40. rocznica strajku powszechnego „S” Regionu Ziemia Sandomierska

W październiku 1981 roku ponad 100 tysięcy związkowców Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ „Solidarność” podjęło strajk powszechny. „Solidarność”, powszechnie wspierana przez „Solidarność” Rolników i mieszkańców naszego Regionu stanowczo domagała się od władz przestrzegania praworządności i pozytywnych rozwiązań w ochronie środowiska, budownictwa i zaopatrzenia w żywność.
/ Region Ziemia Sandomierska

NSZZ „Solidarność” Regionu Ziemia Sandomierska przez kilka miesięcy podejmowała rozmowy i negocjacje z ówczesnymi władzami wojewódzkimi, które nie przynosiły żadnych pozytywnych rozwiązań. Wobec braku kompetencji władz wojewódzkich i katastrofalnej sytuacji zaopatrzenia w żywność dla mieszkańców 15 października NSZZ „Solidarność” ogłosiła w całym Regionie gotowość strajkową. W jesieni 1981 roku załamywał się wprowadzony rok wcześniej system reglamentacji części podstawowych artykułów spożywczych, nazywany powszechnie „systemem kartkowym.”

 19 października załogi zakładów na terenie Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ „Solidarność” przeprowadziły dwugodzinny strajk ostrzegawczy. 20 października w Zakładowym Domu Kultury Huty Stalowa Wola rozpoczęły się rozmowy Regionalnego Komitetu Strajkowego NSZZ „Solidarność” Ziemia Sandomierska a Komisją Rządową. Po godzinie rozmów okazało się, że strona rządowa nie ma żadnych kompetencji i upoważnień do negocjacji w sprawach przedstawionych przez Regionalny Komitet Strajkowy NSZZ „Solidarność”.   

Wobec braku pełnomocnictw komisji rządowej i zerwania rozmów 21 października strajk podjęły załogi MKS i Huty Szkła Okiennego Sandomierz, 22 października – WSK Gorzyce, ZM Dezamet Nowa Dęba, Fabryka Maszyn Janów Lubelski, Ponar Tarnobrzeg, Nimet Nisko, Transbud Stalowa Wola, ZPK Mostostal Rudnik.

23 października rozpoczął się strajk powszechny w całym Regionie Ziemia Sandomierska, kierowany przez Regionalny Komitet Strajkowy NSZZ „Solidarność.”  Powszechny strajk w Regionie prowadziły największe zakłady: Kombinat Przemysłowy Huta Stalowa Wola – jeden z największych i najbardziej nowoczesnych w Polsce, zatrudniający ponad 25 tysięcy pracowników i Kopalnie i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol” Tarnobrzeg.

Strajk był protestem przeciwko arogancji i bezprawiu władz, łamaniu porozumień, bardzo złemu zaopatrzeniu w żywność, leki i artykuły przemysłowe w naszym regionie. Był to czas, kiedy obowiązywała sprzedaż podstawowych artykułów spożywczych na kartki. Wydział Handlu Wewnętrznego i Usług Urzędu Wojewódzkiego w Tarnobrzegu informował 28 września: „ze względu na niski poziom dostaw mięsa i jego przetworów w miesiącach sierpień i wrzesień przedłuża się ważności kart zaopatrzenia w mięso i przetwory z tych miesięcy do końca października 1981 r.” 26 i 29 października Regionalny Komitet Strajkowy podjął kolejne rozmowy z kolejnymi przedstawicielami komisji rządowych, które nie przyniosły rozwiązania.

1 listopada w siedzibie RKS w Stalowej Woli przebywał profesor Romuald Kukułowicz z upoważnienia Księdza Prymasa Józefa Glempa. Prof. R. Kukułowicz powiedział w rozmowie z redaktorami Biuletynu Strajkowego: „Księdzu Prymasowi wszystkie sprawy świata pracy są bardzo bliskie i każda krzywda wyrządzona ludziom świata pracy jest bardzo dotkliwie przez niego odczuwana. Jestem przekonany, że zrobi wszystko i wszędzie, co będzie w Jego mocy, żeby konflikt został rozwiązany z maksymalną korzyścią dla obu stron. Chciałbym przypomnieć słowa Księdza Prymasa wypowiedziane podczas rozpoczęcia I Krajowego Zjazdu „Solidarności”, że podstawowym warunkiem rozwiązywania konfliktów społecznych jest właściwe rozumienie przez obie strony tego co się nazywa dobrem Narodu i Ojczyzny – i nie mam wątpliwości że Ksiądz Prymas swego stanowiska nie zmienił.”         

2 listopada przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Lech Wałęsa spotkał się w Stalowej Woli z Regionalnym Komitetem Strajkowym i mieszkańcami miasta oraz strajkującą załogą Kopalni Machów. Regionalny Komitet Strajkowy przyjął uchwałę: „Trwający od 14 dni strajk powszechny w Regionie wykazał zdecydowanie i zwartość organizacyjną Związku. Mając świadomość swej siły i nieustępliwości, odpowiadamy na apel Prezydium Komisji Krajowej i osobisty wniosek Lecha Wałęsy w aktualnej sytuacji kraju. RKS postanawia: zawiesić akcję strajkową w regionie od II zmiany w dniu 2.11.1981 r. Jeżeli rozmowy z Komisją Rządową nie dadzą szybkich i pozytywnych rezultatów, strajk w regionie zostanie wznowiony i uzyska on z zapewnieniem Lecha Wałęsy pełną akceptację i poparcie Komisji Krajowej. Strajk nasz musi zakończyć się zwycięstwem. Jednocześnie z chwilą zawieszenia strajku obowiązuje w całym Regionie gotowość strajkowa.”

Późnym wieczorem 2 listopada w siedzibie Regionalnego Komitetu Strajkowego zaczęły się kolejne rozmowy z komisją rządową. Długie negocjacje RKS ze stroną rządową toczyły się w kolejnych dniach. Rano 11 listopada w Zakładowym Domu Kultury odbyło się spotkanie Regionalnego Komitetu Strajkowego z przewodniczącymi i zastępcami przewodniczących Komisji Zakładowych NSZZ „Solidarność” z całego Regionu. Przedstawiono wypracowane w czasie długich rozmów i negocjacji ze stroną rządową zapisy Protokołu Porozumienia. 11 listopada 1981 roku w południe Regionalny Komitet Strajkowy NSZZ „Solidarność” podpisał w Stalowej Woli porozumienie z komisją rządową. Protokół Porozumienia zawierał bardzo konkretne zapisy i ustalenia w zakresie: żywności i reglamentacji, budownictwa  ochrony środowiska i praworządności. Do Protokołu Porozumienia dołączono Ocenę zagrożenia środowiska województwie tarnobrzeskim przedstawioną przez Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność” Ziemia Sandomierska i Protokół Stanowisk w sprawie zapłaty za strajk. Do czasu wprowadzenia przez władze stanu wojennego nie zrealizowano żadnego z zapisów Porozumienia.     

 


 

POLECANE
Będzie weto prezydenta Nawrockiego? Nieoficjalne doniesienia z ostatniej chwili
Będzie weto prezydenta Nawrockiego? Nieoficjalne doniesienia

Prezydent Karol Nawrocki zapowiada weto dla ustawy o "statusie osoby najbliższej", jeśli projekt nie zostanie zmieniony w Sejmie – wynika z doniesień RMF FM.

Komunikat dla mieszkańców Olsztyna z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Olsztyna

Miasto Olsztyn apeluje: zostaw auta, jedź komunikacją miejską. Nie będzie kontroli biletów do odwołania. Po nocnej śnieżycy możliwe 60 cm śniegu, a część ulic będzie utrzymywana tylko w jednym pasie – czytamy w komunikacie.

Zapytano Polaków o wejście do strefy euro. Wyniki sondażu są jasne z ostatniej chwili
Zapytano Polaków o wejście do strefy euro. Wyniki sondażu są jasne

Ponad 62 proc. Polaków jest przeciw wejściu Polski do strefy euro w ciągu najbliższych dziesięciu lat – wynika z najnowszego sondażu IBRiS dla "Rzeczpospolitej.

Kierowcy uwięzieni na S7. Jest komunikat policji z ostatniej chwili
Kierowcy uwięzieni na S7. Jest komunikat policji

Na drodze ekspresowej S7 w powiecie ostródzkim w kierunku Warszawy samochody powoli jadą. Na drodze w kierunku do Gdańska ruch samochodów jest niewielki i płynny. Policja wciąż monitoruje sytuację – poinformował w środę rzecznik KWP w Olsztynie.

Droga S7 całkowicie zablokowana. „Stoimy od godzin, nie mamy jedzenia ani picia” [WIDEO] z ostatniej chwili
Droga S7 całkowicie zablokowana. „Stoimy od godzin, nie mamy jedzenia ani picia” [WIDEO]

We wtorek wieczorem sytuacja na drodze ekspresowej S7 gwałtownie się pogarsza. Z powodu intensywnych opadów śniegu część trasy została całkowicie zablokowana w obu kierunkach, a kierowcy od wielu godzin stoją w korkach. Jak informuje TVN24, w trybie alarmowym ściągane są dodatkowe patrole policji, a akcję utrudnia fakt, że w zaspach utknął również... pług.

Awaria ciepłownicza w Gdańsku. Setki osób bez ogrzewania z ostatniej chwili
Awaria ciepłownicza w Gdańsku. Setki osób bez ogrzewania

Poważna awaria sieci ciepłowniczej w Gdańsku. Bez ogrzewania i ciepłej wody pozostaje co najmniej kilkuset odbiorców w dzielnicy Orunia Górna–Gdańsk Południe.

Rządowy projekt ws. osoby najbliższej. Jest stanowisko Prezydenta RP z ostatniej chwili
Rządowy projekt ws. "osoby najbliższej". Jest stanowisko Prezydenta RP

Przyjęty przez rząd projekt ustawy o statusie osoby najbliższej przenosi przywileje małżeńskie na związki partnerskie; nie ma na to zgody prezydenta – podkreślił we wtorek szef gabinetu prezydenta Paweł Szefernaker.

Macron ogra Niemców? Startuje wyścig o względy Putina tylko u nas
Macron ogra Niemców? Startuje wyścig o względy Putina

Emmanuel Macron sygnalizuje gotowość do wznowienia dialogu z Władimirem Putinem, co wywołuje napięcia wewnątrz Unii Europejskiej i niepokój w Berlinie. Francuska inicjatywa uruchamia nową rywalizację o wpływy w relacjach z Rosją w momencie, gdy Europa szuka wspólnej strategii wobec wojny na Ukrainie i zmieniającej się polityki USA.

Groźna awaria na popularnym stoku narciarskim. Blisko 80 osób utknęło na wyciągu w śnieżycy z ostatniej chwili
Groźna awaria na popularnym stoku narciarskim. Blisko 80 osób utknęło na wyciągu w śnieżycy

Na stoku narciarskim Czarny Groń w miejscowości Rzyki doszło do poważnej awarii. Wyciąg krzesełkowy zatrzymał się podczas intensywnej śnieżycy, a na wysokości utknęło blisko 80 osób. Na miejsce skierowano straż pożarną oraz specjalistyczne grupy ratownicze.

Kiedy wojna na Ukrainie nie dobiegnie końca? Nowe wyliczenia ekspertów z ostatniej chwili
Kiedy wojna na Ukrainie nie dobiegnie końca? Nowe wyliczenia ekspertów

Tygodnik "Economist" przytacza przewidywania ekspertów z Good Judgment - firmy specjalizującej się w prognozach politycznych i gospodarczych - na 2026 rok. W ich ocenie prawdopodobieństwo, że wojna Rosji przeciw Ukrainie nie skończy się przed 1 stycznia 2027 roku, wynosi 74 proc.

REKLAMA

40. rocznica strajku powszechnego „S” Regionu Ziemia Sandomierska

W październiku 1981 roku ponad 100 tysięcy związkowców Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ „Solidarność” podjęło strajk powszechny. „Solidarność”, powszechnie wspierana przez „Solidarność” Rolników i mieszkańców naszego Regionu stanowczo domagała się od władz przestrzegania praworządności i pozytywnych rozwiązań w ochronie środowiska, budownictwa i zaopatrzenia w żywność.
/ Region Ziemia Sandomierska

NSZZ „Solidarność” Regionu Ziemia Sandomierska przez kilka miesięcy podejmowała rozmowy i negocjacje z ówczesnymi władzami wojewódzkimi, które nie przynosiły żadnych pozytywnych rozwiązań. Wobec braku kompetencji władz wojewódzkich i katastrofalnej sytuacji zaopatrzenia w żywność dla mieszkańców 15 października NSZZ „Solidarność” ogłosiła w całym Regionie gotowość strajkową. W jesieni 1981 roku załamywał się wprowadzony rok wcześniej system reglamentacji części podstawowych artykułów spożywczych, nazywany powszechnie „systemem kartkowym.”

 19 października załogi zakładów na terenie Regionu Ziemia Sandomierska NSZZ „Solidarność” przeprowadziły dwugodzinny strajk ostrzegawczy. 20 października w Zakładowym Domu Kultury Huty Stalowa Wola rozpoczęły się rozmowy Regionalnego Komitetu Strajkowego NSZZ „Solidarność” Ziemia Sandomierska a Komisją Rządową. Po godzinie rozmów okazało się, że strona rządowa nie ma żadnych kompetencji i upoważnień do negocjacji w sprawach przedstawionych przez Regionalny Komitet Strajkowy NSZZ „Solidarność”.   

Wobec braku pełnomocnictw komisji rządowej i zerwania rozmów 21 października strajk podjęły załogi MKS i Huty Szkła Okiennego Sandomierz, 22 października – WSK Gorzyce, ZM Dezamet Nowa Dęba, Fabryka Maszyn Janów Lubelski, Ponar Tarnobrzeg, Nimet Nisko, Transbud Stalowa Wola, ZPK Mostostal Rudnik.

23 października rozpoczął się strajk powszechny w całym Regionie Ziemia Sandomierska, kierowany przez Regionalny Komitet Strajkowy NSZZ „Solidarność.”  Powszechny strajk w Regionie prowadziły największe zakłady: Kombinat Przemysłowy Huta Stalowa Wola – jeden z największych i najbardziej nowoczesnych w Polsce, zatrudniający ponad 25 tysięcy pracowników i Kopalnie i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol” Tarnobrzeg.

Strajk był protestem przeciwko arogancji i bezprawiu władz, łamaniu porozumień, bardzo złemu zaopatrzeniu w żywność, leki i artykuły przemysłowe w naszym regionie. Był to czas, kiedy obowiązywała sprzedaż podstawowych artykułów spożywczych na kartki. Wydział Handlu Wewnętrznego i Usług Urzędu Wojewódzkiego w Tarnobrzegu informował 28 września: „ze względu na niski poziom dostaw mięsa i jego przetworów w miesiącach sierpień i wrzesień przedłuża się ważności kart zaopatrzenia w mięso i przetwory z tych miesięcy do końca października 1981 r.” 26 i 29 października Regionalny Komitet Strajkowy podjął kolejne rozmowy z kolejnymi przedstawicielami komisji rządowych, które nie przyniosły rozwiązania.

1 listopada w siedzibie RKS w Stalowej Woli przebywał profesor Romuald Kukułowicz z upoważnienia Księdza Prymasa Józefa Glempa. Prof. R. Kukułowicz powiedział w rozmowie z redaktorami Biuletynu Strajkowego: „Księdzu Prymasowi wszystkie sprawy świata pracy są bardzo bliskie i każda krzywda wyrządzona ludziom świata pracy jest bardzo dotkliwie przez niego odczuwana. Jestem przekonany, że zrobi wszystko i wszędzie, co będzie w Jego mocy, żeby konflikt został rozwiązany z maksymalną korzyścią dla obu stron. Chciałbym przypomnieć słowa Księdza Prymasa wypowiedziane podczas rozpoczęcia I Krajowego Zjazdu „Solidarności”, że podstawowym warunkiem rozwiązywania konfliktów społecznych jest właściwe rozumienie przez obie strony tego co się nazywa dobrem Narodu i Ojczyzny – i nie mam wątpliwości że Ksiądz Prymas swego stanowiska nie zmienił.”         

2 listopada przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Lech Wałęsa spotkał się w Stalowej Woli z Regionalnym Komitetem Strajkowym i mieszkańcami miasta oraz strajkującą załogą Kopalni Machów. Regionalny Komitet Strajkowy przyjął uchwałę: „Trwający od 14 dni strajk powszechny w Regionie wykazał zdecydowanie i zwartość organizacyjną Związku. Mając świadomość swej siły i nieustępliwości, odpowiadamy na apel Prezydium Komisji Krajowej i osobisty wniosek Lecha Wałęsy w aktualnej sytuacji kraju. RKS postanawia: zawiesić akcję strajkową w regionie od II zmiany w dniu 2.11.1981 r. Jeżeli rozmowy z Komisją Rządową nie dadzą szybkich i pozytywnych rezultatów, strajk w regionie zostanie wznowiony i uzyska on z zapewnieniem Lecha Wałęsy pełną akceptację i poparcie Komisji Krajowej. Strajk nasz musi zakończyć się zwycięstwem. Jednocześnie z chwilą zawieszenia strajku obowiązuje w całym Regionie gotowość strajkowa.”

Późnym wieczorem 2 listopada w siedzibie Regionalnego Komitetu Strajkowego zaczęły się kolejne rozmowy z komisją rządową. Długie negocjacje RKS ze stroną rządową toczyły się w kolejnych dniach. Rano 11 listopada w Zakładowym Domu Kultury odbyło się spotkanie Regionalnego Komitetu Strajkowego z przewodniczącymi i zastępcami przewodniczących Komisji Zakładowych NSZZ „Solidarność” z całego Regionu. Przedstawiono wypracowane w czasie długich rozmów i negocjacji ze stroną rządową zapisy Protokołu Porozumienia. 11 listopada 1981 roku w południe Regionalny Komitet Strajkowy NSZZ „Solidarność” podpisał w Stalowej Woli porozumienie z komisją rządową. Protokół Porozumienia zawierał bardzo konkretne zapisy i ustalenia w zakresie: żywności i reglamentacji, budownictwa  ochrony środowiska i praworządności. Do Protokołu Porozumienia dołączono Ocenę zagrożenia środowiska województwie tarnobrzeskim przedstawioną przez Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność” Ziemia Sandomierska i Protokół Stanowisk w sprawie zapłaty za strajk. Do czasu wprowadzenia przez władze stanu wojennego nie zrealizowano żadnego z zapisów Porozumienia.     

 



 

Polecane