Darowizna a spadek – podstawowe różnice

Jestem już w podeszłym wieku. W ostatnim czasie zacząłem się zastanawiać, co jest korzystniejsze: darowizna czy spadek? Jakie są różnice w kosztach, formalnościach i podatkach?
Kalkulator i dokumenty, zdjęcie poglądowe Darowizna a spadek – podstawowe różnice
Kalkulator i dokumenty, zdjęcie poglądowe / Pixabay

Zarówno darowizna, jak i spadek są formami przeniesienia majątku, jednak różnią się one pod względem formalności, opodatkowania oraz konsekwencji prawnych. Wybór pomiędzy tymi dwiema formami zależy od konkretnej sytuacji majątkowej i rodzinnej, dlatego warto znać kluczowe różnice. Darowizna, uregulowana w art. 888 Kodeksu cywilnego, to umowa, na mocy której darczyńca bezpłatnie przekazuje obdarowanemu określony majątek. Do jej ważności w przypadku nieruchomości konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego (art. 158 Kodeksu cywilnego). Darowizna może być dokonana za życia darczyńcy i daje możliwość kontroli nad procesem przekazania majątku.

Różnice między darowizną i spadkiem

Pod względem podatkowym darowizna podlega opodatkowaniu zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Podatek ten zależy od stopnia pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Najkorzystniej traktowane są osoby z tzw. grupy zerowej, czyli najbliższa rodzina (małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo). Jeśli te osoby zgłoszą darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn), mogą zostać całkowicie zwolnione z podatku. W przypadku braku zgłoszenia podatek może wynosić od 3 do nawet 20% wartości darowizny.

Spadek natomiast otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 922 Kodeksu cywilnego). Jego przekazanie jest często mniej skomplikowane, ponieważ nie wymaga wcześniejszych działań ze strony spadkodawcy. Jednakże w przeciwieństwie do darowizny spadek może wiązać się z koniecznością przeprowadzenia postępowania spadkowego lub sądowego stwierdzenia nabycia spadku, co może wydłużyć cały proces. Podatek od spadku jest obliczany na tych samych zasadach co podatek od darowizny, a najbliższa rodzina również może być zwolniona z obowiązku jego płacenia, pod warunkiem zgłoszenia spadku do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Istotną różnicą pomiędzy darowizną a spadkiem jest również kwestia zachowku. W przypadku darowizny dokonanej na rzecz jednego z członków rodziny pozostałe osoby uprawnione do spadku mogą po śmierci darczyńcy dochodzić od obdarowanego tzw. zachowku (art. 991 Kodeksu cywilnego). Zachowek wynosi 1/2 udziału, jaki przysługiwałby osobie uprawnionej, lub 2/3, jeśli jest ona trwale niezdolna do pracy albo małoletnia.
Pod względem formalności darowizna wymaga aktu notarialnego w przypadku nieruchomości, natomiast spadek wiąże się z koniecznością przeprowadzenia postępowania spadkowego lub poświadczenia dziedziczenia u notariusza.

Wybór między darowizną spadkiem

Wybór pomiędzy darowizną a spadkiem zależy więc od kilku czynników. Darowizna może być korzystniejsza, gdy chcemy przekazać majątek za życia i uniknąć potencjalnych sporów spadkowych. Spadek jest natomiast mniej kosztowny pod względem formalnym, ale może prowadzić do problemów z zachowkiem lub do długotrwałych postępowań sądowych.

W praktyce przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z prawnikiem lub notariuszem, aby dokładnie przeanalizować swoją sytuację majątkową, obowiązujące przepisy oraz potencjalne konsekwencje podatkowe.


 

POLECANE
Donald Trump napisał list do Karola Nawrockiego. Przesyłka miała utknąć... w Ambasadzie RP z ostatniej chwili
Donald Trump napisał list do Karola Nawrockiego. Przesyłka miała utknąć... w Ambasadzie RP

– Jestem delikatnie zaniepokojony – powiedział prezydencki minister Marcin Przydacz w rozmowie z RMF FM, komentując fakt, iż do Kancelarii Prezydenta wciąż nie dotarł list Donalda Trumpa do Karola Nawrockiego.

Ważny komunikat dla mieszkańców Warszawy z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Warszawy

Warszawiacy muszą przygotować się na kolejne utrudnienia w ruchu. W środę rano pasażerowie doświadczyli porannego paraliżu komunikacyjnego na Moście Poniatowskiego, a w najbliższych dniach kierowcy i pasażerowie komunikacji miejskiej będą musieli liczyć się z remontami na Ursynowie, Woli oraz przy pętli Metro Młociny.

Niepokojące doniesienia z granicy. Komunikat Straży Granicznej pilne
Niepokojące doniesienia z granicy. Komunikat Straży Granicznej

Straż Graniczna publikuje raporty dotyczące wydarzeń na polskiej granicy, która znajduje się pod naciskiem ataku hybrydowego zarówno ze strony Białorusi, jak i Niemiec.

Potężny spadek zaufania Polaków do Unii Europejskiej [SONDAŻ] z ostatniej chwili
Potężny spadek zaufania Polaków do Unii Europejskiej [SONDAŻ]

Niemal 94 proc. Polaków ufa polskiemu wojsku – wynika z badania IBRiS dla PAP. Wysoki wynik zanotowało również NATO, które cieszy się zaufaniem trzech czwartych badanych. Rośnie za to nieufność do Unii Europejskiej.

86 lat temu Związek Sowiecki dokonał agresji na Polskę Wiadomości
86 lat temu Związek Sowiecki dokonał agresji na Polskę

86 lat temu, 17 września 1939 r., Armia Czerwona przekroczyła granice Polski. Pomimo skoncentrowania większości sił do walki z Wehrmachtem i rozkazu Naczelnego Wodza, by z agresorem nie walczyć, Wojsko Polskie stawiło zacięty opór.

„Izrael dopuścił się ludobójstwa” – stwierdza raport ONZ z ostatniej chwili
„Izrael dopuścił się ludobójstwa” – stwierdza raport ONZ

Niezależna Międzynarodowa Komisja Śledcza ONZ ds. Okupowanych Terytoriów Palestyńskich, w tym Wschodniej Jerozolimy i Izraela, opublikowała we wtorek raport, w którym orzekła, że działania Izraela w Strefie Gazy wyczerpują znamiona ludobójstwa. Izrael sprzeciwia się tym ustaleniom.

Ta komunikacja nie jest zdrowa. Prezydent Nawrocki o relacjach z rządem Wiadomości
"Ta komunikacja nie jest zdrowa". Prezydent Nawrocki o relacjach z rządem

"O dronie nad Belwederem dowiedziałem się z mediów społecznościowych" – powiedział Karol Nawrocki pytany o sposób komunikacji na linii Kancelaria Prezydenta – rząd.

Dlaczego Trump odkłada sankcje na Rosję? tylko u nas
Dlaczego Trump odkłada sankcje na Rosję?

Donald Trump po raz pierwszy – wreszcie - nazwał Rosję agresorem w wojnie przeciwko Ukrainie. Czy to – wreszcie – oznacza zaostrzenie polityki USA wobec Moskwy? Jak wiemy, do słów Trumpa nie ma się co za mocno przywiązywać.

Prohibicja w Warszawie. W koalicji zatrzeszczało gorące
Prohibicja w Warszawie. W koalicji zatrzeszczało

W czwartek obradowały komisje radnych Warszawy, na których odbyło się pierwsze czytanie dwóch projektów uchwał wprowadzających nocną prohibicję w stolicy. Radni zaopiniowali negatywnie oba projekty.

Komunikat dla mieszkańców Gdańska pilne
Komunikat dla mieszkańców Gdańska

W Gdańsku na terenie rafinerii odbędą się ćwiczenia. W związku z tym służby poinformowały, że dojdzie do zakłóceń w ruchu drogowym, a mieszkańców czekają utrudnienia.

REKLAMA

Darowizna a spadek – podstawowe różnice

Jestem już w podeszłym wieku. W ostatnim czasie zacząłem się zastanawiać, co jest korzystniejsze: darowizna czy spadek? Jakie są różnice w kosztach, formalnościach i podatkach?
Kalkulator i dokumenty, zdjęcie poglądowe Darowizna a spadek – podstawowe różnice
Kalkulator i dokumenty, zdjęcie poglądowe / Pixabay

Zarówno darowizna, jak i spadek są formami przeniesienia majątku, jednak różnią się one pod względem formalności, opodatkowania oraz konsekwencji prawnych. Wybór pomiędzy tymi dwiema formami zależy od konkretnej sytuacji majątkowej i rodzinnej, dlatego warto znać kluczowe różnice. Darowizna, uregulowana w art. 888 Kodeksu cywilnego, to umowa, na mocy której darczyńca bezpłatnie przekazuje obdarowanemu określony majątek. Do jej ważności w przypadku nieruchomości konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego (art. 158 Kodeksu cywilnego). Darowizna może być dokonana za życia darczyńcy i daje możliwość kontroli nad procesem przekazania majątku.

Różnice między darowizną i spadkiem

Pod względem podatkowym darowizna podlega opodatkowaniu zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Podatek ten zależy od stopnia pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Najkorzystniej traktowane są osoby z tzw. grupy zerowej, czyli najbliższa rodzina (małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo). Jeśli te osoby zgłoszą darowiznę do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn), mogą zostać całkowicie zwolnione z podatku. W przypadku braku zgłoszenia podatek może wynosić od 3 do nawet 20% wartości darowizny.

Spadek natomiast otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 922 Kodeksu cywilnego). Jego przekazanie jest często mniej skomplikowane, ponieważ nie wymaga wcześniejszych działań ze strony spadkodawcy. Jednakże w przeciwieństwie do darowizny spadek może wiązać się z koniecznością przeprowadzenia postępowania spadkowego lub sądowego stwierdzenia nabycia spadku, co może wydłużyć cały proces. Podatek od spadku jest obliczany na tych samych zasadach co podatek od darowizny, a najbliższa rodzina również może być zwolniona z obowiązku jego płacenia, pod warunkiem zgłoszenia spadku do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Istotną różnicą pomiędzy darowizną a spadkiem jest również kwestia zachowku. W przypadku darowizny dokonanej na rzecz jednego z członków rodziny pozostałe osoby uprawnione do spadku mogą po śmierci darczyńcy dochodzić od obdarowanego tzw. zachowku (art. 991 Kodeksu cywilnego). Zachowek wynosi 1/2 udziału, jaki przysługiwałby osobie uprawnionej, lub 2/3, jeśli jest ona trwale niezdolna do pracy albo małoletnia.
Pod względem formalności darowizna wymaga aktu notarialnego w przypadku nieruchomości, natomiast spadek wiąże się z koniecznością przeprowadzenia postępowania spadkowego lub poświadczenia dziedziczenia u notariusza.

Wybór między darowizną spadkiem

Wybór pomiędzy darowizną a spadkiem zależy więc od kilku czynników. Darowizna może być korzystniejsza, gdy chcemy przekazać majątek za życia i uniknąć potencjalnych sporów spadkowych. Spadek jest natomiast mniej kosztowny pod względem formalnym, ale może prowadzić do problemów z zachowkiem lub do długotrwałych postępowań sądowych.

W praktyce przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z prawnikiem lub notariuszem, aby dokładnie przeanalizować swoją sytuację majątkową, obowiązujące przepisy oraz potencjalne konsekwencje podatkowe.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe