Zwalczyć pociąg do alkoholu, ocalić do czekolady

Czy w przyszłości będziemy mieli lek, który zwalczy dowolne uzależnienie? Naukowcy chcą znaleźć w naszym mózgu komórki, które odpowiadają za nałóg alkoholowy, by w razie potrzeby zablokować ich działanie. Wcześniej sprawdzą, czy niechcący nie zmniejszą też naszej "miłości" do innych przyjemności np. czekolady.
fot. Aleksander Stein
fot. Aleksander Stein / pixabay.com
 
Dziś leczenie wielu chorób psychicznych polega na podawaniu leków, które wpływają na działanie całego mózgu, a nie jego poszczególnych komórek - mówi PAP dr Anna Suska z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie.

Wraz z zespołem prowadzi ona badania, które w przyszłości umożliwią precyzyjne celowanie lekiem w pojedyncze komórki mózgu - tak, aby nie otępiać nimi pacjenta. Pierwszym krokiem do tego celu będzie zlokalizowanie w mózgu komórek zaangażowanych w nawrót alkoholowy, a więc takich, które odpowiadają za powrót do nałogu po czasie abstynencji. Na badania otrzymała grant sięgający niemal 800 tys. zł od Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
 
Poszczególne komórki wewnątrz struktur rozsianych w naszym mózgu tworzą połączenia, wpływając w ten sposób na nasze zachowania. W naszych badaniach proponujemy wyszukanie konkretnych komórek odpowiadających za powstawanie uzależnienia. Chcemy określić, które to są, gdzie dokładnie się znajdują, i jak wyglądają. To pozwoli nam na lepsze poznanie procesu uzależnień, ale też powstawania pamięci i innych procesów, które zachodzą w mózgu - tłumaczy.

Badaczka będzie się starała odpowiedzieć na pytanie, czy zahamowanie aktywności komórek odpowiedzialnych za uzależnienie zapobiegnie nawrotowi alkoholowemu. W tym celu, komórki zaangażowane w uzależnienie od alkoholu, wyznakowane zostaną nowatorską metodą. Specjalnie spreparowane receptory umożliwią kontrolę aktywności komórek, za pomocą specyficznej im substancji chemicznej.
 
Ona w organizmie nie istnieje, ale mamy ją w laboratorium i możemy ją podać. Dla organizmu nie jest ona w żaden sposób szkodliwa - zaznacza dr Suska.
Naszą substancję można podawać za pomocą zastrzyku, ale można też doustnie - tak jak pigułkę z lekiem. Na razie to oczywiście science fiction, ale w przyszłości taką pigułką można wpłynąć na precyzyjne hamowanie komórek odpowiedzialnych za alkoholizm - opisuje.

W przyszłości wyniki badania można byłoby przełożyć na inne uzależnienia np. od narkotyków. Wszystkie one rozgrywają się w tym samym obszarze mózgu: w układzie nagrody. Te same komórki, które odpowiadają za uzależnienie od alkoholu czy narkotyków, sterują uczeniem apetytywnym - czyli uczeniem wrażeń przyjemnych.
 
Dla mózgu to ten sam mechanizm. Tylko że wspomnienia uzależniające są na tyle mocne, że praktycznie nieodwracalne, i pamiętamy o nich do końca życia. Dlatego jeśli ktoś jest alkoholikiem, to zostaje nim na zawsze - podkreśla badaczka.
Tu jednak może pojawić się problem.
 
Przecież uzależnienie to również uczenie się czegoś bardzo przyjemnego. Dla mózgu nie różni się to za bardzo od uczenia się, np. tego, że czekolada jest smaczna - zauważa dr Suska.
Kto wie, czy naukowcy chcąc zahamować działanie komórek odpowiedzialnych za uzależnienie, np. od alkoholu - przypadkiem nie zahamują również tych zaangażowanych w nasz nawyk sięgania po czekoladę. Czy to oznacza, że przestaniemy przez to lubić czekoladę? Czy nie pozbawimy się w ten sposób innych życiowych przyjemności? Dr Suska przyznaje, że jej badania są na bardzo wczesnym etapie, i postara się znaleźć odpowiedź na te frapujące pytania.

PAP - Nauka w Polsce, Ewelina Krajczyńska

 

POLECANE
Pilna decyzja MSZ ws. ambasadora Polski we Francji z ostatniej chwili
Pilna decyzja MSZ ws. ambasadora Polski we Francji

Rzecznik MSZ Maciej Wewiór przekazał w środę PAP, że decyzją szefa MSZ Radosława Sikorskiego ambasador Polski we Francji Jan R. został zwolniony z kierowania placówką do czasu wyjaśnienia wątpliwości. Sprawa ma związek z medialnymi doniesieniami o jego zatrzymaniu przez CBA.

 „Die Welt” ostro o Unii Europejskiej: „Nie sprawdziła się” z ostatniej chwili
„Die Welt” ostro o Unii Europejskiej: „Nie sprawdziła się”

Na łamach niemieckiego dziennika „Die Welt” opublikowano krytyczny tekst dotyczący kondycji Unii Europejskiej. Autorzy zarzucają Brukseli biurokratyczny autorytaryzm, nieskuteczność w kluczowych kryzysach i oderwanie od realnych problemów gospodarki oraz obywateli. W tekście pojawiają się mocne tezy o Green Deal, polityce migracyjnej i braku demokratycznej legitymacji urzędników w Brukseli.

USA objęły sankcjami wizowymi byłego komisarza UE. Oburzenie w Brukseli z ostatniej chwili
USA objęły sankcjami wizowymi byłego komisarza UE. Oburzenie w Brukseli

Komisja Europejska zdecydowanie potępiła w środę decyzję administracji Donalda Trumpa o nałożeniu zakazu wjazdu do USA na byłego komisarza UE ds. rynku wewnętrznego Thierry'ego Bretona oraz czterech szefów organizacji pozarządowych z Wielkiej Brytanii i Niemiec.

Prezydent Karol Nawrocki odwiedził żołnierzy i funkcjonariuszy SG na granicy z ostatniej chwili
Prezydent Karol Nawrocki odwiedził żołnierzy i funkcjonariuszy SG na granicy

Prezydent RP Karol Nawrocki spotkał się z żołnierzami Wojska Polskiego i funkcjonariuszami Straży Granicznej, stacjonującymi na wschodniej granicy Polski.

Tom Rose przekazał Polakom życzenia świąteczne od prezydenta Trumpa z ostatniej chwili
Tom Rose przekazał Polakom życzenia świąteczne od prezydenta Trumpa

Ambasador USA w Polsce Thomas Rose, składając w środę Polakom życzenia świąteczne w imieniu swoim oraz prezydenta Donalda Trumpa, podkreślił, że Boże Narodzenie to czas, w którym wszyscy ludzie mogą dziękować Bogu za błogosławieństwa wiary, rodziny i wolności.

KO wygrywa wybory, ale nie ma z kim rządzić, spadki największych. Zobacz najnowszy sondaż z ostatniej chwili
KO wygrywa wybory, ale nie ma z kim rządzić, spadki największych. Zobacz najnowszy sondaż

W środę opublikowano najnowsze badanie poparcia dla partii politycznych. Z sondażu United Surveys by IBRiS dla Wirtualnej Polski wynika, że Koalicja Obywatelska wygrałaby wybory, jednak Donald Tusk właściwie nie miałby z kim utworzyć rząd - potencjalni koalicjanci właściwie nie wchodzą do Sejmu.

Zełenski ujawnił amerykański plan pełnego porozumienia pokojowego. Co zawiera? z ostatniej chwili
Zełenski ujawnił amerykański plan pełnego porozumienia pokojowego. Co zawiera?

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przekazał, że amerykański plan pokojowy, dotyczący zakończenia wojny rosyjsko-ukraińskiej, przewiduje zamrożenie konfliktu na obecnych liniach kontaktowych - poinformowały w środę media, w tym m.in. agencja AFP. Ukraiński prezydent rozmawiał z dziennikarzami we wtorek, ale wypowiedzi ze spotkania zostały opublikowane dopiero w środę. 

W Wigilię na straży bezpieczeństwa kraju stoi 20 tys. polskich żołnierzy z ostatniej chwili
W Wigilię na straży bezpieczeństwa kraju stoi 20 tys. polskich żołnierzy

W Wigilię Świąt Bożego Narodzenia na straży bezpieczeństwa państwa polskiego i naszych sojuszników stoi około 20 tysięcy żołnierzy - powiedział w środę wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz podczas spotkania z żołnierzami służącymi w Centrum Logistycznym Rzeszów-Jasionka.

Jest nowy ranking zaufania. Karol Nawrocki ponownie na czele [SONDAŻ] z ostatniej chwili
Jest nowy ranking zaufania. Karol Nawrocki ponownie na czele [SONDAŻ]

W Wigilię portal Onet.pl opublikował grudniowy sondaż zaufania do polityków. Na pierwszym miejscu ponownie znalazł się prezydent Karol Nawrocki. W badaniu widać też powrót Jarosława Kaczyńskiego do pierwszej dziesiątki oraz pogarszającą się sytuację Mateusza Morawieckiego.

„Niech ucichną dzisiaj wszelkie spory”. Świąteczne życzenia Pary Prezydenckiej z ostatniej chwili
„Niech ucichną dzisiaj wszelkie spory”. Świąteczne życzenia Pary Prezydenckiej

Para Prezydencka skierowała do Polaków w kraju i za granicą życzenia świąteczne. W bożonarodzeniowym przesłaniu podkreślono znaczenie wspólnoty, tradycji oraz nadziei płynącej z Narodzenia Pańskiego. W komunikacie znalazły się także słowa wdzięczności dla osób pełniących służbę w święta.

REKLAMA

Zwalczyć pociąg do alkoholu, ocalić do czekolady

Czy w przyszłości będziemy mieli lek, który zwalczy dowolne uzależnienie? Naukowcy chcą znaleźć w naszym mózgu komórki, które odpowiadają za nałóg alkoholowy, by w razie potrzeby zablokować ich działanie. Wcześniej sprawdzą, czy niechcący nie zmniejszą też naszej "miłości" do innych przyjemności np. czekolady.
fot. Aleksander Stein
fot. Aleksander Stein / pixabay.com
 
Dziś leczenie wielu chorób psychicznych polega na podawaniu leków, które wpływają na działanie całego mózgu, a nie jego poszczególnych komórek - mówi PAP dr Anna Suska z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie.

Wraz z zespołem prowadzi ona badania, które w przyszłości umożliwią precyzyjne celowanie lekiem w pojedyncze komórki mózgu - tak, aby nie otępiać nimi pacjenta. Pierwszym krokiem do tego celu będzie zlokalizowanie w mózgu komórek zaangażowanych w nawrót alkoholowy, a więc takich, które odpowiadają za powrót do nałogu po czasie abstynencji. Na badania otrzymała grant sięgający niemal 800 tys. zł od Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
 
Poszczególne komórki wewnątrz struktur rozsianych w naszym mózgu tworzą połączenia, wpływając w ten sposób na nasze zachowania. W naszych badaniach proponujemy wyszukanie konkretnych komórek odpowiadających za powstawanie uzależnienia. Chcemy określić, które to są, gdzie dokładnie się znajdują, i jak wyglądają. To pozwoli nam na lepsze poznanie procesu uzależnień, ale też powstawania pamięci i innych procesów, które zachodzą w mózgu - tłumaczy.

Badaczka będzie się starała odpowiedzieć na pytanie, czy zahamowanie aktywności komórek odpowiedzialnych za uzależnienie zapobiegnie nawrotowi alkoholowemu. W tym celu, komórki zaangażowane w uzależnienie od alkoholu, wyznakowane zostaną nowatorską metodą. Specjalnie spreparowane receptory umożliwią kontrolę aktywności komórek, za pomocą specyficznej im substancji chemicznej.
 
Ona w organizmie nie istnieje, ale mamy ją w laboratorium i możemy ją podać. Dla organizmu nie jest ona w żaden sposób szkodliwa - zaznacza dr Suska.
Naszą substancję można podawać za pomocą zastrzyku, ale można też doustnie - tak jak pigułkę z lekiem. Na razie to oczywiście science fiction, ale w przyszłości taką pigułką można wpłynąć na precyzyjne hamowanie komórek odpowiedzialnych za alkoholizm - opisuje.

W przyszłości wyniki badania można byłoby przełożyć na inne uzależnienia np. od narkotyków. Wszystkie one rozgrywają się w tym samym obszarze mózgu: w układzie nagrody. Te same komórki, które odpowiadają za uzależnienie od alkoholu czy narkotyków, sterują uczeniem apetytywnym - czyli uczeniem wrażeń przyjemnych.
 
Dla mózgu to ten sam mechanizm. Tylko że wspomnienia uzależniające są na tyle mocne, że praktycznie nieodwracalne, i pamiętamy o nich do końca życia. Dlatego jeśli ktoś jest alkoholikiem, to zostaje nim na zawsze - podkreśla badaczka.
Tu jednak może pojawić się problem.
 
Przecież uzależnienie to również uczenie się czegoś bardzo przyjemnego. Dla mózgu nie różni się to za bardzo od uczenia się, np. tego, że czekolada jest smaczna - zauważa dr Suska.
Kto wie, czy naukowcy chcąc zahamować działanie komórek odpowiedzialnych za uzależnienie, np. od alkoholu - przypadkiem nie zahamują również tych zaangażowanych w nasz nawyk sięgania po czekoladę. Czy to oznacza, że przestaniemy przez to lubić czekoladę? Czy nie pozbawimy się w ten sposób innych życiowych przyjemności? Dr Suska przyznaje, że jej badania są na bardzo wczesnym etapie, i postara się znaleźć odpowiedź na te frapujące pytania.

PAP - Nauka w Polsce, Ewelina Krajczyńska


 

Polecane