Kto jest odpowiedzialny za zabicie Jezusa?

Na podstawie niedokształconej lektury Dziejów Apostolskich 3, można by w Kościele dojść do wniosku, że wszyscy Żydzi zabili Jezusa i że w konsekwencji utracili przymierze z Bogiem. Wniosek ten jest błędny z historycznego, etycznego i teologicznego punktu widzenia - pisze dr Amy-Jill Levine, profesor Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich, pierwsza Żydówka wykładająca Nowy Testament w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, w komentarzu dla Centrum Heschela KUL na Trzecią Niedzielę Wielkanocną 14 kwietnia.
 Kto jest odpowiedzialny za zabicie Jezusa?
/ pixabay.com/CharlVera


Publikujemy pełny tekst komentarza:

Moim początkowym planem dla naszego komentarza było omówienie tego, jak jeden z dwóch uczniów na drodze do Emaus w Ewangelii Łukasza 24, zarówno na poziomie historycznym, jak i gramatycznym, mógł być kobietą. Ale pierwsze czytanie z Dziejów Apostolskich (Dz 3,13-15, 17-19), wymaga komentarza. Pozostawienie tego czytania bez komentarza grozi wprowadzeniem lub wzmocnieniem antysemityzmu, który zaraził i nadal zaraża chrześcijańskie nauczanie.

Piotr przemawia do ludu

W trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Piotr zwraca się do „ludu”. Greckie tłumaczenie „ludu” to laos, które jest technicznym określeniem ludu Izraela. Wzmacniając żydowską tożsamość odbiorców, do których się zwraca, apostoł zaczyna: „bracia [i siostry], Izraelici”. Jeszcze bardziej wzmacniając ich żydowską tożsamość, Piotr mówi „Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba, Bóg naszych ojców”. Piotr jest Żydem przemawiającym do innych Żydów. Ale później Piotr odróżnia się od swoich żydowskich współbraci, mówiąc im: „wydaliście” Jezusa, „zaparliście się” Go przed Piłatem, który „postanowił Go uwolnić”, „zaparliście się Świętego i Sprawiedliwego, a wyprosiliście ułaskawienie dla zabójcy”. Podsumowuje: „Zabiliście Dawcę życia”. Według Piotra to naród żydowski zabił Jezusa.

Następnie Piotr zapewnia tych Żydów, że oni i ich przywódcy działali w niewiedzy. Ale potępienie tych Żydów wciąż trwa, ponieważ jedynym sposobem na uwolnienie ich od tego zabójstwa, od zabicia Dawcy życia, jest „pokuta i nawrócenie, aby grzechy zostały zgładzone”. Tłumaczenie w tym miejscu nie jest dokładne, ponieważ w wersji greckiej nie pojawia się pojęcie „nawrócenia”. Termin ten sugerowałby przejście z jednej religii (judaizmu) na inną (na chrześcijaństwo). Grecki termin, który jest tu użyty to epitrepho, odpowiednik hebrajskiego tshuvah, powrotu lub zawrócenia na właściwą ścieżkę.

Odpowiedzialność za śmierć Jezusa

Jednak nawet przy poprawnym tłumaczeniu tego czytania problemy z Dziejami Apostolskimi 3 pozostają nierozwiązane. Według Piotra wszyscy Żydzi są odpowiedzialni za to co się stało, nie tylko przywódcy, nawet jeśli działali w niewiedzy. Jedynym sposobem na ich odkupienie jest, jak stwierdza Piotr w Dziejach Apostolskich 3,23: podążanie za Jezusem, ponieważ „każdy, kto nie słucha tego Proroka, zostanie usunięty z ludu”. Według przemówienia w trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Żydzi, którzy nie uznają Jezusa za Pana, tracą łączność z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem. Zostają wydziedziczeni i zastąpieni przez chrześcijaństwo.

Kiedy napotykamy tak trudne teksty jak Dzieje Apostolskie 3, które mogą wprowadzać lub wzmacniać antysemityzm mamy dwa sposoby, aby temu przeciwdziałać.

Sposoby interpretacji

Po pierwsze, możemy użyć jednego fragmentu tekstu, aby zrozumieć inny tekst. Jezus robi to, gdy cytuje Księgę Rodzaju w odniesieniu do Księgi Powtórzonego Prawa w rozmowie dotyczącej rozwodów. Mamy też inny przykład, zarówno Jezus, jak i rabin Akiwa, żydowski nauczyciel stracony przez Rzymian, zgadzali się, że Księga Kapłańska 19,18 (przykazanie miłości bliźniego), jest najwyższą wartością w Torze. Każdy tekst, który wydaje się naruszać przykazanie miłości, wymaga nowej interpretacji.

Dzieje Apostolskie 3, przemówienie Piotra, powinny być czytane w świetle listu Pawła do Rzymian. Paweł podkreśla w Liście do Rzymian 11,29, że „dary i powołanie Boże są nieodwołalne”, a zatem Żydzi nadal są w Przymierzu z Bogiem. Według Pawła my, Żydzi, nie utraciliśmy naszej łączności z patriarchami, nie utraciliśmy naszej roli jako Lud Przymierza, nawet jeśli obecnie nie akceptujemy chrześcijańskich stwierdzeń dotyczących Jezusa.

Po drugie, możemy czytać Pismo Święte w świetle tradycji. Żydzi w podobny sposób rozumieją to, co Ewangelie nazywają  „Tradycją Starszych” i to jak doktryna katolicka rozwinęła się wraz z Nowym Testamentem. Soborowy dokument Nostra Aetate, nr 4, podkreśla zarówno, że „Żydzi nadal ze względu na swych przodków są bardzo drodzy Bogu, który nigdy nie żałuje darów i powołania”, oraz że „to, co popełniono podczas męki [Jezusa], nie może być przypisane ani wszystkim bez różnicy Żydom wówczas żyjącym, ani Żydom dzisiejszym”.

Na podstawie niedokształconej lektury Dziejów Apostolskich 3, można by w Kościele dojść do wniosku, że wszyscy Żydzi zabili Jezusa i że w konsekwencji utracili przymierze z Bogiem. Wniosek ten jest błędny z historycznego, etycznego i teologicznego punktu widzenia. Wraz ze wzrostem antysemityzmu w obecnych czasach, krytyczna lektura Dziejów Apostolskich 3 jest jeszcze tym bardziej istotna.

Komentarz w formie wideo

O Autorce

Dr Amy-Jill Levine jest profesorem Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich Mary Jane Werthan University w Vanderbilt Divinity School, Graduate Department of Religion oraz Department of Jewish Studies; jak również Woolf Institute, Centre for the Study of Jewish-Christian Relations, Cambridge UK. Wygłosiła ponad 500 wykładów na temat Biblii, relacji chrześcijańsko-żydowskich oraz religii na całym świecie. Wiosną 2019 roku jako pierwsza Żydówka wykładała Nowy Testament w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie; w 2021 roku została wybrana na członka Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk.

Centrum Heschela KUL
 


 

POLECANE
Zełenski o Polakach: W razie ataku nie uratują ludzi. Kosiniak-Kamysz odpowiada pilne
Zełenski o Polakach: "W razie ataku nie uratują ludzi". Kosiniak-Kamysz odpowiada

Słowa prezydenta Ukrainy o polskich możliwościach obronnych wywołały burzę. Wołodymyr Zełenski w rozmowie z zagraniczną stacją stwierdził, że Polska „nie zdoła uratować ludzi” w przypadku zmasowanego ataku Rosji. Na jego wypowiedź zareagował szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz.

Kasa NFZ świeci pustkami. Szpitale ograniczą świadczenia? Wiadomości
Kasa NFZ świeci pustkami. Szpitale ograniczą świadczenia?

W Narodowym Funduszu Zdrowia brakuje ponad 2 mld złotych, by zamknąć trzeci kwartał tego roku. Łącznie w tym roku rząd musi przeznaczyć dodatkowo mld zł, by rachunek NFZ się spiął. Jeśli do tego nie dojdzie, szpitale będą musiały ograniczyć działalność.

Policja w Niemczech złapała poszukiwanego Syryjczyka. Był zamieszany w śmierć na granicy polsko-białoruskiej Wiadomości
Policja w Niemczech złapała poszukiwanego Syryjczyka. Był zamieszany w śmierć na granicy polsko-białoruskiej

Siły specjalne niemieckiej policji ujęły we Frankfurcie nad Menem 29-letniego Syryjczyka, którego od kilku lat poszukiwano w związku z przemytem ludzi. Według ustaleń śledczych mężczyzna miał też związek ze śmiertelnym wypadkiem na granicy polsko-białoruskiej w 2021 roku. Wówczas podczas nielegalnej przeprawy przez Bug przewrócił się ponton, a jeden z uchodźców zginął.

Niemieckie media po spotkaniu Nawrocki-Merz: Ignorowanie kwestii reparacji jest lekkomyślne Wiadomości
Niemieckie media po spotkaniu Nawrocki-Merz: "Ignorowanie kwestii reparacji jest lekkomyślne"

Wizyta prezydenta Karola Nawrockiego w Berlinie wywołała gorące komentarze. Niemiecki dziennik przyznał wprost, że Polska ma rację, domagając się reparacji. „Berlin mógłby zapłacić przynajmniej niewielką część” – przyznaje „Tageszeitung”.

Nowa ustawa repatriacyjna. „Musimy ratować Polaków ze Wschodu” z ostatniej chwili
Nowa ustawa repatriacyjna. „Musimy ratować Polaków ze Wschodu”

Senator Grzegorz Bierecki zaproponował nową ustawę repatriacyjną, która ma ułatwić powrót Polakom zesłanym do krajów byłego ZSRR. Projekt poparło Stowarzyszenie „Godność”, podkreślając, że to nie tylko kwestia polityki, ale także moralnego zobowiązania wobec rodaków prześladowanych przez reżimy Putina i Łukaszenki.

Skandal z listem Trumpa do polskiego prezydenta. MSZ nie ma sobie nic do zarzucenia pilne
Skandal z listem Trumpa do polskiego prezydenta. MSZ nie ma sobie nic do zarzucenia

List od Donalda Trumpa do Karola Nawrockiego wywołał burzę w Warszawie. Zamiast trafić najpierw do rąk prezydenta, o sprawie jako pierwsze dowiedziały się media. „Absurdem tej sytuacji jest fakt, że media dowiedziały się o tym liście pierwsze” – mówi Marcin Przydacz.

Pilny komunikat dla mieszkańców Szczecina z ostatniej chwili
Pilny komunikat dla mieszkańców Szczecina

Od 1 października pasażerowie komunikacji miejskiej w Szczecinie mogą liczyć na częstsze kursy tramwajów. Wszystkie linie – z wyjątkiem linii nr 4, będą kursować co 12 minut.

AfD triumfuje w sondażach. Niemcy mają dość rządu Merza polityka
AfD triumfuje w sondażach. Niemcy mają dość rządu Merza

Alternatywa dla Niemiec idzie po rekordowy wynik i w najnowszym sondażu YouGov wyprzedza CDU/CSU . To największe poparcie w historii partii, która zdobywa serca coraz większej liczby Niemców. Rządząca koalicja może mówić o prawdziwym kryzysie, a kanclerz Friedrich Merz zaczyna „jesień reform” w fatalnych nastrojach społecznych.

Mec. Lewandowski: Prokuratura dokonała trwałego paraliżu Trybunału Stanu z ostatniej chwili
Mec. Lewandowski: Prokuratura dokonała trwałego paraliżu Trybunału Stanu

"Prokuratura Krajowa doprowadziła do trwałego paraliżu Trybunału Stanu" - stwierdził na platformie X mec. Bartosz Lewandowski. Sprawa dotyczy wniosku o uchylenie immunitetu I Prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Manowskiej.

Nie żyje gwiazda łyżwiarstwa figurowego. Miała 15 lat. z ostatniej chwili
Nie żyje gwiazda łyżwiarstwa figurowego. Miała 15 lat.

15-letnia łyżwiarka figurowa Matilda Ferrari zginęła w tragicznym wypadku drogowym w regionie Trentino we Włoszech. Jak podaje „Kleine Zeitung”, dziewczyna została potrącona przez ciężarówkę z betonem, gdy przechodziła przez ulicę w drodze do szkoły.

REKLAMA

Kto jest odpowiedzialny za zabicie Jezusa?

Na podstawie niedokształconej lektury Dziejów Apostolskich 3, można by w Kościele dojść do wniosku, że wszyscy Żydzi zabili Jezusa i że w konsekwencji utracili przymierze z Bogiem. Wniosek ten jest błędny z historycznego, etycznego i teologicznego punktu widzenia - pisze dr Amy-Jill Levine, profesor Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich, pierwsza Żydówka wykładająca Nowy Testament w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, w komentarzu dla Centrum Heschela KUL na Trzecią Niedzielę Wielkanocną 14 kwietnia.
 Kto jest odpowiedzialny za zabicie Jezusa?
/ pixabay.com/CharlVera


Publikujemy pełny tekst komentarza:

Moim początkowym planem dla naszego komentarza było omówienie tego, jak jeden z dwóch uczniów na drodze do Emaus w Ewangelii Łukasza 24, zarówno na poziomie historycznym, jak i gramatycznym, mógł być kobietą. Ale pierwsze czytanie z Dziejów Apostolskich (Dz 3,13-15, 17-19), wymaga komentarza. Pozostawienie tego czytania bez komentarza grozi wprowadzeniem lub wzmocnieniem antysemityzmu, który zaraził i nadal zaraża chrześcijańskie nauczanie.

Piotr przemawia do ludu

W trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Piotr zwraca się do „ludu”. Greckie tłumaczenie „ludu” to laos, które jest technicznym określeniem ludu Izraela. Wzmacniając żydowską tożsamość odbiorców, do których się zwraca, apostoł zaczyna: „bracia [i siostry], Izraelici”. Jeszcze bardziej wzmacniając ich żydowską tożsamość, Piotr mówi „Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba, Bóg naszych ojców”. Piotr jest Żydem przemawiającym do innych Żydów. Ale później Piotr odróżnia się od swoich żydowskich współbraci, mówiąc im: „wydaliście” Jezusa, „zaparliście się” Go przed Piłatem, który „postanowił Go uwolnić”, „zaparliście się Świętego i Sprawiedliwego, a wyprosiliście ułaskawienie dla zabójcy”. Podsumowuje: „Zabiliście Dawcę życia”. Według Piotra to naród żydowski zabił Jezusa.

Następnie Piotr zapewnia tych Żydów, że oni i ich przywódcy działali w niewiedzy. Ale potępienie tych Żydów wciąż trwa, ponieważ jedynym sposobem na uwolnienie ich od tego zabójstwa, od zabicia Dawcy życia, jest „pokuta i nawrócenie, aby grzechy zostały zgładzone”. Tłumaczenie w tym miejscu nie jest dokładne, ponieważ w wersji greckiej nie pojawia się pojęcie „nawrócenia”. Termin ten sugerowałby przejście z jednej religii (judaizmu) na inną (na chrześcijaństwo). Grecki termin, który jest tu użyty to epitrepho, odpowiednik hebrajskiego tshuvah, powrotu lub zawrócenia na właściwą ścieżkę.

Odpowiedzialność za śmierć Jezusa

Jednak nawet przy poprawnym tłumaczeniu tego czytania problemy z Dziejami Apostolskimi 3 pozostają nierozwiązane. Według Piotra wszyscy Żydzi są odpowiedzialni za to co się stało, nie tylko przywódcy, nawet jeśli działali w niewiedzy. Jedynym sposobem na ich odkupienie jest, jak stwierdza Piotr w Dziejach Apostolskich 3,23: podążanie za Jezusem, ponieważ „każdy, kto nie słucha tego Proroka, zostanie usunięty z ludu”. Według przemówienia w trzecim rozdziale Dziejów Apostolskich Żydzi, którzy nie uznają Jezusa za Pana, tracą łączność z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem. Zostają wydziedziczeni i zastąpieni przez chrześcijaństwo.

Kiedy napotykamy tak trudne teksty jak Dzieje Apostolskie 3, które mogą wprowadzać lub wzmacniać antysemityzm mamy dwa sposoby, aby temu przeciwdziałać.

Sposoby interpretacji

Po pierwsze, możemy użyć jednego fragmentu tekstu, aby zrozumieć inny tekst. Jezus robi to, gdy cytuje Księgę Rodzaju w odniesieniu do Księgi Powtórzonego Prawa w rozmowie dotyczącej rozwodów. Mamy też inny przykład, zarówno Jezus, jak i rabin Akiwa, żydowski nauczyciel stracony przez Rzymian, zgadzali się, że Księga Kapłańska 19,18 (przykazanie miłości bliźniego), jest najwyższą wartością w Torze. Każdy tekst, który wydaje się naruszać przykazanie miłości, wymaga nowej interpretacji.

Dzieje Apostolskie 3, przemówienie Piotra, powinny być czytane w świetle listu Pawła do Rzymian. Paweł podkreśla w Liście do Rzymian 11,29, że „dary i powołanie Boże są nieodwołalne”, a zatem Żydzi nadal są w Przymierzu z Bogiem. Według Pawła my, Żydzi, nie utraciliśmy naszej łączności z patriarchami, nie utraciliśmy naszej roli jako Lud Przymierza, nawet jeśli obecnie nie akceptujemy chrześcijańskich stwierdzeń dotyczących Jezusa.

Po drugie, możemy czytać Pismo Święte w świetle tradycji. Żydzi w podobny sposób rozumieją to, co Ewangelie nazywają  „Tradycją Starszych” i to jak doktryna katolicka rozwinęła się wraz z Nowym Testamentem. Soborowy dokument Nostra Aetate, nr 4, podkreśla zarówno, że „Żydzi nadal ze względu na swych przodków są bardzo drodzy Bogu, który nigdy nie żałuje darów i powołania”, oraz że „to, co popełniono podczas męki [Jezusa], nie może być przypisane ani wszystkim bez różnicy Żydom wówczas żyjącym, ani Żydom dzisiejszym”.

Na podstawie niedokształconej lektury Dziejów Apostolskich 3, można by w Kościele dojść do wniosku, że wszyscy Żydzi zabili Jezusa i że w konsekwencji utracili przymierze z Bogiem. Wniosek ten jest błędny z historycznego, etycznego i teologicznego punktu widzenia. Wraz ze wzrostem antysemityzmu w obecnych czasach, krytyczna lektura Dziejów Apostolskich 3 jest jeszcze tym bardziej istotna.

Komentarz w formie wideo

O Autorce

Dr Amy-Jill Levine jest profesorem Nowego Testamentu i Nauk Żydowskich Mary Jane Werthan University w Vanderbilt Divinity School, Graduate Department of Religion oraz Department of Jewish Studies; jak również Woolf Institute, Centre for the Study of Jewish-Christian Relations, Cambridge UK. Wygłosiła ponad 500 wykładów na temat Biblii, relacji chrześcijańsko-żydowskich oraz religii na całym świecie. Wiosną 2019 roku jako pierwsza Żydówka wykładała Nowy Testament w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie; w 2021 roku została wybrana na członka Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk.

Centrum Heschela KUL
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe