[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem

28 września 1954 r. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły, byłego wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który uciekł na Zachód. Ujawniając kulisy komunistycznej bezpieki i partii, ten komunistyczny zbrodniarz przyczynił się do osłabienia totalitarnego systemu.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

Józef Światło, właściwie Izaak Fleischfarb, urodził się w 1915 r. w Medynie koło Zbaraża, w rodzinie Gabriela Fleischfarba, magazyniera w młynie, i matki o nazwisku Wieseltur. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej pracował w Krakowie jako szewc. Działał w organizacji syjonistycznej Gordonia, a następnie od 1933 r. w Komunistycznym Związku Młodzieży Polskiej, za co był aresztowany w latach 1934 i 1936. W połowie 1936 r. ożenił się z Frydą Zollman.

Drugie małżeństwo i zmiana nazwiska

W kampanii polskiej służył w 12. pp do 20 września 1939 r., kiedy trafił do niewoli niemieckiej. Uciekł i przedostał się na Wschód. W Kazachstanie pracował jako szewc. 26 kwietnia 1943 r. w miejscowości Dżambuł, przy zawarciu drugiego związku małżeńskiego – z Justyną Światło, zmienił personalia z Fleischfarb Izaak na Światło Józef. Skierowany przez WKP(b) do 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Jako oficer polityczny współpracował z NKWD. Był przydzielony do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, ale działał głównie w grupach operacyjnych w terenie. Jego zadaniem było rozpracowanie i aresztowanie działaczy Polskiego Państwa Podziemnego i żołnierzy Armii Krajowej, w tym gen. Leopolda Okulickiego, „Niedźwiadka”. Brał udział w obławach i pacyfikacjach. Osobiście w bardzo brutalny sposób przesłuchiwał zatrzymanych. Współorganizował sfałszowane przez komunistów referendum „3XTAK” z czerwca 1946 r. i wybory do Sejmu ustawodawczego w styczniu 1947 r.

Departament X MBP

W 1948 r. wiceminister bezpieki Roman Romkowski (Natan Grinszpan-Kikiel) przeniósł go do organizowanego Departamentu X MBP, w którym podlegał jego dyrektorowi Anatolowi Fejginowi. W praktyce miał więcej do powiedzenia od swojego przełożonego, co zawdzięczał znajomości z Romkowskim jeszcze z przedwojennego Związku Młodych Komunistów (potem spotkali się w armii Berlinga). Specjalne zadania otrzymywał wprost od Bieruta (m.in. na podstawie osobistego polecenia towarzysza „Tomasza” aresztował Władysława Gomułkę), posiadał bezpośrednie połączenie telefoniczne z Moskwą i dostęp do wicepremiera i marszałka ZSRS Ławrentija Berii. W dwóch stalowych sejfach trzymał materiały kompromitujące czołowych członków partii. 5 grudnia 1953 r. podczas pobytu z Fejginem w Berlinie uciekł na Zachód. Jego wystąpienia w Radiu Wolna Europa w cyklu „Za kulisami bezpieki i partii” stały się podstawą książki Zbigniewa Bażyńskiego pod tym samym tytułem i przyczyniły się do zachwiania wielu karier komunistów w Polsce. W Stanach miał przejść operację plastyczną i mieszkać pod zmienionymi personaliami aż do września 1994 r., kiedy zmarł. Rodzina, którą zostawił w Polsce (żona i dwoje dzieci), po 1968 r. wyjechała do Izraela.

Tadeusz Płużański

 

 


 

POLECANE
Ewakuacja pacjentów z OIOM. Woda wlewa się na oddział  z ostatniej chwili
Ewakuacja pacjentów z OIOM. Woda wlewa się na oddział 

Pacjenci Oddziału Intensywnej Opieki Medycznej w Szpitalu Powiatowym w Giżycku ( woj. warmińsko-mazurskie) zostali ewakuowani. Powodem tej decyzji były obfite opady deszczu, które doprowadziły do zalania parteru, gdzie znajduje się oddział z chorymi podłączonymi do aparatury. Pacjenci zostali przewiezieni do innych szpitali w województwie warmińsko-mazurskim. 

Dziewięciu europejskich premierów ma dość kagańca ETPCz. Napisali list z ostatniej chwili
Dziewięciu europejskich premierów ma dość kagańca ETPCz. Napisali list

Dziewięciu premierów europejskich rządów napisało list otwarty do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka o „nową interpretację” Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r. List zainicjowały premier Włoch Giorgia Melonii oraz Danii Mette Frederiksen. Widnieje pod nim także podpis polskiego premiera Donalda Tuska.

Krzysztof Bosak o oczekiwaniach wobec Ukrainy: Zakaz tego kultu z ostatniej chwili
Krzysztof Bosak o oczekiwaniach wobec Ukrainy: Zakaz tego kultu

Wierzymy, że pojednanie jest możliwe tylko na prawdzie, której obecnie brakuje - mówił wicemarszałek Sejmu, lider Konfederacji Krzysztof Bosak w związku z przypadającą w piątek 82. rocznicą kulminacji zbrodni wołyńskiej. Oczekujemy zgody na ekshumacje i zaprzestania kultu zbrodniarzy - dodał.

Poseł PiS o wypowiedzi Brauna ws. Auschwitz. Czy jest zdolność koalicyjna? z ostatniej chwili
Poseł PiS o wypowiedzi Brauna ws. Auschwitz. Czy jest "zdolność koalicyjna"?

– Wypowiedź Grzegorza Brauna negująca dokonywanie ludobójstwa w Auschwitz to jest absolutny skandal – ocenił w piątek poseł PiS, b. wiceszef MSZ Paweł Jabłoński. Pytany o to, czy w związku z tym Braun stracił zdolność koalicyjną, poseł PiS odpowiedział, że ''nie ma takiego tematu''.

Karol Nawrocki: 11 lipca symbolizuje apogeum okrucieństwa zbrodniarzy z UPA z ostatniej chwili
Karol Nawrocki: 11 lipca symbolizuje apogeum okrucieństwa zbrodniarzy z UPA

„11 lipca 1943 r. symbolizuje apogeum okrucieństwa zbrodniarzy z UPA” – ocenił prezydent elekt Karol Nawrocki w mijającą w piątek 82. rocznicę kulminacji zbrodni wołyńskiej. „Dla nas, Polaków, ten dzień to czas refleksji i modlitwy, wspomnienia bestialsko zamordowanych dzieci, kobiet i starców” – dodał.

Ważny komunikat dla mieszkańców Wrocławia z ostatniej chwili
Ważny komunikat dla mieszkańców Wrocławia

Mieszkańcy Wrocławia muszą przygotować się na poważne utrudnienia w rejonie mostu Grunwaldzkiego. Od soboty, 12 lipca, zmienia się organizacja ruchu — zarówno dla samochodów, jak i dla autobusów oraz tramwajów. Powodem jest awaria magistrali wodociągowej znajdującej się kilka metrów pod ziemią.

„Czas na ekshumacje i potępienie banderyzmu”. Dziś rocznica „krwawej niedzieli” na Wołyniu tylko u nas
„Czas na ekshumacje i potępienie banderyzmu”. Dziś rocznica „krwawej niedzieli” na Wołyniu

– Trzeba doprowadzić do penalizacji banderyzmu oraz kontynuować wywieranie nacisków na władze Ukrainy, żeby pozwoliły nam godnie pochować naszych rodaków. Na kłamstwie i przemilczeniu nigdy nie zbudujemy dobrych relacji – mówi w rozmowie z portalem Tysol.pl Paweł Zdziarski, prezes stowarzyszenia „Wspólnota i pamięć”, autor książek o ukraińskim ludobójstwie na Polakach na Wołyniu.

Trump zapowiada ważne oświadczenie ws. Rosji z ostatniej chwili
Trump zapowiada ważne oświadczenie ws. Rosji

Prezydent USA Donald Trump powiedział w czwartek, że zawarto umowę, na mocy której Stany Zjednoczone wysyłają Ukrainie uzbrojenie poprzez NATO, a Sojusz płaci za to uzbrojenie. Dodał, że w poniedziałek będzie miał „ważne oświadczenie” dotyczące Rosji.

11 lipca 1943 roku przyszli po nich Ukraińcy z widłami, siekierami i butelkami z benzyną tylko u nas
11 lipca 1943 roku przyszli po nich Ukraińcy z widłami, siekierami i butelkami z benzyną

Dzień 11 lipca 2025 roku jest obchodzony w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP.

Pracował w żłobku, promował gender, okazał się pedofilem tylko u nas
Pracował w żłobku, promował gender, okazał się pedofilem

Kolejny aktywista gender okazał się pedofilem. Tym razem mężczyzna, którego zatrzymała już policja, zatrudnił się w żłobku, a dodatkowych ofiar szukał w internecie. Wśród rodziców budził zaufanie – podobno nikt nie podejrzewał go o tak straszne zbrodnie.

REKLAMA

[Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem

28 września 1954 r. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa i Głos Ameryki rozpoczęły nadawanie relacji Józefa Światły, byłego wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który uciekł na Zachód. Ujawniając kulisy komunistycznej bezpieki i partii, ten komunistyczny zbrodniarz przyczynił się do osłabienia totalitarnego systemu.
Tadeusz Płużański [Felieton „TS”] Tadeusz Płużański: Zbrodniarz, który zachwiał systemem
Tadeusz Płużański / Fundacja Łączka

Józef Światło, właściwie Izaak Fleischfarb, urodził się w 1915 r. w Medynie koło Zbaraża, w rodzinie Gabriela Fleischfarba, magazyniera w młynie, i matki o nazwisku Wieseltur. Po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej pracował w Krakowie jako szewc. Działał w organizacji syjonistycznej Gordonia, a następnie od 1933 r. w Komunistycznym Związku Młodzieży Polskiej, za co był aresztowany w latach 1934 i 1936. W połowie 1936 r. ożenił się z Frydą Zollman.

Drugie małżeństwo i zmiana nazwiska

W kampanii polskiej służył w 12. pp do 20 września 1939 r., kiedy trafił do niewoli niemieckiej. Uciekł i przedostał się na Wschód. W Kazachstanie pracował jako szewc. 26 kwietnia 1943 r. w miejscowości Dżambuł, przy zawarciu drugiego związku małżeńskiego – z Justyną Światło, zmienił personalia z Fleischfarb Izaak na Światło Józef. Skierowany przez WKP(b) do 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Jako oficer polityczny współpracował z NKWD. Był przydzielony do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, ale działał głównie w grupach operacyjnych w terenie. Jego zadaniem było rozpracowanie i aresztowanie działaczy Polskiego Państwa Podziemnego i żołnierzy Armii Krajowej, w tym gen. Leopolda Okulickiego, „Niedźwiadka”. Brał udział w obławach i pacyfikacjach. Osobiście w bardzo brutalny sposób przesłuchiwał zatrzymanych. Współorganizował sfałszowane przez komunistów referendum „3XTAK” z czerwca 1946 r. i wybory do Sejmu ustawodawczego w styczniu 1947 r.

Departament X MBP

W 1948 r. wiceminister bezpieki Roman Romkowski (Natan Grinszpan-Kikiel) przeniósł go do organizowanego Departamentu X MBP, w którym podlegał jego dyrektorowi Anatolowi Fejginowi. W praktyce miał więcej do powiedzenia od swojego przełożonego, co zawdzięczał znajomości z Romkowskim jeszcze z przedwojennego Związku Młodych Komunistów (potem spotkali się w armii Berlinga). Specjalne zadania otrzymywał wprost od Bieruta (m.in. na podstawie osobistego polecenia towarzysza „Tomasza” aresztował Władysława Gomułkę), posiadał bezpośrednie połączenie telefoniczne z Moskwą i dostęp do wicepremiera i marszałka ZSRS Ławrentija Berii. W dwóch stalowych sejfach trzymał materiały kompromitujące czołowych członków partii. 5 grudnia 1953 r. podczas pobytu z Fejginem w Berlinie uciekł na Zachód. Jego wystąpienia w Radiu Wolna Europa w cyklu „Za kulisami bezpieki i partii” stały się podstawą książki Zbigniewa Bażyńskiego pod tym samym tytułem i przyczyniły się do zachwiania wielu karier komunistów w Polsce. W Stanach miał przejść operację plastyczną i mieszkać pod zmienionymi personaliami aż do września 1994 r., kiedy zmarł. Rodzina, którą zostawił w Polsce (żona i dwoje dzieci), po 1968 r. wyjechała do Izraela.

Tadeusz Płużański

 

 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe