Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?

Historycy techniki narodziny informatyki datują na długo przed zbudowaniem pierwszego sprawnego komputera. Robert Ligonniere w swojej fascynującej książce: Prehistoria i historia komputerów definiuje komputer jako maszynę liczącą lub maszynę wspomagającą liczenie. Powoduje to, że komputer można uznać za następcę wynalazków używanych od starożytności: abaka i liczydła.
Enigma
Enigma / Wikipedia
Abak to w uproszczeniu – każda plansza obliczeniowa, liniowana pionowo lub poziomo, której zarys ułatwia przemieszczanie kamyków, żetonów bądź innych znaków. Robert Ligonniere w przytoczonej książce omawia również wynalazki wieków średnich i nowożytnych zbliżające świat,  tak jak abak i liczydło, do budowy elektronicznego komputera. Są to m. in. Pałeczki Nepera, Zegar Liczący Schickarda, maszyna Pasclala i maszynka do mnożenia Leibnniza. Autor wiele miejsca poświęca również żyjącemu w dziewiętnastym wieku naukowcowi Charlesowi Babbage'owi (1791-1871), który uważany jest przez Anglików za ojca współczesnych komputerów.

ENIGMA
Francuski historyk techniki podkreśla również wkład Polaków w rozwój informatyki. Wkład polegał na złamaniu kodu maszyny szyfrującej Enigma oraz opracowaniu metod i urządzeń do szybszej, automatycznej deszyfracji wiadomości. Do przyspieszenia deszyfracji służyła m in. zaprojektowana przez Mariana Rejewskiego tzw. "Polska Bomba".  Maszyna - pisze Ligonniere - składała się z zespołu sześciu polskich replik Enigmy rozmieszczonych wokół wspólnej osi napędowej, tak aby w sposób jak najszybszy można było badać kombinacje kluczy. Napędzane elektrycznością rotory sześciu Enigm-Bomb wprawione były w szybkie obroty i w ciągu dwóch godzin mogły przeanalizować wszystkie kombinacje. Dla zwiększenia mocy rozszyfrowania Polacy zlecili konstrukcję sześciu Bomb specjalizującej się w produkcji sprzętu elektrycznego firmie AVA, która nigdy nie pojęła, co zlecono jej do zrobienia. Rejewski wykonał w ten sposób coś w rodzaju alfabetycznego symulatora sekwencji matematycznych - skromny aparacik, ledwie studwudziestocentymetrowej wysokości, rozmiarami przypominający obecną pralkę.
Gdy tylko któraś z Bomb - kontynuuje Ligonniere - znajdowała odpowiednią kombinację, zapalało się światełko, a maszyna zatrzymywała się automatycznie.
W roku 1939 Polacy przekazali francuskim i angielskim sojusznikom kopie Enigm i plany Bomb. Z daru skorzystali Anglicy, a  Polska Bomba, maszyna bez elektroniki i pamięci przyczyniła się pośrednio do powstania angielskiego ciągu komputerów.

Polish notation
Złamanie kodu Enigmy to nie jedyny wkład Polaków w rozwój informatyki.  Znany jest na świecie logik Jan Łukasiewicz (1876-1956), który w 1917 roku wprowadził beznawiasowy zapis wyrażeń, popularnie zwany polskim zapisem (ang. Polish notation). Zapis ten jest obecnie powszechnie stosowany w automatycznych obliczeniach wartości wyrażeń i wykorzystywany m.in. w kalkulatorach.

Na świecie za pierwsze nowoczesne komputery uznaje się ENIACa i Colossusa.
Pierwszy polski elektronowy komputer powstał po drugiej wojnie światowej. Nazywał się XYZ.

Andrzej Berezowski

 

POLECANE
Początek końca polityki otwartych drzwi dla migrantów. Historyczne głosowanie w komisji PE gorące
Początek końca polityki otwartych drzwi dla migrantów. Historyczne głosowanie w komisji PE

Posłowie do Parlamentu Europejskiego w Komisji Wolności Obywatelskich przyjęli 40 głosami za, przy 32 głosach przeciw i bez wstrzymujących się swoje stanowisko w sprawie nowych przepisów, na mocy których państwa członkowskie mogą zdecydować, że kraj spoza UE jest bezpiecznym krajem trzecim

IMGW wydał pilny komunikat dla kierowców Wiadomości
IMGW wydał pilny komunikat dla kierowców

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał pilne ostrzeżenia dla 13 województw. W wielu regionach widzialność spadnie nawet do ok. 100 metrów, a na południu pojawią się marznące opady powodujące gołoledź. Alerty zaczną obowiązywać od czwartkowego wieczoru.

Zakaz przebywania w strefie buforowej przedłużony. MSWiA wydało komunikat Wiadomości
Zakaz przebywania w strefie buforowej przedłużony. MSWiA wydało komunikat

Minister spraw wewnętrznych i administracji podpisał rozporządzenie utrzymujące obowiązywanie strefy buforowej na granicy polsko-białoruskiej przez kolejne trzy miesiące – poinformowało MSWiA w specjalnie wydanym komunikacie.

Górnicze tradycje w drodze na listę UNESCO. „To nie tylko prestiż, to obowiązek” Wiadomości
Górnicze tradycje w drodze na listę UNESCO. „To nie tylko prestiż, to obowiązek”

Choć decyzja UNESCO jeszcze nie zapadła, wspólnoty górnicze już przygotowują programy ochrony tradycji i edukacji młodszych pokoleń. Proces przygotowania wniosku trwa od 2019 roku i obejmuje nie tylko same obchody Barbórki, przypadające na 4 grudnia, ale także cały wachlarz górniczych tradycji.

Tajne posiedzenie Sejmu ws. bezpieczeństwa państwa. Nieoficjalnie wiadomo, o co chodzi Wiadomości
Tajne posiedzenie Sejmu ws. "bezpieczeństwa państwa". Nieoficjalnie wiadomo, o co chodzi

Premier Donald Tusk poinformował, że w piątek w Sejmie przedstawi pilną informację dotyczącą bezpieczeństwa państwa. Jak wynika z informacji PAP ze źródeł zbliżonych do rządu, na tajnym posiedzeniu ma mówić o „kryptoaferze i rosyjskim w niej śladzie”.

Zdaniem TSUE „sądem” są notariusze, ale nie mogą być nimi sędziowie powołani przez Prezydenta RP gorące
Zdaniem TSUE „sądem” są notariusze, ale nie mogą być nimi sędziowie powołani przez Prezydenta RP

„Zgodnie z orzecznictwem TSUE 'sądem' są… NOTARIUSZE, ale nie mogą być nimi sędziowie powołani przez Prezydenta RP na wniosek KRS” - alarmuje mec. Bartosz Lewandowski.

Będą porody na SOR-ach. MZ decyduje o zamknięciu oddziałów z ostatniej chwili
Będą porody na SOR-ach. MZ decyduje o zamknięciu oddziałów

Zamknięcia oddziałów położniczo-ginekologicznych planowane są m.in. w województwach podkarpackim, łódzkim, wielkopolskim i podlaskim. Sytuacja ta budzi niepokój wśród mieszkańców mniejszych miejscowości, którzy obawiają się utrudnionego dostępu do opieki medycznej.

€5,2 mld dochodów UE z handlu emisjami zostanie przeznaczone na technologie czystej transformacji Wiadomości
€5,2 mld dochodów UE z handlu emisjami zostanie przeznaczone na technologie czystej transformacji

Komisja Europejska ogłosiła otwarcie trzech nowych możliwości finansowania w ramach Funduszu Innowacji o łącznym budżecie wynoszącym €5,2 miliarda dochodów unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS).

Wizz Air, Ryanair i EasyJet chcą znów latać na Ukrainę. Liczą na turystykę wojenną Wiadomości
Wizz Air, Ryanair i EasyJet chcą znów latać na Ukrainę. Liczą na turystykę wojenną

Najwięksi europejscy przewoźnicy – Wizz Air, Ryanair i EasyJet – opracowują plany szybkiego wejścia na ukraiński rynek, gdy tylko dojdzie do porozumienia pokojowego. Według "Financial Times" po niemal trzech latach zamkniętej przestrzeni powietrznej linie spodziewają się gwałtownego odbicia ruchu dzięki masowym powrotom Ukraińców i rosnącego zainteresowania tzw. turystyką wojenną.

Zarzuty wobec byłych ministrów. Morawiecki reaguje: „Donaldowi została tylko prokuratura” pilne
Zarzuty wobec byłych ministrów. Morawiecki reaguje: „Donaldowi została tylko prokuratura”

Byli członkowie rządu mieli usłyszeć zarzuty, które – jak twierdzi prokuratura – mogą być dla Sejmu podstawą do rozważenia Trybunału Stanu. Mateusz Morawiecki skomentował te działania ostro: "Donaldowi została tylko prokuratura, żałosne"

REKLAMA

Kiedy powstał pierwszy komputer i jaki wkład w jego budowę mieli Polacy?

Historycy techniki narodziny informatyki datują na długo przed zbudowaniem pierwszego sprawnego komputera. Robert Ligonniere w swojej fascynującej książce: Prehistoria i historia komputerów definiuje komputer jako maszynę liczącą lub maszynę wspomagającą liczenie. Powoduje to, że komputer można uznać za następcę wynalazków używanych od starożytności: abaka i liczydła.
Enigma
Enigma / Wikipedia
Abak to w uproszczeniu – każda plansza obliczeniowa, liniowana pionowo lub poziomo, której zarys ułatwia przemieszczanie kamyków, żetonów bądź innych znaków. Robert Ligonniere w przytoczonej książce omawia również wynalazki wieków średnich i nowożytnych zbliżające świat,  tak jak abak i liczydło, do budowy elektronicznego komputera. Są to m. in. Pałeczki Nepera, Zegar Liczący Schickarda, maszyna Pasclala i maszynka do mnożenia Leibnniza. Autor wiele miejsca poświęca również żyjącemu w dziewiętnastym wieku naukowcowi Charlesowi Babbage'owi (1791-1871), który uważany jest przez Anglików za ojca współczesnych komputerów.

ENIGMA
Francuski historyk techniki podkreśla również wkład Polaków w rozwój informatyki. Wkład polegał na złamaniu kodu maszyny szyfrującej Enigma oraz opracowaniu metod i urządzeń do szybszej, automatycznej deszyfracji wiadomości. Do przyspieszenia deszyfracji służyła m in. zaprojektowana przez Mariana Rejewskiego tzw. "Polska Bomba".  Maszyna - pisze Ligonniere - składała się z zespołu sześciu polskich replik Enigmy rozmieszczonych wokół wspólnej osi napędowej, tak aby w sposób jak najszybszy można było badać kombinacje kluczy. Napędzane elektrycznością rotory sześciu Enigm-Bomb wprawione były w szybkie obroty i w ciągu dwóch godzin mogły przeanalizować wszystkie kombinacje. Dla zwiększenia mocy rozszyfrowania Polacy zlecili konstrukcję sześciu Bomb specjalizującej się w produkcji sprzętu elektrycznego firmie AVA, która nigdy nie pojęła, co zlecono jej do zrobienia. Rejewski wykonał w ten sposób coś w rodzaju alfabetycznego symulatora sekwencji matematycznych - skromny aparacik, ledwie studwudziestocentymetrowej wysokości, rozmiarami przypominający obecną pralkę.
Gdy tylko któraś z Bomb - kontynuuje Ligonniere - znajdowała odpowiednią kombinację, zapalało się światełko, a maszyna zatrzymywała się automatycznie.
W roku 1939 Polacy przekazali francuskim i angielskim sojusznikom kopie Enigm i plany Bomb. Z daru skorzystali Anglicy, a  Polska Bomba, maszyna bez elektroniki i pamięci przyczyniła się pośrednio do powstania angielskiego ciągu komputerów.

Polish notation
Złamanie kodu Enigmy to nie jedyny wkład Polaków w rozwój informatyki.  Znany jest na świecie logik Jan Łukasiewicz (1876-1956), który w 1917 roku wprowadził beznawiasowy zapis wyrażeń, popularnie zwany polskim zapisem (ang. Polish notation). Zapis ten jest obecnie powszechnie stosowany w automatycznych obliczeniach wartości wyrażeń i wykorzystywany m.in. w kalkulatorach.

Na świecie za pierwsze nowoczesne komputery uznaje się ENIACa i Colossusa.
Pierwszy polski elektronowy komputer powstał po drugiej wojnie światowej. Nazywał się XYZ.

Andrzej Berezowski


 

Polecane