Rafał Górski dla "TS": Negatywny wpływ CETA na nasze życie nie dokona się z dnia na dzień - jak przy OFE
– Przede wszystkim zagrożone są miejsca pracy w małych i średnich przedsiębiorstwach. Handel, którego dotyczy umowa, odbywa się głównie między dużymi korporacjami i to one najbardziej zyskają. Natomiast nasza gospodarka opiera się na mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach. W ten sposób zyski będą odczuwalne niestety dla nielicznych, a koszty będziemy pokrywać wszyscy.
Drugą kwestią jest powolne wprowadzanie na nasz rynek śmieciowej, chemicznej żywności, w tym GMO z USA i Kanady.
Na Twitterze znalazłem też wart uwagi komentarz, pokazujący sedno sprawy – po co Trumpowi TTIP, skoro jest CETA? To mówią także eksperci w Kanadzie, że umowa CETA pozwala amerykańskim korporacjom, mającym spółki córki w Kanadzie, wejść na rynek europejski.
Po trzecie, CETA stanowi zagrożenie dla suwerenności kraju. Chodzi o sytuację, gdzie nasze państwo będzie pozywane do specjalnych sądów (ICS) – i będzie przegrywało – za to, że dbając o interesy zwykłych ludzi, postąpiło wbrew interesom korporacji. Mimo że w roku 2015 organizacje obywatelskie zablokowały ISDS i on się zmienił na ICS, ten mechanizm nadal zapewnia korporacjom możliwość omijania sądownictwa krajowego i skarżenia państw do sądów inwestycyjnych. Dlatego nie bardzo rozumiem, w jaki sposób posłowie PiS tłumaczą jednoczesną dbałość o suwerenność naszego państwa, a z drugiej strony popieranie systemu ICS.
(...)
– Czy Polscy eksperci np. z Ministerstwa Rozwoju odnieśli się w jakikolwiek sposób do tych zarzutów, o których Pan mówi?
– Pod wpływem nacisków społecznych, chociażby ze strony organizacji obywatelskich, na około 14 dni przed szczytem UE-Kanada na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju pojawiła się ekspertyza dotycząca CETA, uspokajająca, że jest wszystko pod kontrolą. Gdy czytam takie ekspertyzy, to przypominają mi się analizy zachwalające OFE, którymi byliśmy raczeni pod koniec lat 90. i 2000. Naprawdę trudno mieć w tej materii zaufanie do naszego rządu, jeżeli obywatele dysponują tylko dwiema jednostronnymi ekspertyzami – jedna jest na stronie Ministerstwa Rozwoju. Drugą dysponuje Ministerstwo Rolnictwa, ale obywatele nie mają do niej dostępu. W analizach nie mamy pełnego bilansu zysków i strat, biorąc pod uwagę to, że CETA ma wpływ właściwie na każdy obszar naszego codziennego życia. Na oficjalnych stronach rządowych zwykły obywatel nie znajdzie np. analiz autorstwa prof. Leokadii Oręziak, która przestrzegając nas przed OFE, nie myliła się.
Oczywiście negatywny wpływ CETA na nasze życie nie dokona się z dnia na dzień. To będzie zmiana krocząca, może potrwać wiele lat. Tak było i przy OFE. Nie widzieliśmy szwindlu międzynarodowych korporacji ubezpieczeniowych i powiązanych z nimi elit w Polsce. Zobaczyliśmy to dopiero po kilkunastu latach.
Jako obserwator życia publicznego w Polsce wiem, że tylko wtedy mogę zaufać rządowi, gdy rząd przedstawi dużo szerszy wachlarz ekspertyz niż do tej pory. W tej chwili mamy do czynienia z opieraniem całej polityki zagranicznej i polskiej racji stanu na dwóch analizach (!).
Cały artykuł w najnowszym numerze "TS" (09/2017) dostępnym także w wersji cyfrowej tutaj
CETA – Kompleksowa Umowa Gospodarczo-Handlowa (Comprehensive Economic and Trade Agreement) – umowa o wolnym handlu między UE a Kanadą, negocjowana w latach 2009-2014, podpisana 30 października 2016 podczas szczytu Kanada – UE. Ratyfikowana przez Parlament Europejski 15 lutego br.
TTIP – Transatlantyckie Partnerstwo w dziedzinie Handlu i Inwestycji (Transatlantic Trade and Investment Partnership) – umowa handlowa między USA a UE, negocjowana od 2013 roku, mająca tworzyć wraz z umową CETA transatlantycką strefę wolnego handlu. Wobec licznych protestów, głównie ze strony organizacji pozarządowych, negocjacje w sprawie TTIP zostały zawieszone w 2016 roku. To, jak również negatywna opinia prezydenta USA Donalda Trumpa nt. wielostronnych umów handlowych (w styczniu wycofał Stany Zjednoczone z Transpacyficznej umowy o wolnym handlu [TPP]) pozwala przypuszczać, że do podpisania TTIP w ogóle nie dojdzie.
NAFTA - Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu (North American Free Trade Agreement) – umowa zawarta pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, Kanadą i Meksykiem, tworząca pomiędzy tymi państwami strefę wolnego handlu.
ISDS – system prywatnych sądów arbitrażowych (Investor-State Dispute Settlement System), towarzyszący międzynarodowym umowom handlowym, służący rozwiązywaniu sporów między zagranicznymi inwestorami a państwami.
ICS – system sądów inwestycyjnych (Investment Court System), stanowiący modyfikację systemu ISDS.