Kto jest odpowiedzialny za zabicie Jezusa?

Na podstawie niedokształconej lektury Dziejów Apostolskich 3, można by w Kościele dojść do wniosku, że wszyscy Żydzi zabili Jezusa i że w konsekwencji utracili przymierze z Bogiem. Wniosek ten jest błędny z historycznego, etycznego i teologicznego punktu widzenia - pisze dr Amy-Jill Levine, profesor Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich, pierwsza Żydówka wykładająca Nowy Testament w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, w komentarzu dla Centrum Heschela KUL na Trzecią Niedzielę Wielkanocną 14 kwietnia.
 Kto jest odpowiedzialny za zabicie Jezusa?
/ pixabay.com/CharlVera


Publikujemy pełny tekst komentarza:

Moim początkowym planem dla naszego komentarza było omówienie tego, jak jeden z dwóch uczniów na drodze do Emaus w Ewangelii Łukasza 24, zarówno na poziomie historycznym, jak i gramatycznym, mógł być kobietą. Ale pierwsze czytanie z Dziejów Apostolskich (Dz 3,13-15, 17-19), wymaga komentarza. Pozostawienie tego czytania bez komentarza grozi wprowadzeniem lub wzmocnieniem antysemityzmu, który zaraził i nadal zaraża chrześcijańskie nauczanie.

Piotr przemawia do ludu

W trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Piotr zwraca się do „ludu”. Greckie tłumaczenie „ludu” to laos, które jest technicznym określeniem ludu Izraela. Wzmacniając żydowską tożsamość odbiorców, do których się zwraca, apostoł zaczyna: „bracia [i siostry], Izraelici”. Jeszcze bardziej wzmacniając ich żydowską tożsamość, Piotr mówi „Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba, Bóg naszych ojców”. Piotr jest Żydem przemawiającym do innych Żydów. Ale później Piotr odróżnia się od swoich żydowskich współbraci, mówiąc im: „wydaliście” Jezusa, „zaparliście się” Go przed Piłatem, który „postanowił Go uwolnić”, „zaparliście się Świętego i Sprawiedliwego, a wyprosiliście ułaskawienie dla zabójcy”. Podsumowuje: „Zabiliście Dawcę życia”. Według Piotra to naród żydowski zabił Jezusa.

Następnie Piotr zapewnia tych Żydów, że oni i ich przywódcy działali w niewiedzy. Ale potępienie tych Żydów wciąż trwa, ponieważ jedynym sposobem na uwolnienie ich od tego zabójstwa, od zabicia Dawcy życia, jest „pokuta i nawrócenie, aby grzechy zostały zgładzone”. Tłumaczenie w tym miejscu nie jest dokładne, ponieważ w wersji greckiej nie pojawia się pojęcie „nawrócenia”. Termin ten sugerowałby przejście z jednej religii (judaizmu) na inną (na chrześcijaństwo). Grecki termin, który jest tu użyty to epitrepho, odpowiednik hebrajskiego tshuvah, powrotu lub zawrócenia na właściwą ścieżkę.

Odpowiedzialność za śmierć Jezusa

Jednak nawet przy poprawnym tłumaczeniu tego czytania problemy z Dziejami Apostolskimi 3 pozostają nierozwiązane. Według Piotra wszyscy Żydzi są odpowiedzialni za to co się stało, nie tylko przywódcy, nawet jeśli działali w niewiedzy. Jedynym sposobem na ich odkupienie jest, jak stwierdza Piotr w Dziejach Apostolskich 3,23: podążanie za Jezusem, ponieważ „każdy, kto nie słucha tego Proroka, zostanie usunięty z ludu”. Według przemówienia w trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Żydzi, którzy nie uznają Jezusa za Pana, tracą łączność z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem. Zostają wydziedziczeni i zastąpieni przez chrześcijaństwo.

Kiedy napotykamy tak trudne teksty jak Dzieje Apostolskie 3, które mogą wprowadzać lub wzmacniać antysemityzm mamy dwa sposoby, aby temu przeciwdziałać.

Sposoby interpretacji

Po pierwsze, możemy użyć jednego fragmentu tekstu, aby zrozumieć inny tekst. Jezus robi to, gdy cytuje Księgę Rodzaju w odniesieniu do Księgi Powtórzonego Prawa w rozmowie dotyczącej rozwodów. Mamy też inny przykład, zarówno Jezus, jak i rabin Akiwa, żydowski nauczyciel stracony przez Rzymian, zgadzali się, że Księga Kapłańska 19,18 (przykazanie miłości bliźniego), jest najwyższą wartością w Torze. Każdy tekst, który wydaje się naruszać przykazanie miłości, wymaga nowej interpretacji.

Dzieje Apostolskie 3, przemówienie Piotra, powinny być czytane w świetle listu Pawła do Rzymian. Paweł podkreśla w Liście do Rzymian 11,29, że „dary i powołanie Boże są nieodwołalne”, a zatem Żydzi nadal są w Przymierzu z Bogiem. Według Pawła my, Żydzi, nie utraciliśmy naszej łączności z patriarchami, nie utraciliśmy naszej roli jako Lud Przymierza, nawet jeśli obecnie nie akceptujemy chrześcijańskich stwierdzeń dotyczących Jezusa.

Po drugie, możemy czytać Pismo Święte w świetle tradycji. Żydzi w podobny sposób rozumieją to, co Ewangelie nazywają  „Tradycją Starszych” i to jak doktryna katolicka rozwinęła się wraz z Nowym Testamentem. Soborowy dokument Nostra Aetate, nr 4, podkreśla zarówno, że „Żydzi nadal ze względu na swych przodków są bardzo drodzy Bogu, który nigdy nie żałuje darów i powołania”, oraz że „to, co popełniono podczas męki [Jezusa], nie może być przypisane ani wszystkim bez różnicy Żydom wówczas żyjącym, ani Żydom dzisiejszym”.

Na podstawie niedokształconej lektury Dziejów Apostolskich 3, można by w Kościele dojść do wniosku, że wszyscy Żydzi zabili Jezusa i że w konsekwencji utracili przymierze z Bogiem. Wniosek ten jest błędny z historycznego, etycznego i teologicznego punktu widzenia. Wraz ze wzrostem antysemityzmu w obecnych czasach, krytyczna lektura Dziejów Apostolskich 3 jest jeszcze tym bardziej istotna.

Komentarz w formie wideo

O Autorce

Dr Amy-Jill Levine jest profesorem Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich Mary Jane Werthan University w Vanderbilt Divinity School, Graduate Department of Religion oraz Department of Jewish Studies; jak również Woolf Institute, Centre for the Study of Jewish-Christian Relations, Cambridge UK. Wygłosiła ponad 500 wykładów na temat Biblii, relacji chrześcijańsko-żydowskich oraz religii na całym świecie. Wiosną 2019 roku jako pierwsza Żydówka wykładała Nowy Testament w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie; w 2021 roku została wybrana na członka Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk.

Centrum Heschela KUL
 


 

POLECANE
Kazik wygarnął Biedroniowi, nie zabrakło wulgaryzmów z ostatniej chwili
Kazik wygarnął Biedroniowi, nie zabrakło wulgaryzmów

Kazik Staszewski znów nie gryzł się w język. Muzyk opublikował wideo, na którym wykonuje wulgarną piosenkę skierowaną bezpośrednio do europosła Lewicy Roberta Biedronia. To reakcja na jego bulwersujący komentarz dotyczący zdjęcia prezydentów Karola Nawrockiego i Donalda Trumpa.

Anna Bryłka dla Tysol.pl: Moja grupa w PE ma zablokować cel klimatyczny UE na 2040 rok tylko u nas
Anna Bryłka dla Tysol.pl: Moja grupa w PE ma zablokować cel klimatyczny UE na 2040 rok

- Sprawozdawcą aktu prawnego w Parlamencie Europejskim dot. celu klimatycznego na rok 2040 została moja grupa. Dlaczego? Bo dostaliśmy poparcie Europejskiej Partii Ludowej na zablokowanie aktu, a nie może tego zrobić EPL. Oni poprą zablokowanie, ale sami nie mogą być inicjatorami. To byłaby dla nich kompromitacja - zdradza Anna Bryłka, eurodeputowana do PE z ramienia Konfederacji w rozmowie z Konradem Wernickim.

Eksplozja pod Warszawą na poligonie, rannych dwóch cywilów. Jest komunikat Żandarmerii Wojskowej z ostatniej chwili
Eksplozja pod Warszawą na poligonie, rannych dwóch cywilów. Jest komunikat Żandarmerii Wojskowej

Mazowiecki Oddział Żandarmerii Wojskowej poinformował o poważnym incydencie na terenie poligonu wojskowego w Warszawie-Rembertowie. Doszło tam do eksplozji ładunku wybuchowego. Ranne zostały dwie osoby cywilne.

Ważny komunikat dla mieszkańców Gdańska z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Gdańska

W niedzielę, 7 września, w Gdańsku odbędzie się 63. Bieg Westerplatte – najstarszy i najdłużej organizowany bieg uliczny w kraju na dystansie 10 km. Na trasie zobaczymy około 4 tys. uczestników, co oznacza spore zmiany w ruchu drogowym i komunikacji miejskiej.

Lubelskie: Niedaleko Przewodowa rozbił się niezidentyfikowany obiekt latający z ostatniej chwili
Lubelskie: Niedaleko Przewodowa rozbił się niezidentyfikowany obiekt latający

W miejscowości Majdan-Sielec na Lubelszczyźnie doszło do niepokojącego zdarzenia: na ziemię spadł niezidentyfikowany obiekt latający, prawdopodobnie dron. Okoliczności wypadku badają służby.

Gorąco pod Abotakiem. Ciemnoskóry mężczyzna uderzył działaczkę pro life z ostatniej chwili
"Gorąco pod Abotakiem". Ciemnoskóry mężczyzna uderzył działaczkę pro life

Przed kliniką aborcyjną „Abotak” w Warszawie doszło do skandalicznego incydentu. Podczas protestu środowisk pro-life czarnoskóry mężczyzna zaatakował wolontariuszkę Fundacji Życie i Rodzina. O całej sytuacji poinformował Krzysztof Kasprzak, członek zarządu fundacji.

Polski zakonnik zatrzymany na Białorusi. Karmelici wydali oświadczenie z ostatniej chwili
Polski zakonnik zatrzymany na Białorusi. Karmelici wydali oświadczenie

Na Białorusi zatrzymano 27-letniego zakonnika z Polski, którego tamtejsze władze oskarżają o szpiegostwo. Zakon karmelitów wydał w tej sprawie specjalne oświadczenie, a polskie służby podkreślają, że to kolejna prowokacja reżimu Aleksandra Łukaszenki. 

W dniu pogrzebu polskich ofiar ukraińskie władze wciąż relatywizują Wołyń. Ofiary z dwóch stron z ostatniej chwili
W dniu pogrzebu polskich ofiar ukraińskie władze wciąż relatywizują Wołyń. "Ofiary z dwóch stron"

W sobotę odbyły się uroczystości pogrzebowe ofiar zbrodni wołyńskiej ekshumowanych w Puźnikach na zachodzie Ukrainy. W czasie uroczystości ukraińskie władze ponownie próbowały relatywizować winy, mówiąc o krzywdach „dwóch stron” i „tragedii dwóch narodów”.

Puźniki: pogrzeb 42 ofiar UPA. Ekshumacje odsłoniły prawdę o zbrodni z ostatniej chwili
Puźniki: pogrzeb 42 ofiar UPA. Ekshumacje odsłoniły prawdę o zbrodni

Dzisiaj odbyły się uroczystości pogrzebowe ofiar zbrodni wołyńskiej ekshumowanych w Puźnikach. Podczas prac znaleziono szczątki co najmniej 42 osób – kobiet, mężczyzn i dzieci. Zbrodnia w Puźnikach to jedna z wielu masakr dokonanych przez ukraińskich nacjonalistów.

Rozmowy pokojowe z Putinem. Zełenski złożył propozycję z ostatniej chwili
Rozmowy pokojowe z Putinem. Zełenski złożył propozycję

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w rozmowie z amerykańską stacją ABC zaproponował Kijów jako miejsce spotkania z Władimirem Putinem. Wcześniej rosyjski przywódca wcześniej zasugerował, że rozmowy mogłyby się odbyć w Moskwie.

REKLAMA

Kto jest odpowiedzialny za zabicie Jezusa?

Na podstawie niedokształconej lektury Dziejów Apostolskich 3, można by w Kościele dojść do wniosku, że wszyscy Żydzi zabili Jezusa i że w konsekwencji utracili przymierze z Bogiem. Wniosek ten jest błędny z historycznego, etycznego i teologicznego punktu widzenia - pisze dr Amy-Jill Levine, profesor Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich, pierwsza Żydówka wykładająca Nowy Testament w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, w komentarzu dla Centrum Heschela KUL na Trzecią Niedzielę Wielkanocną 14 kwietnia.
 Kto jest odpowiedzialny za zabicie Jezusa?
/ pixabay.com/CharlVera


Publikujemy pełny tekst komentarza:

Moim początkowym planem dla naszego komentarza było omówienie tego, jak jeden z dwóch uczniów na drodze do Emaus w Ewangelii Łukasza 24, zarówno na poziomie historycznym, jak i gramatycznym, mógł być kobietą. Ale pierwsze czytanie z Dziejów Apostolskich (Dz 3,13-15, 17-19), wymaga komentarza. Pozostawienie tego czytania bez komentarza grozi wprowadzeniem lub wzmocnieniem antysemityzmu, który zaraził i nadal zaraża chrześcijańskie nauczanie.

Piotr przemawia do ludu

W trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Piotr zwraca się do „ludu”. Greckie tłumaczenie „ludu” to laos, które jest technicznym określeniem ludu Izraela. Wzmacniając żydowską tożsamość odbiorców, do których się zwraca, apostoł zaczyna: „bracia [i siostry], Izraelici”. Jeszcze bardziej wzmacniając ich żydowską tożsamość, Piotr mówi „Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba, Bóg naszych ojców”. Piotr jest Żydem przemawiającym do innych Żydów. Ale później Piotr odróżnia się od swoich żydowskich współbraci, mówiąc im: „wydaliście” Jezusa, „zaparliście się” Go przed Piłatem, który „postanowił Go uwolnić”, „zaparliście się Świętego i Sprawiedliwego, a wyprosiliście ułaskawienie dla zabójcy”. Podsumowuje: „Zabiliście Dawcę życia”. Według Piotra to naród żydowski zabił Jezusa.

Następnie Piotr zapewnia tych Żydów, że oni i ich przywódcy działali w niewiedzy. Ale potępienie tych Żydów wciąż trwa, ponieważ jedynym sposobem na uwolnienie ich od tego zabójstwa, od zabicia Dawcy życia, jest „pokuta i nawrócenie, aby grzechy zostały zgładzone”. Tłumaczenie w tym miejscu nie jest dokładne, ponieważ w wersji greckiej nie pojawia się pojęcie „nawrócenia”. Termin ten sugerowałby przejście z jednej religii (judaizmu) na inną (na chrześcijaństwo). Grecki termin, który jest tu użyty to epitrepho, odpowiednik hebrajskiego tshuvah, powrotu lub zawrócenia na właściwą ścieżkę.

Odpowiedzialność za śmierć Jezusa

Jednak nawet przy poprawnym tłumaczeniu tego czytania problemy z Dziejami Apostolskimi 3 pozostają nierozwiązane. Według Piotra wszyscy Żydzi są odpowiedzialni za to co się stało, nie tylko przywódcy, nawet jeśli działali w niewiedzy. Jedynym sposobem na ich odkupienie jest, jak stwierdza Piotr w Dziejach Apostolskich 3,23: podążanie za Jezusem, ponieważ „każdy, kto nie słucha tego Proroka, zostanie usunięty z ludu”. Według przemówienia w trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Żydzi, którzy nie uznają Jezusa za Pana, tracą łączność z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem. Zostają wydziedziczeni i zastąpieni przez chrześcijaństwo.

Kiedy napotykamy tak trudne teksty jak Dzieje Apostolskie 3, które mogą wprowadzać lub wzmacniać antysemityzm mamy dwa sposoby, aby temu przeciwdziałać.

Sposoby interpretacji

Po pierwsze, możemy użyć jednego fragmentu tekstu, aby zrozumieć inny tekst. Jezus robi to, gdy cytuje Księgę Rodzaju w odniesieniu do Księgi Powtórzonego Prawa w rozmowie dotyczącej rozwodów. Mamy też inny przykład, zarówno Jezus, jak i rabin Akiwa, żydowski nauczyciel stracony przez Rzymian, zgadzali się, że Księga Kapłańska 19,18 (przykazanie miłości bliźniego), jest najwyższą wartością w Torze. Każdy tekst, który wydaje się naruszać przykazanie miłości, wymaga nowej interpretacji.

Dzieje Apostolskie 3, przemówienie Piotra, powinny być czytane w świetle listu Pawła do Rzymian. Paweł podkreśla w Liście do Rzymian 11,29, że „dary i powołanie Boże są nieodwołalne”, a zatem Żydzi nadal są w Przymierzu z Bogiem. Według Pawła my, Żydzi, nie utraciliśmy naszej łączności z patriarchami, nie utraciliśmy naszej roli jako Lud Przymierza, nawet jeśli obecnie nie akceptujemy chrześcijańskich stwierdzeń dotyczących Jezusa.

Po drugie, możemy czytać Pismo Święte w świetle tradycji. Żydzi w podobny sposób rozumieją to, co Ewangelie nazywają  „Tradycją Starszych” i to jak doktryna katolicka rozwinęła się wraz z Nowym Testamentem. Soborowy dokument Nostra Aetate, nr 4, podkreśla zarówno, że „Żydzi nadal ze względu na swych przodków są bardzo drodzy Bogu, który nigdy nie żałuje darów i powołania”, oraz że „to, co popełniono podczas męki [Jezusa], nie może być przypisane ani wszystkim bez różnicy Żydom wówczas żyjącym, ani Żydom dzisiejszym”.

Na podstawie niedokształconej lektury Dziejów Apostolskich 3, można by w Kościele dojść do wniosku, że wszyscy Żydzi zabili Jezusa i że w konsekwencji utracili przymierze z Bogiem. Wniosek ten jest błędny z historycznego, etycznego i teologicznego punktu widzenia. Wraz ze wzrostem antysemityzmu w obecnych czasach, krytyczna lektura Dziejów Apostolskich 3 jest jeszcze tym bardziej istotna.

Komentarz w formie wideo

O Autorce

Dr Amy-Jill Levine jest profesorem Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich Mary Jane Werthan University w Vanderbilt Divinity School, Graduate Department of Religion oraz Department of Jewish Studies; jak również Woolf Institute, Centre for the Study of Jewish-Christian Relations, Cambridge UK. Wygłosiła ponad 500 wykładów na temat Biblii, relacji chrześcijańsko-żydowskich oraz religii na całym świecie. Wiosną 2019 roku jako pierwsza Żydówka wykładała Nowy Testament w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie; w 2021 roku została wybrana na członka Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk.

Centrum Heschela KUL
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe