Berezowski: Jak obić intelektem?

Trzeba mieszkać na bezludnej wyspie aby nie używać chwytów erystycznych. Bo tylko palmy i Bóg nie zwracają uwagi na sposób argumentacji (i to też nie zawsze). W dyskusji dobry chwyt znaczy więcej niż tytanowa logika, niż słuszność poglądów, ale też nie ma nic gorszego od słabego chwytu.
figa Berezowski: Jak obić intelektem?
figa / autor nz
Erystyka to sztuka prowadzenia sporu. Celem erystyki jest przekonać, pognębić, albo się porozumieć – mówi prowadząca kursy z erystyki i retoryki, filolog klasyczny Iwona Żółtowska.
Chwyty erystyczne, jako pierwszy zastosował człowiek pierwotny, gdy przekonywał towarzyszy, że należy mu się większa porcja jedzenia. Starożytni grecy – streszcza dalsze losy erystyki dr. Jacek Wasilewski - stworzyli luźny spis zasad jak dążyć do racji. W czasach rządów absolutnych przekonywanie nie było możliwe. Dyskusję ucinał kat albo kongregacja do spraw wiary. O erystycznych zabiegach przypomniał filozof A. Schopenchauer (1788-1860).Trzydzieści osiem opisanych chwytów miało być ostrzeżeniem przed ich skutkami. Współcześnie stały się biblią komercyjnych mediów.

Na jaki sposób argumentacji kładą nacisk media? Piotr Tymochowicz, twórca wizerunku Leppera, i Żółtowska są zgodni, media koncentrują się na emocjach. Jako przykład można podać atak na racjonalne argumenty ekonomisty:
Pan tylko te cyferki widzi, a tu chodzi o czynnik ludzki. Zdaniem Tymochowicza to właściwa taktyka, bo tylko emocje są zapamiętywane.
Z tym stwierdzeniem nie zgadza się Żółtowska. Według niej ataki na emocje nie wytrzymują próby czasu. Początkującym adeptom erystyki doradza skupienie się na szczególe:
Należy słuchać uważnie i wytknąć potknięcie przeciwnika; stosować taki punktowy reflektor. Słabość szczegółu może zniszczyć całą polemikę; i dodaje otuchy - w pojedynku z doświadczonym szermierzem nowicjusz nie stoi na straconej pozycji. Ludzie kibicują Dawidowi w jego walce z Goliatem.
Bardziej doświadczonych Żółtowska ostrzega przed nadużywaniem słownej szermierki:
Oponent szybko się uczy i użyje twoich ataków. Ulubionym chwytem Tymochowicza jest tzw. taktyka Sokratesa, czyli doprowadzenie adwersarza, poprzez zadanie odpowiednich pytań, do takiego stanu, że sam sobie zaprzecza.
O wartości chwytu erystycznego decyduje miejsce i czas w którym został użyty. Dlatego można bezowocnie uczyć się latami, można też trafić na właściwy nie wiedząc nic.

Andrzej Berezowski

 

POLECANE
Nie będą nam mówić, co mamy robić. Kosiniak-Kamysz odpowiada niemieckim władzom z ostatniej chwili
"Nie będą nam mówić, co mamy robić". Kosiniak-Kamysz odpowiada niemieckim władzom

– Nie będzie nam pan minister z Niemiec mówić, co mamy robić w Polsce – szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz krótko odniósł się do propozycji szefa niemieckiego MSW Alexandra Dobrindta, który zaproponował, by Polska i Niemcy prowadziły wspólne patrole graniczne.

Karol Nawrocki wybrał szefa BBN z ostatniej chwili
Karol Nawrocki wybrał szefa BBN

Prezydent elekt Karol Nawrocki poinformował w czwartek, że szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego będzie prof. Sławomir Cenckiewicz.

Wiadomości
Jak grube materiały można ciąć laserem? Granice technologii w praktyce

Cięcie laserem to obecnie jedna z najnowocześniejszych i zarazem najbardziej precyzyjnych metod obróbki materiałów, która znajduje zastosowanie w rozmaitych branżach – od przemysłu metalowego, przez budownictwo, motoryzację, architekturę, aż po medycynę. Choć technika ta kojarzy się głównie z cienkimi blachami i tworzywami sztucznymi, to nieustanny postęp technologiczny sprawia, że cięcie laserowe z powodzeniem może być też stosowane w przypadku grubszych materiałów.

Groźne burze i upały nad Polską. IMGW wydał alerty dla tych regionów z ostatniej chwili
Groźne burze i upały nad Polską. IMGW wydał alerty dla tych regionów

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał w czwartek ostrzeżenia I stopnia przed burzami dla 9 województw oraz I i II stopnia przed upałami dla przeważającej części kraju.

Niemcy na granicy przyłapani na gorącym uczynku. Nocne nagranie ROG z ostatniej chwili
"Niemcy na granicy przyłapani na gorącym uczynku". Nocne nagranie ROG

Ruch Obrony Granic opublikował nagranie z przejścia granicznego w Gubinie w nocy ze środy na czwartek. Widać na nim, jak wyglądają niemieckie "procedury zawracania" migrantów na stronę polską i reakcję patrolu Ruchu Obrony Granic. Z kolei rano wiceminister MSWiA stwierdził w TVP Info, że to właśnie patrole Ruchu sprawiają największe zagrożenie.

Tak Polacy ocenili działania Romana Giertycha ws. wyborów [SONDAŻ] z ostatniej chwili
Tak Polacy ocenili działania Romana Giertycha ws. wyborów [SONDAŻ]

Po zakończeniu wyborów prezydenckich w Polsce do Sądu Najwyższego trafiła rekordowa liczba protestów. Ich fala była w dużej mierze inspirowana przez posła Koalicji Obywatelskiej Romana Giertycha, który udostępnił gotowy wzór formularza i zachęcał do jego wysyłania. Jak tę inicjatywę oceniają Polacy? 

Ważny komunikat dla mieszkańców Krakowa. Mieszkańcy zapłacą więcej z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Krakowa. Mieszkańcy zapłacą więcej

Od 1 września 2025 roku mieszkańców Krakowa czekają zmiany w opłatach za odbiór odpadów komunalnych. Rada Miasta zdecydowała o podwyżce – nowa stawka wyniesie 35 zł miesięcznie za osobę w gospodarstwie domowym segregującym śmieci.

Andrzej Duda: Jeśli będzie propozycja, nie wahałbym się zostać premierem z ostatniej chwili
Andrzej Duda: Jeśli będzie propozycja, nie wahałbym się zostać premierem

– Jeżeli będzie potrzeba służenia Rzeczypospolitej poprzez podjęcie po raz kolejny konkretnych zadań w postaci pełnienia jakiejś funkcji, to na pewno je podejmę – mówi w wywiadzie dla "Gościa Niedzielnego" prezydent Andrzej Duda. I wskazuje na funkcję "premiera łączącego nowe porozumienie koalicyjne".

Paweł Łatuszka zaatakowany na UW. Zatrzymano sprawcę z ostatniej chwili
Paweł Łatuszka zaatakowany na UW. Zatrzymano sprawcę

W środę podczas jubileuszu Studium Europy Wschodniej na Uniwersytecie Warszawskim został zaatakowany Paweł Łatuszka.

Lempart nie ma bezpośrednich dowodów, ale sąd oddalił powództwo Ordo Iuris gorące
Lempart nie ma bezpośrednich dowodów, ale sąd oddalił powództwo Ordo Iuris

Wyrokiem z 1 lipca Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo Ordo Iuris przeciwko Marcie Lempart. Natomiast sąd nie uwzględnił wniosku aktywistki o obciążenie Instytutu grzywną za skierowanie pozwu, uznając, że roszczenie to jest całkowicie bezpodstawne.

REKLAMA

Berezowski: Jak obić intelektem?

Trzeba mieszkać na bezludnej wyspie aby nie używać chwytów erystycznych. Bo tylko palmy i Bóg nie zwracają uwagi na sposób argumentacji (i to też nie zawsze). W dyskusji dobry chwyt znaczy więcej niż tytanowa logika, niż słuszność poglądów, ale też nie ma nic gorszego od słabego chwytu.
figa Berezowski: Jak obić intelektem?
figa / autor nz
Erystyka to sztuka prowadzenia sporu. Celem erystyki jest przekonać, pognębić, albo się porozumieć – mówi prowadząca kursy z erystyki i retoryki, filolog klasyczny Iwona Żółtowska.
Chwyty erystyczne, jako pierwszy zastosował człowiek pierwotny, gdy przekonywał towarzyszy, że należy mu się większa porcja jedzenia. Starożytni grecy – streszcza dalsze losy erystyki dr. Jacek Wasilewski - stworzyli luźny spis zasad jak dążyć do racji. W czasach rządów absolutnych przekonywanie nie było możliwe. Dyskusję ucinał kat albo kongregacja do spraw wiary. O erystycznych zabiegach przypomniał filozof A. Schopenchauer (1788-1860).Trzydzieści osiem opisanych chwytów miało być ostrzeżeniem przed ich skutkami. Współcześnie stały się biblią komercyjnych mediów.

Na jaki sposób argumentacji kładą nacisk media? Piotr Tymochowicz, twórca wizerunku Leppera, i Żółtowska są zgodni, media koncentrują się na emocjach. Jako przykład można podać atak na racjonalne argumenty ekonomisty:
Pan tylko te cyferki widzi, a tu chodzi o czynnik ludzki. Zdaniem Tymochowicza to właściwa taktyka, bo tylko emocje są zapamiętywane.
Z tym stwierdzeniem nie zgadza się Żółtowska. Według niej ataki na emocje nie wytrzymują próby czasu. Początkującym adeptom erystyki doradza skupienie się na szczególe:
Należy słuchać uważnie i wytknąć potknięcie przeciwnika; stosować taki punktowy reflektor. Słabość szczegółu może zniszczyć całą polemikę; i dodaje otuchy - w pojedynku z doświadczonym szermierzem nowicjusz nie stoi na straconej pozycji. Ludzie kibicują Dawidowi w jego walce z Goliatem.
Bardziej doświadczonych Żółtowska ostrzega przed nadużywaniem słownej szermierki:
Oponent szybko się uczy i użyje twoich ataków. Ulubionym chwytem Tymochowicza jest tzw. taktyka Sokratesa, czyli doprowadzenie adwersarza, poprzez zadanie odpowiednich pytań, do takiego stanu, że sam sobie zaprzecza.
O wartości chwytu erystycznego decyduje miejsce i czas w którym został użyty. Dlatego można bezowocnie uczyć się latami, można też trafić na właściwy nie wiedząc nic.

Andrzej Berezowski


 

Polecane
Emerytury
Stażowe