[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Od buchaltera do mordercy sądowego

Stanisław Zarako-Zarakowski, urodzony w 1909 roku w miejscowości Słowna w guberni witebskiej, w komunistycznej Polsce – jako naczelny prokurator wojskowy w randze generała – oskarżał polskich niepodległościowców w wielu procesach politycznych, żądając drakońskich wyroków, z karą śmierci włącznie. W III RP został zdegradowany do szeregowca.
Stanisław Zarako-Zarakowski
Stanisław Zarako-Zarakowski / IPN

Buchalter

Syn Stanisława i Heleny z d. Samonowicz. Po rozparcelowaniu majątku Zarakowskich w 1917 roku przenieśli się do Dryssy, a następnie Kobrynia, gdzie ukończył gimnazjum. Absolwent Wydziału Prawa na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1935). W latach 1932–1933 słuchacz Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty.
Pracował jako rewident w Spółdzielni Rolniczej w Wilnie (1935–1937), a następnie jako młodszy rewident Okręgowej Izby Kontroli w Wilnie (do 1939).

Zmobilizowany do 85 Pułku Strzelców Wileńskich 19 DP, walczył w kampanii wrześniowej pod Piotrkowem, Chełmem i Kockiem. Po kapitulacji Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” przedostał się do Wilna.
W Wilnie pracował jako administrator hotelu komunalnego, buchalter sekcji pomocy Polakom przy Litewskim Czerwonym Krzyżu (1940–1942) oraz jako robotnik budowlany. W momencie wejścia Sowietów do Wilna był głównym buchalterem w Instytucie Geologicznym.

 

Komunistyczny oficer, prokurator, sędzia

W 1945 roku zmobilizowany do 36 Pułku Piechoty 8 DP i wyznaczony na stanowisko dowódcy plutonu, a następnie zastępcy dowódcy kompanii. Lekko ranny w czasie forsowania Nysy Łużyckiej.
W lipcu 1945 roku przeniesiony do prokuratury, w której był kolejno: oficerem śledczym Naczelnej Prokuratury Wojskowej (lipiec 1945–luty 1946), prokuratorem Wojskowej Prokuratury Okręgowej nr V w Krakowie (luty 1946–marzec 1947), I zastępcą prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego (marzec/czerwiec 1947), zastępcą naczelnego prokuratora wojskowego (czerwiec 1947–październik 1948), zastępcą szefa Departamentu Służby Sprawiedliwości Ministerstwa Obrony Narodowej (październik 1948–lipiec 1950). Generałem brygady został w 1953 roku.

W latach 1950-1956 pełnił kluczową w stalinowskim aparacie bezprawia funkcję naczelnego prokuratora wojskowego. Uczestniczył w wielu procesach żołnierzy AK, WiN, działaczy politycznych II Rzeczypospolitej, księży, występując z oskarżeniem samodzielnie, lub zatwierdzając akty oskarżenia. W sprawach tych zapadło wiele wyroków śmierci, przez co Stanisława Zarako-Zarakowskiego w świetle polskiego prawa (ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej) powinniśmy nazywać mordercą sądowym.

 

Procesy

Sierpień 1947 roku. Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie. Zarakowski oskarża w pokazowym procesie II Zarządu Głównego WiN i działaczy PSL pułkownika Franciszka Niepokólczyckiego, że „od początku 1945 roku do dnia aresztowania tj. 22 października 1946 roku usiłował przemocą, tj. przez działalność Wydziału Bojowego, Oddziałów Leśnych, Sił Zbrojnych znajdujących się poza granicami państwa polskiego usunąć ustanowione organa władzy”. Akt oskarżenia mówi też o kierowaniu wywiadowczą organizacją pod nazwą „Izba kontroli”, pracującą za pieniądze dla obcych wywiadów.

Sierpień 1951 roku. Zarakowski jest głównym oskarżycielem w tzw. procesie generałów (gen. S. Tatara, płk. M. Utnika, płk. S. Nowickiego, gen. F. Hermana, gen. J. Kirchmayera, gen. S. Mossora, płk. M. Jureckiego, mjr W. Romana i kmdr. Sz. Wacka) - fałszywie oskarżonych o organizowanie rzekomego spisku w wojsku.
Listopad 1948 roku. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie. Socjaliście Kazimierzowi Pużakowi, który całe życie poświęcił walce o niepodległość Polski Zarakowski zarzucał planowanie obalenia przemocą „ludowo-demokratycznego” ustroju państwa, współpracę „ze zdrajcami PPS w Londynie i innych ośrodkach emigracyjnych na zachodzie”, wywiadami państw zachodnich „pod kierownictwem czynników światowego imperializmu”.

Wrzesień 1953 roku. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie. Ordynariusza kieleckiego bp Czesława Kaczmarka Zarakowski oskarżył o „działalność w antypaństwowym ośrodku” w interesie „imperializmu amerykańskiego i Watykanu” w celu „obalenia władzy robotniczo-chłopskiej” drogą „działalności dywersyjnej i szpiegowskiej”.

 

Zmarł bez kary

Stanisław Zarako-Zarakowski został przeniesiony do rezerwy w kwietniu 1956 roku. Pracował jako zastępca dyrektora Centralnego Zarządu Obrotu Produktami Naftowymi (1956–1957), i naczelnik Wydziału Prawnego Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Centralnego Zarządu Ceł (1957-1968). W 1968 roku przeszedł na emeryturę. Zdegradowany w 1991 roku. Zmarł w 1998 roku w Warszawie nie rozliczony za swoje zbrodnie.
 


 

POLECANE
Szokujące słowa Zełenskiego. Ukraiński deputowany: Oświadczył, że czeka na śmierć Donalda Trumpa wideo
Szokujące słowa Zełenskiego. Ukraiński deputowany: "Oświadczył, że czeka na śmierć Donalda Trumpa"

„Zełenski oświadczył, że czeka na śmierć Donalda Trumpa. Na konferencji prasowej powiedział, że stanowisko USA w sprawie członkostwa Ukrainy w NATO może się zmienić, gdy 'politycy się zmienią lub ktoś umrze'” - alarmuje na platformie X deputowany do ukraińskiego parlamentu Artem Dmytruk dołączając nagranie z telewizji SkyNews.

CNN: Rosja wykorzystuje flotę cieni do działań szpiegowskich z ostatniej chwili
CNN: Rosja wykorzystuje flotę cieni do działań szpiegowskich

Rosja wykorzystuje flotę cieni do szpiegowania - podała w czwartek CNN, powołując się na zachodnie i ukraińskie źródła wywiadowcze. Na pokładach tankowców obecni są Rosjanie powiązani ze służbami, w tym byli najemnicy z tzw. grupy Wagnera.

Prezydent zawetował nowe prawo oświatowe: To chaos, ideologizacja i eksperymentowanie z ostatniej chwili
Prezydent zawetował nowe prawo oświatowe: "To chaos, ideologizacja i eksperymentowanie"

Po konsultacjach z nauczycielami, ekspertami i rodzicami prezydent Karol Nawrocki zdecydował o zawetowaniu nowelizacji Prawa oświatowego. Jak podkreślił, proponowane zmiany prowadziłyby do chaosu, ideologizacji szkoły i eksperymentowania na dzieciach.

Okrągły Stół opuścił dziś Pałac Prezydencki, ale decyzja zapadła lata temu pilne
Okrągły Stół opuścił dziś Pałac Prezydencki, ale decyzja zapadła lata temu

Przeniesienie Okrągłego Stołu z Pałacu Prezydenckiego wywołało falę komentarzy i politycznych emocji. Jak się jednak okazuje, nie była to decyzja obecnego prezydenta. Ustalenia w tej sprawie zapadły kilka lat temu, jeszcze za prezydentury Andrzeja Dudy.

Chcieli otwartych granic, planowali atak terrorystyczny w Sylwestra tylko u nas
Chcieli otwartych granic, planowali atak terrorystyczny w Sylwestra

Ludzie generalnie zdolni są do zła i przemocy. Przypadki kiedy te występują po prawej stronie sceny politycznej, są szeroko nagłaśniane. Wielu jednak zapomina, że podobne problemy istnieją również po lewej stronie polityki. Zapomina, albo raczej: nigdy się o wielu „postępowych” radykałach nie dowiaduje, media są bowiem bardzo wybiórcze i faworyzują lewicę.

Źródła: Podpisanie umowy UE-Mercosur opóźnione do stycznia z ostatniej chwili
Źródła: Podpisanie umowy UE-Mercosur opóźnione do stycznia

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen poinformowała przywódców na szczycie w Brukseli, że podpisanie umowy UE-Mercosur zostaje opóźnione do stycznia. Sprawę nagłośniły pragnące zachować anonimowość źródła w Brukseli.

Tusk: „Umowa UE-Mercosur jest bezpieczna”. Gembicka: „Niemiecki łańcuch jest krótki” z ostatniej chwili
Tusk: „Umowa UE-Mercosur jest bezpieczna”. Gembicka: „Niemiecki łańcuch jest krótki”

„Umowa z krajami Mercosur w obecnej wersji jest bezpieczna dla polskich rolników i polskich konsumentów” - stwierdził w czwartek premier Donald Tusk. „Nie jest idealnie, ale nie jest źle” - dodał. Przekonywał, że trudno będzie zablokować umowę, ponieważ... nie ma do tego większości.

Sejm ponownie uchwalił tę samą ustawę o kryptowalutach z ostatniej chwili
Sejm ponownie uchwalił tę samą ustawę o kryptowalutach

Ten sam projekt, te same zapisy i ta sama linia sporu. Rząd ponownie przeprowadził dziś przez Sejm ustawę o rynku kryptoaktywów, mimo wcześniejszego weta prezydenta i sprzeciwu opozycji.

Zełenski rozpoczął wizytę w Polsce. Będzie podjęty temat ekshumacji na Wołyniu z ostatniej chwili
Zełenski rozpoczął wizytę w Polsce. Będzie podjęty temat ekshumacji na Wołyniu

Polityka historyczna, bezpieczeństwo i sprawy gospodarcze będą głównymi tematami rozmów prezydentów Polski i Ukrainy. Wołodymyr Zełenski po raz pierwszy spotka się z Karolem Nawrockim w Pałacu Prezydenckim.

Umowa ws. pierwszej w historii UE listy bezpiecznych krajów pochodzenia prawie na finiszu z ostatniej chwili
Umowa ws. pierwszej w historii UE listy bezpiecznych krajów pochodzenia prawie na finiszu

Negocjatorzy Parlamentu i Rady UE osiągnęli porozumienie polityczne w sprawie utworzenia unijnej listy bezpiecznych krajów pochodzenia, aby przyspieszyć rozpatrywanie wniosków o azyl.

REKLAMA

[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Od buchaltera do mordercy sądowego

Stanisław Zarako-Zarakowski, urodzony w 1909 roku w miejscowości Słowna w guberni witebskiej, w komunistycznej Polsce – jako naczelny prokurator wojskowy w randze generała – oskarżał polskich niepodległościowców w wielu procesach politycznych, żądając drakońskich wyroków, z karą śmierci włącznie. W III RP został zdegradowany do szeregowca.
Stanisław Zarako-Zarakowski
Stanisław Zarako-Zarakowski / IPN

Buchalter

Syn Stanisława i Heleny z d. Samonowicz. Po rozparcelowaniu majątku Zarakowskich w 1917 roku przenieśli się do Dryssy, a następnie Kobrynia, gdzie ukończył gimnazjum. Absolwent Wydziału Prawa na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1935). W latach 1932–1933 słuchacz Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty.
Pracował jako rewident w Spółdzielni Rolniczej w Wilnie (1935–1937), a następnie jako młodszy rewident Okręgowej Izby Kontroli w Wilnie (do 1939).

Zmobilizowany do 85 Pułku Strzelców Wileńskich 19 DP, walczył w kampanii wrześniowej pod Piotrkowem, Chełmem i Kockiem. Po kapitulacji Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” przedostał się do Wilna.
W Wilnie pracował jako administrator hotelu komunalnego, buchalter sekcji pomocy Polakom przy Litewskim Czerwonym Krzyżu (1940–1942) oraz jako robotnik budowlany. W momencie wejścia Sowietów do Wilna był głównym buchalterem w Instytucie Geologicznym.

 

Komunistyczny oficer, prokurator, sędzia

W 1945 roku zmobilizowany do 36 Pułku Piechoty 8 DP i wyznaczony na stanowisko dowódcy plutonu, a następnie zastępcy dowódcy kompanii. Lekko ranny w czasie forsowania Nysy Łużyckiej.
W lipcu 1945 roku przeniesiony do prokuratury, w której był kolejno: oficerem śledczym Naczelnej Prokuratury Wojskowej (lipiec 1945–luty 1946), prokuratorem Wojskowej Prokuratury Okręgowej nr V w Krakowie (luty 1946–marzec 1947), I zastępcą prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego (marzec/czerwiec 1947), zastępcą naczelnego prokuratora wojskowego (czerwiec 1947–październik 1948), zastępcą szefa Departamentu Służby Sprawiedliwości Ministerstwa Obrony Narodowej (październik 1948–lipiec 1950). Generałem brygady został w 1953 roku.

W latach 1950-1956 pełnił kluczową w stalinowskim aparacie bezprawia funkcję naczelnego prokuratora wojskowego. Uczestniczył w wielu procesach żołnierzy AK, WiN, działaczy politycznych II Rzeczypospolitej, księży, występując z oskarżeniem samodzielnie, lub zatwierdzając akty oskarżenia. W sprawach tych zapadło wiele wyroków śmierci, przez co Stanisława Zarako-Zarakowskiego w świetle polskiego prawa (ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej) powinniśmy nazywać mordercą sądowym.

 

Procesy

Sierpień 1947 roku. Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie. Zarakowski oskarża w pokazowym procesie II Zarządu Głównego WiN i działaczy PSL pułkownika Franciszka Niepokólczyckiego, że „od początku 1945 roku do dnia aresztowania tj. 22 października 1946 roku usiłował przemocą, tj. przez działalność Wydziału Bojowego, Oddziałów Leśnych, Sił Zbrojnych znajdujących się poza granicami państwa polskiego usunąć ustanowione organa władzy”. Akt oskarżenia mówi też o kierowaniu wywiadowczą organizacją pod nazwą „Izba kontroli”, pracującą za pieniądze dla obcych wywiadów.

Sierpień 1951 roku. Zarakowski jest głównym oskarżycielem w tzw. procesie generałów (gen. S. Tatara, płk. M. Utnika, płk. S. Nowickiego, gen. F. Hermana, gen. J. Kirchmayera, gen. S. Mossora, płk. M. Jureckiego, mjr W. Romana i kmdr. Sz. Wacka) - fałszywie oskarżonych o organizowanie rzekomego spisku w wojsku.
Listopad 1948 roku. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie. Socjaliście Kazimierzowi Pużakowi, który całe życie poświęcił walce o niepodległość Polski Zarakowski zarzucał planowanie obalenia przemocą „ludowo-demokratycznego” ustroju państwa, współpracę „ze zdrajcami PPS w Londynie i innych ośrodkach emigracyjnych na zachodzie”, wywiadami państw zachodnich „pod kierownictwem czynników światowego imperializmu”.

Wrzesień 1953 roku. Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie. Ordynariusza kieleckiego bp Czesława Kaczmarka Zarakowski oskarżył o „działalność w antypaństwowym ośrodku” w interesie „imperializmu amerykańskiego i Watykanu” w celu „obalenia władzy robotniczo-chłopskiej” drogą „działalności dywersyjnej i szpiegowskiej”.

 

Zmarł bez kary

Stanisław Zarako-Zarakowski został przeniesiony do rezerwy w kwietniu 1956 roku. Pracował jako zastępca dyrektora Centralnego Zarządu Obrotu Produktami Naftowymi (1956–1957), i naczelnik Wydziału Prawnego Ministerstwa Handlu Zagranicznego i Centralnego Zarządu Ceł (1957-1968). W 1968 roku przeszedł na emeryturę. Zdegradowany w 1991 roku. Zmarł w 1998 roku w Warszawie nie rozliczony za swoje zbrodnie.
 



 

Polecane