Całkiem nowy świat. Ci, którzy przeżyli I wojnę światową wracali do innej rzeczywistości

W roku 1914 wyruszyło na fronty pierwszej wojny światowej 10 milionów żołnierzy. Ci, którym udało się przeżyć, i którzy po czterech latach wrócili do swych domów, zobaczyli całkiem nowy świat.
 Całkiem nowy świat. Ci, którzy przeżyli I wojnę światową wracali do innej rzeczywistości
/ Tygodnik Solidarność
Żołnierze, często inwalidzi wojenni, wracali do zniszczonych i zdewastowanych wsi i miast oraz państw, które nie potrafiły szybko poradzić sobie z bezrobociem, ubóstwem i kryzysem gospodarczym. Spadek PKB w Austrii, Rosji, Francji i Turcji sięgał 40%. W Austrii po wojnie w ogóle nie było mięsa, ponieważ całą trzodę chlewną wcześniej zjadła armia. W czasie konfliktu państwa zadłużały się na potęgę. W ciągu czterech lat wojny dług Wielkiej Brytanii wzrósł z 26 do 128% PKB. W większości państw gospodarka przestawiona była na tory wojenne, powodowało to niedobory w produkcji przeznaczonej na rynek cywilny. Powszechnie panowała hiperinflacja. W 1919 w Wielkiej Brytanii ceny były przeszło dwa razy wyższe niż w 1913.

W wyniku pierwszej wojny światowej Europa utraciła status najbogatszego i najszybciej rozwijającego się gospodarczo i technologicznie regionu świata. Również w Polsce zniszczenia były ogromne. Przez kraj przebiegały linie frontów. Działania wojenne objęły przeszło 90 proc. terytorium kraju. Dodatkowo zaborcy kradli i celowo dewastowali urządzenia techniczne i infrastrukturę. Spotęgowało to ubóstwo wielu warstw społecznych.

Odzyskanie niepodległości
Polacy, Czesi i Słowacy, Serbowie, Bośniacy i Chorwaci, Litwini, Łotysze, Estończycy i Finowie wyruszyli na wojnę jako poddani cesarzy niemieckiego, austriackiego i cara rosyjskiego, a wracali do swych państw narodowych. Ich powstanie po latach niebytu wiązało się z budową systemów prawnych i nowej administracji.

Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. Długi okres niewoli sprawił, że cześć Polaków przestała używać ojczystego języka. Agent II Oddziału Sztabu Generalnego, czyli wywiadu wojskowego Sergiusz Piasecki dopiero w więzieniu na Świętym Krzyżu, w którym odsiadywał wyrok za napad z bronią w ręku na kupców, nauczył się mówić i pisać po polsku. Znajomość języka pozwoliła mu stworzyć jedną z najbardziej znanych powieści beletrystycznych II Rzeczpospolitej „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy”. Książka stała się hitem, a o uwolnienie więźnia zaczęli zabiegać pisarze i publicyści z Melchiorem Wańkowiczem na czele. W 1937 prezydent Ignacy Mościcki ułaskawił pisarza „Za zdjęcie z Św. Krzyża dziękuję” – napisał po polsku w liście do Wańkowicza Piasecki.

Andrzej Berezowski,  współpraca Maria Berezowska-Mazur

Cały artykuł ukazał się w najnowszym numerze "TS" (462016), do kupienia także w wersji cyfrowej tutaj

 

 

POLECANE
Najnowszy sondaż parlamentarny. PiS goni KO, Konfederacja z dużym wzrostem polityka
Najnowszy sondaż parlamentarny. PiS goni KO, Konfederacja z dużym wzrostem

W najnowszym sondażu wyborczym Ogólnopolskiej Grupy Badawczej Konfederacja notuje rekordowe poparcie, a PiS zmniejsza stratę do Koalicji Obywatelskiej.

Będzie niebezpiecznie. RCB ostrzega gorące
Będzie niebezpiecznie. RCB ostrzega

W piątek i sobotę w dziesięciu województwach prognozowane są gwałtowne burze i silny wiatr - ostrzegło Rządowe Centrum Bezpieczeństwa i zaleciło m.in., by jeżeli to możliwe, nie wychodzić z domu i przeparkować samochód w bezpieczne miejsce.

Litwa zabezpiecza się na wypadek rosyjskiego ataku. Chodzi o kluczowy szlak Wiadomości
Litwa zabezpiecza się na wypadek rosyjskiego ataku. Chodzi o kluczowy szlak

Przesmyk Suwalski jest krytycznym szlakiem, pozwalającym na utrzymanie połączenia lądowego zachodnich sojuszników NATO z Litwą, Łotwą i Estonią. W przypadku konfliktu zbrojnego jego zablokowanie przez Rosję mogłoby odciąć państwa bałtyckie od wsparcia sojuszu, utrudniając dostawy wojskowe i logistyczne

Marsz Przeciw Imigracji w Warszawie już 26 kwietnia. Robert Bąkiewicz: Pokażmy nasz sprzeciw Wiadomości
Marsz Przeciw Imigracji w Warszawie już 26 kwietnia. Robert Bąkiewicz: "Pokażmy nasz sprzeciw"

Chcielibyśmy zaprosić serdecznie wszystkich polskich patriotów na wielki marsz, narodowy marsz przeciw masowej migracji, który ma się odbyć 26 kwietnia w Warszawie — powiedział na konferencji prasowej pod warszawskim ratuszem Robert Bąkiewicz, prezes Stowarzyszenia Roty Marszu Niepodległości i członek Ruchu Obrony Granic.

USA odpuszczą rozmowy pokojowe ws. Ukrainy? Jest reakcja Kremla z ostatniej chwili
USA odpuszczą rozmowy pokojowe ws. Ukrainy? Jest reakcja Kremla

Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow powiedział w piątek, że w ocenie Rosji można mówić o pewnym postępie w sprawie zakończenia wojny w Ukrainie. Według niego za taki postęp można uznać rozejm dotyczący ostrzeliwania obiektów energetycznych.

Rekord dziennej nielegalnej imigracji przez Kanał La Manche pobity z ostatniej chwili
Rekord dziennej nielegalnej imigracji przez Kanał La Manche pobity

We wtorek dwanaście łodzi przewiozło przez kanał La Manche do Dover 705 migrantów - to najwyższa dzienna liczba w tym roku. Według BBC łączna liczba osób, które przepłynęły kanał na małych łodziach wzrosła do 8888. To więcej o ponad 40 proc. w porównaniu z tym samym okresem w zeszłym roku.

MSWiA nie ma danych nt. wyższej efektywności patroli polsko-niemieckich nad polskimi. Więc po co to jest? Wiadomości
MSWiA nie ma danych nt. wyższej efektywności patroli polsko-niemieckich nad polskimi. "Więc po co to jest?"

Red. naczelna Radia Debata Aleksandra Fedorska opublikowała nową odpowiedź polskiego MSWiA ws. patroli niemieckiej policji na terenie Polski.

GIS wydał ostrzeżenie. Chodzi o popularne batony Wiadomości
GIS wydał ostrzeżenie. Chodzi o popularne batony

Główny Inspektorat Sanitarny wydał ostrzeżenie w sprawie wycofania określonych partii batonów bezglutenowych marki BioTechUSA. W kwestionowanych produktach stwierdzono obecność glutenu.

Niemcy: Koniec ze specjalnym traktowaniem Ukraińców Wiadomości
Niemcy: Koniec ze specjalnym traktowaniem Ukraińców

Nowo przybyli uchodźcy z Ukrainy będą w przyszłości otrzymywać świadczenia na podstawie ustawy o azylantach. Rząd federalny zamierza pokryć dodatkowe koszty, a Związek Miast i Gmin domaga się natychmiastowego zwrotu środków. Tym samym kończy się specjalne traktowanie Ukraińców w Niemczech.

Na granicy polsko-białoruskiej staną specjalne wieże. Straż Graniczna zapowiada inwestycję pilne
Na granicy polsko-białoruskiej staną specjalne wieże. Straż Graniczna zapowiada inwestycję

Jak poinformował ppłk Andrzej Juźwiak ze Straży Granicznej, do grudnia ma potrwać montaż pięciu wież obserwacyjnych przy polsko-białoruskiej granicy w Podlaskiem. 70-metrowe wieże mają być wyposażone w kamery i staną na odcinkach granicznych rzek w regionie.

REKLAMA

Całkiem nowy świat. Ci, którzy przeżyli I wojnę światową wracali do innej rzeczywistości

W roku 1914 wyruszyło na fronty pierwszej wojny światowej 10 milionów żołnierzy. Ci, którym udało się przeżyć, i którzy po czterech latach wrócili do swych domów, zobaczyli całkiem nowy świat.
 Całkiem nowy świat. Ci, którzy przeżyli I wojnę światową wracali do innej rzeczywistości
/ Tygodnik Solidarność
Żołnierze, często inwalidzi wojenni, wracali do zniszczonych i zdewastowanych wsi i miast oraz państw, które nie potrafiły szybko poradzić sobie z bezrobociem, ubóstwem i kryzysem gospodarczym. Spadek PKB w Austrii, Rosji, Francji i Turcji sięgał 40%. W Austrii po wojnie w ogóle nie było mięsa, ponieważ całą trzodę chlewną wcześniej zjadła armia. W czasie konfliktu państwa zadłużały się na potęgę. W ciągu czterech lat wojny dług Wielkiej Brytanii wzrósł z 26 do 128% PKB. W większości państw gospodarka przestawiona była na tory wojenne, powodowało to niedobory w produkcji przeznaczonej na rynek cywilny. Powszechnie panowała hiperinflacja. W 1919 w Wielkiej Brytanii ceny były przeszło dwa razy wyższe niż w 1913.

W wyniku pierwszej wojny światowej Europa utraciła status najbogatszego i najszybciej rozwijającego się gospodarczo i technologicznie regionu świata. Również w Polsce zniszczenia były ogromne. Przez kraj przebiegały linie frontów. Działania wojenne objęły przeszło 90 proc. terytorium kraju. Dodatkowo zaborcy kradli i celowo dewastowali urządzenia techniczne i infrastrukturę. Spotęgowało to ubóstwo wielu warstw społecznych.

Odzyskanie niepodległości
Polacy, Czesi i Słowacy, Serbowie, Bośniacy i Chorwaci, Litwini, Łotysze, Estończycy i Finowie wyruszyli na wojnę jako poddani cesarzy niemieckiego, austriackiego i cara rosyjskiego, a wracali do swych państw narodowych. Ich powstanie po latach niebytu wiązało się z budową systemów prawnych i nowej administracji.

Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. Długi okres niewoli sprawił, że cześć Polaków przestała używać ojczystego języka. Agent II Oddziału Sztabu Generalnego, czyli wywiadu wojskowego Sergiusz Piasecki dopiero w więzieniu na Świętym Krzyżu, w którym odsiadywał wyrok za napad z bronią w ręku na kupców, nauczył się mówić i pisać po polsku. Znajomość języka pozwoliła mu stworzyć jedną z najbardziej znanych powieści beletrystycznych II Rzeczpospolitej „Kochanka Wielkiej Niedźwiedzicy”. Książka stała się hitem, a o uwolnienie więźnia zaczęli zabiegać pisarze i publicyści z Melchiorem Wańkowiczem na czele. W 1937 prezydent Ignacy Mościcki ułaskawił pisarza „Za zdjęcie z Św. Krzyża dziękuję” – napisał po polsku w liście do Wańkowicza Piasecki.

Andrzej Berezowski,  współpraca Maria Berezowska-Mazur

Cały artykuł ukazał się w najnowszym numerze "TS" (462016), do kupienia także w wersji cyfrowej tutaj

 


 

Polecane
Emerytury
Stażowe