Przedstawiciele firmy w obecności wicepremiera Jacka Sasina i ministra Piotra Nowaka podpisali 14 lutego w Waszyngtonie umowę na rozpoczęcie prac nad wdrożeniem technologii małych reaktorów modułowych (SMR) w Polsce. Porozumienie zakłada, że w naszym kraju ruszy w 2029 r. pierwsza elektrownia oparta na małych reaktorach. Będzie to prawdopodobnie druga na świecie siłownia tego typu. Pierwsza ma powstać w Kanadzie rok wcześniej.

– Nie waham się powiedzieć, że podpisanie umowy to moment historyczny dla polskiej gospodarki i polskiej przyszłości. To nowa jakość i zupełnie nowa perspektywa. Jesteśmy w procesie transformacji naszej elektroenergetyki, która w 70 procentach jest dziś uzależniona od węgla. Rozwój energetyki jądrowej będzie tu mieć kluczowe znaczenie – powiedział w czasie wydarzenia wicepremier Jacek Sasin.

Wcześniej, bo w ubiegłym roku, KGHM i firma NuScale Power podpisały list intencyjny, w którym zadeklarowały chęć współpracy. Obecna umowa precyzuje jej ramy.

Realizacja celów strategicznych

KGHM dzięki budowie elektrowni wykorzystującej małe reaktory jądrowe zmniejszy swój ślad węglowy i zbliży się do osiągnięcia neutralność klimatycznej w 2050 roku. Koncern taki cel wskazał w zaktualizowanej strategii. Szacuje się, że inwestycja w atom pozwoli ograniczyć emisję dwutlenku węgla w Polsce o 8 mln ton rocznie. To pozwoli również na znaczące zredukowanie kosztów produkcji miedzi i innych wyrobów. – KGHM z dumą inicjuje projekt produkcji energii w 100 proc. wolnej od emisji dwutlenku węgla, wywiązując się ze swojego zobowiązania do prowadzenia działań na rzecz dekarbonizacji. Technologia SMR zwiększy efektywność kosztową firmy i przekształci polski sektor energetyczny – podkreślił prezes KGHM Polska Miedź Marcin Chludziński w czasie podpisania porozumienia. John Hopkins, prezes i dyrektor generalny NuScale Power, wskazał zaś, że technologia jego firmy NuScale stanowi idealne rozwiązanie do osiągnięcia zeroemisyjności przy jednoczesnym zapewnieniu dobrobytu gospodarczego. – NuScale z dumą współpracuje z KGHM, doświadczonym liderem innowacji, i cieszymy się, że możemy wspólnie pracować nad kolejną erą zaawansowanego wdrażania czystej energii i stawić czoła kryzysowi klimatycznemu – powiedział.

KGHM zakłada też, że w najbliższych latach obok produkcji wyrobów miedzianych rozwinie nową gałąź biznesu – energetykę. Uruchomienie elektrowni przyczyni się do osiągnięcia tego celu. Przedstawiciele koncernu zapowiadają, że część wyprodukowanej w reaktorach energii planują sprzedawać na rynku.

Małe reaktory atomowe

Pojęcie małe reaktory modułowe (SMR) obejmuje szereg koncepcji i rozwiązań. W dużym uproszczeniu cechą wspólną SMR jest to, że moc pojedynczego reaktora nie przekracza 300 MW. Na świecie pracuje przeszło 100 reaktorów tego typu. Jeden z nich – Maria znajduje się w Świerku pod Warszawą i jest wykorzystywany do prowadzenia badań oraz produkcji cennych izotopów. Dzięki dofinansowaniu prac badawczych w kilku krajach po roku 2000 realnych kształtów nabrały koncepcje budowy SMR, które mogą być wykorzystane do produkcji energii cieplnej i elektrycznej na potrzeby lokalnych elektrociepłowni czy energochłonnych zakładów przemysłowych. Ocenia się, że w skali świata pierwsze prototypy SMR zaczną działać w najbliższych latach, a pod koniec dziesięciolecia nastąpi pełna komercjalizacja najbardziej zaawansowanych koncepcji: LWR (lekkowodne) i HTR (High Temperature Reactor). 

NuScale Power opracowuje reaktor typu LWR. Jeden reaktor ma generować 77 MW energii elektrycznej. Koncepcja NuScale zakłada, że w jednej elektrowni może pracować cztery, sześć lub dwanaście reaktorów, co pozwala na dostosowanie wielkości produkcji energii do potrzeb odbiorcy. Przy budowie elektrowni SMR można korzystać z gotowych modułów. Dzięki temu skraca się znacznie czas budowy w stosunku do konwencjonalnej elektrowni.

Jako znaczące przewagi w stosunku do dużych elektrowni atomowych wymienia się też zmniejszenie nakładów inwestycyjnych oraz możliwość zlokalizowania siłowni niedaleko zakładów przemysłowych czy skupisk ludzkich. 

W skali całego kraju SMR mogą uzupełniać krajowy system energetyczny oparty np. na jednej lub kilku dużych elektrowniach atomowych.