Polskie Państwo Podziemne - fenomen na skalę światową

77 lat temu, dokładnie 27 września 1939 roku, powstała Służba Zwycięstwu Polski (SZP) będąca podwaliną do Polskiego Państwa Podziemnego - organizacji, która w swojej strukturze i działalności była fenomenem na skalę światową, a szczególnie w okupowanej Europie. Uroczystości rocznicowe odbyły się przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Warszawie.
Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Warszawie / Adrian Grycuk Polskie Państwo Podziemne - fenomen na skalę światową
Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Warszawie / Adrian Grycuk / Wikipedia [licencja: CC BY-SA 3.0 ]
Specjalny list skierował do ich uczestników Prezydent RP Andrzej Duda. Zwrócił uwagę na fenomen państwa podziemnego.

„Funkcjonowanie tajnych struktur państwowych, podlegających legalnym władzom na uchodźstwie, wreszcie powołanie podziemnej Armii Krajowej, było sposobem na zachowanie ciągłości polskiej państwowości i ocalenie tożsamości narodu” – napisał.


Prezydent wskazał, że w organizację i pracę Polskiego Państwa Podziemnego zaangażowane były setki tysięcy osób, reprezentujących niejednokrotnie odmienne poglądy polityczne czy społeczne. 

„Było to możliwe dzięki mądrości i odpowiedzialności ówczesnych Polaków wychowanych w głębokim szacunku i wierności wobec Polski. W godzinie próby nasz naród zjednoczył się w walce o wolność i odzyskanie własnego państwa” – podkreślił.


Andrzej Duda dodał, że dzisiaj oddajemy hołd bohaterom Polskiego Państwa Podziemnego. 

„Niech pamięć o zasługach żołnierzy i obywateli Polski Podziemnej skłania nas, współczesnych, do refleksji nad dziejami walk o Polskę wolną, sprawiedliwą i bezpieczną i umacnia ducha patriotycznego” – zaznaczył.


Podziemne państwo

Służba Zwycięstwu Polski (SZP) przekształcona została w Związek Walki Zbrojnej (1940 rok), a następnie Armię Krajową (luty 1942 rok). Do AK należało ok. 200 organizacji wojskowych zarówno z terenów okupowanych przez Niemców, jak i Sowietów. W powiązaniu z Armią Krajową działała podziemna organizacja Związku Harcerstwa Polskiego – Szare Szeregi, której starsi członkowie, przeszkoleni wojskowo, zasilali oddziały dywersyjne Kedywu.  AK realizowała swe cele poprzez prowadzenie walki bieżącej i przygotowywanie powstania powszechnego. Walka bieżąca prowadzona była głównie przez akcje małego sabotażu, akcje sabotażowo-dywersyjne, bojowe, a także bitwy partyzanckie z siłami policyjnymi oraz regularnym wojskiem niemieckim.

Fenomenem, który wyróżnia Polskie Państwo Podziemne spośród innych światowych organizacji był fakt, że terror okupantów nie przeszkodził w funkcjonowaniu wszystkich organów państwowych cywilnych i wojskowych.
Polskim Państwem Podziemnym kierowały władze Polski na uchodźctwie, czyli prezydent, rząd i Naczelny Wódz. Byli oni wspomagani przez krajowych przedstawicieli. Największe stronnictwa polityczne (Stronnictwo Ludowe, Polską Partię Socjalistyczną, Stronnictwo Narodowe oraz Stronnictwo Pracy) w latach 1940-1943 były reprezentowane w podziemnym parlamencie zwanym Politycznym Komitetem Porozumiewawczym. W latach 1943-1944 parlament ten nazywał się Krajową Radą Polityczną, która od 1944 roku do końca wojny nazywała się Radą Jedności Narodowej. Delegat Rządu na Kraj (od 1944 roku w randze wicepremiera) kierował zakonspirowanym aparatem administracji cywilnej zwanej Delegaturą Rządu na szczeblu centralnym, w województwach i powiatach. W jej skład wchodziło osiemnaście departamentów w tym, m.in. Pracy i Opieki Społecznej, czy Informacji i Prasy.

W Polskim Państwie Podziemnym w powiązaniu z Armią Krajową funkcjonowała podziemna organizacja Związek Harcerstwa Polskiego zwany Szarymi Szeregami. Jej członkowie byli szkoleni wojskowo, a najstarsi z nich zasilali oddziały dywersyjne Kedywu.

Armia Krajowa prowadziła walkę bieżącą (głownie polegała na akcjach małego sabotażu, akcje sabotażowo-dywersyjne, bojowe oraz bitwy z siłami policyjnymi i regularnym wojskiem niemieckim), a także przygotowywała powstanie powszechne. W działalności bojowej Armii Krajowej specjalne miejsce zajmowały akcje odwetowe i represyjne w stosunku do SS i policji oraz zdrajców i prowokatorów.

Polskie Państwo Podziemne istniało do 1 lipca 1945 roku. Tego dnia nastąpiło samorozwiązanie Rady Jedności Narodowej oraz Delegatury Rządu na Kraj. Taką decyzję podjęto w związku z wycofaniem uznania międzynarodowego dla Rządu RP na uchodźstwie.

Izabela Kozłowska

 

POLECANE
Tadeusz Płużański: Kibicom Maccabi Hajfa tylko u nas
Tadeusz Płużański: Kibicom Maccabi Hajfa

15 sierpnia 1940 r. do Auschwitz przybył pierwszy transport ludności z Warszawy. To głównie więźniowie Pawiaka oraz Polacy schwytani podczas ulicznych łapanek. Razem około 1600 osób. W nocy z 21 na 22 września 1940 r., w drugim transporcie z Warszawy, Niemcy przywieźli do obozu Auschwitz kolejnych więźniów.

Trump i Putin przy jednym stole. Trwa spotkanie przywódców z ostatniej chwili
Trump i Putin przy jednym stole. Trwa spotkanie przywódców

Na terenie bazy wojskowej Elmendorf-Richardson na Alasce rozpoczęło się spotkanie prezydenta USA Donalda Trumpa z przywódcą Rosji Władimirem Putinem oraz ich najbliższych doradców.

Spotkanie Trump-Putin. Prezydenci ruszyli na rozmowy Wiadomości
Spotkanie Trump-Putin. Prezydenci ruszyli na rozmowy

Prezydent USA Donald Trump i przywódca Rosji Władimir Putin przywitali się na płycie lotniska bazy Elmendorf-Richardson w Anchorage na Alasce.

Samolot Putina wylądował na Alasce z ostatniej chwili
Samolot Putina wylądował na Alasce

Rosyjski samolot rządowy z Władimirem Putinem na pokładzie wylądował w piątek w bazie Elmendorf-Richardson w Anchorage na Alasce. To pierwsza wizyta rosyjskiego prezydenta na amerykańskiej ziemi od 10 lat.

Tȟašúŋke Witkó: Za kilka miesięcy Polska znajdzie się w strefie zgniotu tylko u nas
Tȟašúŋke Witkó: Za kilka miesięcy Polska znajdzie się w strefie zgniotu

Komunistka z Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Angela Dorothea Merkel, rozłożyła Niemcy – i, praktycznie, również Europę – w ciągu, raptem, 16 lat i 16 dni; misję zniszczenia rozpoczęła 22 listopada 2005 roku, a zakończyła 8 grudnia roku 2021. Kolejny kanclerz, Olaf Scholz, na pozostawionych przez nią gruzach zdołał wysiedzieć nieco ponad trzy lata, po czym – chcąc ratować resztki poparcia dla własnego ugrupowania – doprowadził do rozpisania nowych wyborów.

Trump i Putin spotkają się w większym gronie Wiadomości
Trump i Putin spotkają się w większym gronie

Zamiast planowanej na początku szczytu na Alasce rozmowy Donalda Trumpa i Władimira Putina w cztery oczy w pierwszym spotkaniu przywódców udział wezmą również sekretarz stanu Marco Rubio i specjalny wysłannik ds. Bliskiego Wschodu Steve Witkoff. Nie jest jasne, kto będzie w składzie rosyjskiej delegacji.

Air Force One Trumpa wylądował na Alasce z ostatniej chwili
Air Force One Trumpa wylądował na Alasce

Prezydent USA Donald Trump przybył na pokładzie Air Force One do bazy wojskowej Elmendorf-Richardson w Anchorage na Alasce.

Znana dziennikarka wyszła ze szpitala gorące
Znana dziennikarka wyszła ze szpitala

- Miejsce dzikuski jest w lesie. Pa, pa szpitalu, oczywiście: tfu, tfu, żeby nie zapeszać. Mówiłam, że ciężko jest się mnie pozbyć. Dzięki, że dodawaliście mi otuchy - napisała Agnieszka Burzyńska w mediach społecznościowych.

Zmiany w „M jak miłość” po wakacjach Wiadomości
Zmiany w „M jak miłość” po wakacjach

Serial „M jak miłość” od lat cieszy się ogromną popularnością na TVP2. Już od 25 lat przyciąga przed ekrany kolejne pokolenia widzów, którzy śledzą losy rodziny Mostowiaków i ich bliskich. Po wakacyjnej przerwie fani zastanawiają się, kiedy znów zobaczą swoje ulubione postacie.

Ks. Janusz Chyła: Dogmat o Wniebowstąpieniu proroczym znakiem dla czasów kwestionowania godności człowieka tylko u nas
Ks. Janusz Chyła: Dogmat o Wniebowstąpieniu proroczym znakiem dla czasów kwestionowania godności człowieka

Prawda o wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny została przez Kościół dogmatycznie potwierdzona dopiero przez papieża Piusa XII w 1950 roku.

REKLAMA

Polskie Państwo Podziemne - fenomen na skalę światową

77 lat temu, dokładnie 27 września 1939 roku, powstała Służba Zwycięstwu Polski (SZP) będąca podwaliną do Polskiego Państwa Podziemnego - organizacji, która w swojej strukturze i działalności była fenomenem na skalę światową, a szczególnie w okupowanej Europie. Uroczystości rocznicowe odbyły się przed pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Warszawie.
Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Warszawie / Adrian Grycuk Polskie Państwo Podziemne - fenomen na skalę światową
Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Warszawie / Adrian Grycuk / Wikipedia [licencja: CC BY-SA 3.0 ]
Specjalny list skierował do ich uczestników Prezydent RP Andrzej Duda. Zwrócił uwagę na fenomen państwa podziemnego.

„Funkcjonowanie tajnych struktur państwowych, podlegających legalnym władzom na uchodźstwie, wreszcie powołanie podziemnej Armii Krajowej, było sposobem na zachowanie ciągłości polskiej państwowości i ocalenie tożsamości narodu” – napisał.


Prezydent wskazał, że w organizację i pracę Polskiego Państwa Podziemnego zaangażowane były setki tysięcy osób, reprezentujących niejednokrotnie odmienne poglądy polityczne czy społeczne. 

„Było to możliwe dzięki mądrości i odpowiedzialności ówczesnych Polaków wychowanych w głębokim szacunku i wierności wobec Polski. W godzinie próby nasz naród zjednoczył się w walce o wolność i odzyskanie własnego państwa” – podkreślił.


Andrzej Duda dodał, że dzisiaj oddajemy hołd bohaterom Polskiego Państwa Podziemnego. 

„Niech pamięć o zasługach żołnierzy i obywateli Polski Podziemnej skłania nas, współczesnych, do refleksji nad dziejami walk o Polskę wolną, sprawiedliwą i bezpieczną i umacnia ducha patriotycznego” – zaznaczył.


Podziemne państwo

Służba Zwycięstwu Polski (SZP) przekształcona została w Związek Walki Zbrojnej (1940 rok), a następnie Armię Krajową (luty 1942 rok). Do AK należało ok. 200 organizacji wojskowych zarówno z terenów okupowanych przez Niemców, jak i Sowietów. W powiązaniu z Armią Krajową działała podziemna organizacja Związku Harcerstwa Polskiego – Szare Szeregi, której starsi członkowie, przeszkoleni wojskowo, zasilali oddziały dywersyjne Kedywu.  AK realizowała swe cele poprzez prowadzenie walki bieżącej i przygotowywanie powstania powszechnego. Walka bieżąca prowadzona była głównie przez akcje małego sabotażu, akcje sabotażowo-dywersyjne, bojowe, a także bitwy partyzanckie z siłami policyjnymi oraz regularnym wojskiem niemieckim.

Fenomenem, który wyróżnia Polskie Państwo Podziemne spośród innych światowych organizacji był fakt, że terror okupantów nie przeszkodził w funkcjonowaniu wszystkich organów państwowych cywilnych i wojskowych.
Polskim Państwem Podziemnym kierowały władze Polski na uchodźctwie, czyli prezydent, rząd i Naczelny Wódz. Byli oni wspomagani przez krajowych przedstawicieli. Największe stronnictwa polityczne (Stronnictwo Ludowe, Polską Partię Socjalistyczną, Stronnictwo Narodowe oraz Stronnictwo Pracy) w latach 1940-1943 były reprezentowane w podziemnym parlamencie zwanym Politycznym Komitetem Porozumiewawczym. W latach 1943-1944 parlament ten nazywał się Krajową Radą Polityczną, która od 1944 roku do końca wojny nazywała się Radą Jedności Narodowej. Delegat Rządu na Kraj (od 1944 roku w randze wicepremiera) kierował zakonspirowanym aparatem administracji cywilnej zwanej Delegaturą Rządu na szczeblu centralnym, w województwach i powiatach. W jej skład wchodziło osiemnaście departamentów w tym, m.in. Pracy i Opieki Społecznej, czy Informacji i Prasy.

W Polskim Państwie Podziemnym w powiązaniu z Armią Krajową funkcjonowała podziemna organizacja Związek Harcerstwa Polskiego zwany Szarymi Szeregami. Jej członkowie byli szkoleni wojskowo, a najstarsi z nich zasilali oddziały dywersyjne Kedywu.

Armia Krajowa prowadziła walkę bieżącą (głownie polegała na akcjach małego sabotażu, akcje sabotażowo-dywersyjne, bojowe oraz bitwy z siłami policyjnymi i regularnym wojskiem niemieckim), a także przygotowywała powstanie powszechne. W działalności bojowej Armii Krajowej specjalne miejsce zajmowały akcje odwetowe i represyjne w stosunku do SS i policji oraz zdrajców i prowokatorów.

Polskie Państwo Podziemne istniało do 1 lipca 1945 roku. Tego dnia nastąpiło samorozwiązanie Rady Jedności Narodowej oraz Delegatury Rządu na Kraj. Taką decyzję podjęto w związku z wycofaniem uznania międzynarodowego dla Rządu RP na uchodźstwie.

Izabela Kozłowska


 

Polecane
Emerytury
Stażowe