malczewski pisał, że Radom to jego “ściślejsza Ojczyzna- ojczyzna dzieciństwa – ojczyzna myśli artystycznej”. Ja też rozumiem te uczucia, bo mimo że koncertuję w Polsce, Europie i na świecie, przynależę do ziemi radomskiej. Najważniejsze wydarzenia projektu: * Marszałek Józef Piłsudski i Legiony * Portret Brygadiera Józefa Piłsudskiego – Jacek Malczewski artysta malarz *  Niepodległa w Puszczy Kozienickiej i Stromieckiej * "Miłość żąda ofiary i wierności, wierności dla jednego Boga i jednej, jedynej ojczyzny - Polski" - Generał Ryszard Kukliński * "Człowiek chce być człowiekiem" – ks. Roman Kotlarz * Kpt. Wojska Polskiego Karol Wojtyła (senior) – Ojciec Jana Pawła II * 100. rocznica przybycia Rodziny Wyszyńskich do Wrociszewa - „Bo siła naszej wiary wywodzi się z polskiej ziemi” – Prymas Stefan kard. Wyszyński * " Ojczyzna to jest moja matka. Jan Paweł II" * Z wizytą u Józefa Brandta w Orońsku - "Niepodległa przetrwała w muzyce i malarstwie" * "Trzeba być posłusznym Bogu i prawdzie" - Jan Paweł II i Bp. Piotr Gołębiowski * Herozim Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką - Pamięci Rodziny Kowalskich w Ciepielowie * 104. rocznica Bitwy pod Laskami i Anielinem I Brygady Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego * Juliusz Słowacki - ulubiony poeta Marszałka Józefa Piłsudskiego * Oratorium Roberta Grudnia „Krzyż i Orzeł Biały” * Wielkość naszego narodu w wielkiej epoce 1863 roku - Marszałek J Piłsudski * bł. Michał Sopoćko - kapelan Wojska Polskiego w Warszawie i Wilnie (1918–1932) - Koncert „Ojczyzno moja, ile ty mnie kosztujesz, nie ma dnia, w którym bym się nie modliła za ciebie” - Św. Siostra Faustyna* Zespół MAZOWSZE – Niepodległej * „Czego podejmujemy się z miłości ojczyzny, miłością jest, nie szaleństwem, męstwem, nie zuchwałością” – bł. Wincenty Kadłubek "Kronika Polska" Jędrzejów *.
 
6. Jedno z wydarzeń uczci ks. Romana Kotlarza. Postać ta jest w pewnym sensie coraz bardziej przypominana Polakom. Dlaczego akurat tego kapłana Pan upamiętnia?

Ksiądz Roman Kotlarz to kapłan, który zginął za wierność Polsce i jej chrześcijańskiej, katolickiej tożsamości. Wspomniałem o jego udziale w proteście społecznym radomskiego Czerwca’ 76. Chociaż najścia nieznanych sprawców na plebanię zdarzały się wcześniej, to latem 1976 roku nasiliły się. Ksiądz był brutalnie bity, poniżany i zastraszany. Parafianie próbowali złapać sprawców, wieczorami społecznie organizowali się w patrole. Warto pamiętać, że ksiądz miał słabe zdrowie, po takich prześladowaniach jeszcze bardziej zachorował. Ostatnią mszę św. w Pelagowie odprawił 15 sierpnia. Zasłabł przy ołtarzu i ostatnim tchem zawołał „Matko ratuj”, jestem pewien, że prosił o wsparcie Maryję w dniu jej święta i w dniu zwycięstwa nad bolszewicką Rosją z 1920 roku. Ksiądz zmarł 18 sierpnia w szpitalu w Krychnowicach gdzie był również kapelanem. Natomiast radomianie pamiętają o księdzu Kotlarzu i od wielu lat popularyzują jego postać i dzieło. Wymienię tu chociażby Zdzisława Maszkiewicza i Tomasza Świtkę z radomskiej Solidarności. To co robią jest bardzo ważne. Wspólnie organizujemy koncerty, spektakle. Wielkim wydarzeniem był spektakl na Wałach Jasnogórskich w 40 rocznicę zamordowania kapłana Radomskiego Czerwca `76 w dniu 18 września 2016 roku który prezentujemy systematycznie w całej Polsce. Warto odwiedzić Małe Muzeum czyli Izbę pamięci ks. Romana Kotlarza Przystanek Historia Instytutu Pamięci Narodowej w Pelagowie / Trablicach koło Radomia.