Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 8: dialog społeczny

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową, lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 8: dialog społeczny
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- równe szanse i dostęp do zatrudnienia,
- uczciwe warunki pracy,
- ochrona socjalna i integracja społeczna.

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarze naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.
Komponent: uczciwe warunki pracy

8. Dialog społeczny i zaangażowanie pracowników
a. Należy prowadzić konsultacje z partnerami społecznymi w sprawie opracowywania i wdrażania polityk gospodarczych i społecznych oraz polityk zatrudnienia zgodnie z praktykami krajowymi. Należy ich zachęcać do negocjowania i zawierania układów zbiorowych w sprawach, które ich dotyczą, z poszanowaniem ich autonomii i prawa do podejmowania działań zbiorowych. W stosownych przypadkach porozumienia zawarte między partnerami społecznymi są wdrażane na szczeblu Unii i jej państw członkowskich.
b. Pracownicy lub ich przedstawiciele mają prawo do uzyskiwania informacji i wyrażania swojej opinii w odpowiednim czasie w dotyczących ich kwestiach, w szczególności w odniesieniu do transferów, restrukturyzacji oraz łączenia przedsiębiorstw, a także zwolnień grupowych.
c. Zachęca się do wspierania zwiększonej zdolności partnerów społecznych do propagowania dialogu społecznego.
 
W Filarze przyznano wszystkim pracownikom ze wszystkich sektorów prawo do otrzymywania informacji i uczestnictwa w konsultacjach, bezpośrednio lub przez ich przedstawicieli, w sprawach istotnych dla nich, np. dotyczących przejęcia, restrukturyzacji i połączenia przedsiębiorstw oraz zwolnień grupowych. Takie podejście wykracza poza obowiązujący unijny dorobek prawny ponieważ: przedstawione zasady mają zastosowanie niezależnie od liczby pracowników, których to dotyczy; zakres przedmiotowy obejmuje zarówno restrukturyzację, jak i połączenie przedsiębiorstw; prawo to nie dotyczy wyłącznie otrzymywania informacji, lecz również uczestnictwa w konsultacjach dotyczących każdego takiego zdarzenia korporacyjnego, co wiąże się z wymianą poglądów i z ustanowieniem spójnego dialogu z pracodawcą.

Dr hab. Dagmara Skupień (Uniwersytet Łódzki) wskazuje, że w zakresie dialogu trójstronnego i dialogu europejskich partnerów społecznych sformułowania pkt 8 Filaru są bardzo ogólnikowe. W kontekście uczestnictwa w zarządzaniu nadal nie odważono się na zagwarantowanie w sposób wyraźny prawa do informacji i konsultacji „przed podjęciem decyzji”, posługując się po raz kolejny nieostrym zwrotem „w odpowiednim czasie”. W ostatniej, dość mglistej części, nie wskazano żadnych szczegółowych środków, które mogłyby spowodować większą aktywność partnerów społecznych. Ekspertka ma wątpliwości, czy tego rodzaju deklaracja, jaką jest Filar, w jakikolwiek sposób wpłynie na poprawienie sytuacji w Polsce. W naszym kraju poziom uzwiązkowienia jest niski, w większości przedsiębiorstw nie działają żadne przedstawicielstwa pracownicze. Rady pracowników, które miały realizować prawo do informacji i konsultacji w sprawach gospodarczych zwłaszcza w nieuzwiązkowionych zakładach pracy, nie zakorzeniły się u polskich pracodawców.

Obowiązujące układy zbiorowe pracy obejmują swoim zakresem zdecydowaną mniejszość pracowników. Autonomiczne porozumienia europejskich partnerów społecznych (czyli porozumienia, które nie są wykonane w drodze dyrektywy UE) są wdrażane w Polsce w drodze niewiążących dokumentów krajowych partnerów społecznych. W rezultacie europejski dialog społeczny nie wywiera oczekiwanego efektu w naszym kraju. Pozytywnie należy ocenić jedynie trójstronny dialog społeczny prowadzony w ramach forum, jakim jest Rada Dialogu Społecznego.

Jak zauważa dr Jan Czarzasty (SGH) trzeba jednak pamiętać o tym, że dialog społeczny i partycypacja pracownicza są wartościami realizowanymi w różny sposób przez poszczególne państwa członkowskie. Obok głęboko zakorzenionego dialogu i silnej pozycji pracowników oraz ich reprezentacji w stosunkach pracy i życiu gospodarczym (np. skandynawskie państwa członkowskie), występuje dialog ułomny, a nawet pozorny oraz słaby wpływ pracowników i ich przedstawicieli (np. państwa nadbałtyckie). Polska jest bliższa tego drugiego bieguna, choć sytuacja jest w naszym kraju nieco korzystniejsza, za sprawą zrekonstruowanych instytucji trójstronnych (w miejsce obumarłej TK jest obecnie RDS, której kompetencje ulegną być może w bliskiej przyszłości dalszemu poszerzeniu) oraz zachowujących wpływy związków zawodowych. Stan instytucjonalnego dialogu społecznego jest lepszy od kondycji partycypacji pracowniczej. Przejawy tej ostatniej aktywności są słabe i ograniczone, dość powiedzieć, że przy obecnie obowiązujących przepisach około 40% pracowników jest pozbawionych bezpośredniego dostępu do ciał przedstawicielskich. Gruntownej przebudowy wymagają podstawy rokowań zbiorowych, tak by zawieranie układów stało się bardziej interesujące dla obu stron, także dla pracodawców. Oczekiwane zmiany prawne (ustawa o związkach zawodowych oraz nowe kodeksy pracy) mogą ową niezadowalającą sytuację poprawić.
 
Tutaj można przeczytać o 7 punkcie Filaru

bs
 
 

 

POLECANE
Ostrzegam wszystkich. Znany aktor trafił do szpitala Wiadomości
"Ostrzegam wszystkich". Znany aktor trafił do szpitala

Znany aktor Jacek Borkowski, który od lat wciela się w postać Piotra Rafalskiego w serialu "Klan", przeszedł niedawno poważną operację biodra. Problemy zdrowotne zmusiły go do przerwania dotychczasowego trybu życia. W mediach społecznościowych opowiedział o swoich doświadczeniach, apelując jednocześnie do fanów.

Portugalia odrzuca liberalizację aborcji gorące
Portugalia odrzuca liberalizację aborcji

W piątek portugalski parlament odrzucił propozycje ustaw mających na celu złagodzenie przepisów dotyczących aborcji. Jednym z nich był projekt skrajnie lewicowej partii Livre, zakładający wydłużenie dopuszczalnego terminu przerwania ciąży z 10 do 14 tygodni. Inne odrzucone inicjatywy pochodziły m.in. od Partii Socjalistycznej (PS), Bloku Lewicy (BE) oraz Inicjatywy Liberalnej (IL).

Wypadek autokaru przy granicy z Polską. Są ofiary śmiertelne Wiadomości
Wypadek autokaru przy granicy z Polską. Są ofiary śmiertelne

Media obiegła informacja o groźnym wypadku autokaru. Są ofiary śmiertelne.

Niepozorne objawy. Dramat aktora serialu M jak miłość Wiadomości
"Niepozorne objawy". Dramat aktora serialu "M jak miłość"

Maciej Jachowski, aktor znany z seriali takich jak "M jak miłość" czy "Barwy szczęścia", zaskoczył fanów wiadomością o swojej chorobie. Pod koniec ubiegłego roku ujawnił, że zmaga się z nowotworem gardła, który zmusił go do zrobienia przerwy w pracy.

Wybory w Niemczech. Ogłoszono kandydatkę AfD na kanclerza z ostatniej chwili
Wybory w Niemczech. Ogłoszono kandydatkę AfD na kanclerza

Liderka prawicowo-populistycznej Alternatywy dla Niemiec (AfD) Alice Weidel została oficjalnie kandydatką partii na kanclerza w wyborach do Bundestagu, które odbędą się 23 lutego. Zajmująca drugie miejsce w sondażach, AfD po raz pierwszy wystawia swojego polityka w wyścigu o fotel szefa rządu.

Nie żyje gwiazda telewizji BBC Wiadomości
Nie żyje gwiazda telewizji BBC

W wieku zaledwie 56 lat odeszła Kerry Wilson, znana artystka estradowa i gwiazda telewizji BBC. Informację o jej nagłej śmierci przekazała zrozpaczona matka. Przyczyną zgonu były komplikacje związane z grypą.

Zmienił zdanie w trzy dni. Nowy rekord Trzaskowskiego pilne
Zmienił zdanie w trzy dni. Nowy rekord Trzaskowskiego

8 stycznia Rafał Trzaskowski kwestionował wejście Ukrainy do UE, dzisiaj, 3 dni później skrytykował swojego kontrkandydata za tę samą opinię.

To karygodne. Pijany lekarz przyjmował na SOR Wiadomości
"To karygodne". Pijany lekarz przyjmował na SOR

Pijany lekarz pełnił dyżur na SOR w szpitalu w Piotrkowie Trybunalskim (Łódzkie). 56-letni mężczyzna został zatrzymany przez policję. Szpital zapowiada wyciągnięcie konsekwencji i zerwanie kontraktu z medykiem. "To karygodne. Nie powinno się wydarzyć" - usłyszał reporter PAP w szpitalu w Piotrkowie.

Absolutnie porażające. Aborcja pierwszą przyczyną śmierci w 2024 roku Wiadomości
"Absolutnie porażające". Aborcja pierwszą przyczyną śmierci w 2024 roku

Po raz kolejny aborcja zajęła pierwsze miejsce na liście głównych przyczyn zgonów na świecie. Według danych za 2024 rok, w wyniku tego procederu życie straciło ponad 45 milionów dzieci, co oznacza wzrost o 400 tysięcy w porównaniu do roku poprzedniego. Dla porównania, na nowotwory zmarło w tym czasie 8,2 miliona osób.

Wielki sukces polskiej snowboardzistki w PŚ Wiadomości
Wielki sukces polskiej snowboardzistki w PŚ

Aleksandra Król wygrała zawody Pucharu Świata w slalomie gigancie równoległym w Scuol. Polka w finale pokonała Tsubaki Miki z Japonii i umocniła swoją pozycję na prowadzeniu w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata

REKLAMA

Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 8: dialog społeczny

17 listopada 2017 r. podczas Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego w Göteborgu wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej uroczyście przystąpiły do Europejskiego filaru praw socjalnych. Jest to inicjatywa często określana jako mapa drogowa dwudziestu wspólnych działań mających na celu pozytywną konwergencję standardów socjalnych. Realizacja tych zamierzeń ma przyczynić się do pokazania obywatelom UE, że proces integracji nie polega tylko na korzyściach ekonomicznych, które niekoniecznie przekładają się na ich sytuację bytową, lecz niesie za sobą wizję lepszego życia zawodowego i osobistego.
 Krótki przewodnik po Europejskim filarze praw socjalnych, punkt 8: dialog społeczny
/ grafika.P.Machnica
Wdrożenie postanowień Filaru ma stanowić wspólną odpowiedzialność: państw członkowskich, Komisji, a także unijnych oraz krajowych partnerów społecznych. NSZZ Solidarność jest jednym z głównych protagonistów tych działań w naszym kraju.

Filar składa się z trzech komponentów podzielonych na szczegółowe punkty:
- równe szanse i dostęp do zatrudnienia,
- uczciwe warunki pracy,
- ochrona socjalna i integracja społeczna.

Poniżej prezentujemy uwagi, zawierające także komentarze naukowców, które mają przybliżyć członkom Związku wiedzę na temat poszczególnych punktów Filaru.
Komponent: uczciwe warunki pracy

8. Dialog społeczny i zaangażowanie pracowników
a. Należy prowadzić konsultacje z partnerami społecznymi w sprawie opracowywania i wdrażania polityk gospodarczych i społecznych oraz polityk zatrudnienia zgodnie z praktykami krajowymi. Należy ich zachęcać do negocjowania i zawierania układów zbiorowych w sprawach, które ich dotyczą, z poszanowaniem ich autonomii i prawa do podejmowania działań zbiorowych. W stosownych przypadkach porozumienia zawarte między partnerami społecznymi są wdrażane na szczeblu Unii i jej państw członkowskich.
b. Pracownicy lub ich przedstawiciele mają prawo do uzyskiwania informacji i wyrażania swojej opinii w odpowiednim czasie w dotyczących ich kwestiach, w szczególności w odniesieniu do transferów, restrukturyzacji oraz łączenia przedsiębiorstw, a także zwolnień grupowych.
c. Zachęca się do wspierania zwiększonej zdolności partnerów społecznych do propagowania dialogu społecznego.
 
W Filarze przyznano wszystkim pracownikom ze wszystkich sektorów prawo do otrzymywania informacji i uczestnictwa w konsultacjach, bezpośrednio lub przez ich przedstawicieli, w sprawach istotnych dla nich, np. dotyczących przejęcia, restrukturyzacji i połączenia przedsiębiorstw oraz zwolnień grupowych. Takie podejście wykracza poza obowiązujący unijny dorobek prawny ponieważ: przedstawione zasady mają zastosowanie niezależnie od liczby pracowników, których to dotyczy; zakres przedmiotowy obejmuje zarówno restrukturyzację, jak i połączenie przedsiębiorstw; prawo to nie dotyczy wyłącznie otrzymywania informacji, lecz również uczestnictwa w konsultacjach dotyczących każdego takiego zdarzenia korporacyjnego, co wiąże się z wymianą poglądów i z ustanowieniem spójnego dialogu z pracodawcą.

Dr hab. Dagmara Skupień (Uniwersytet Łódzki) wskazuje, że w zakresie dialogu trójstronnego i dialogu europejskich partnerów społecznych sformułowania pkt 8 Filaru są bardzo ogólnikowe. W kontekście uczestnictwa w zarządzaniu nadal nie odważono się na zagwarantowanie w sposób wyraźny prawa do informacji i konsultacji „przed podjęciem decyzji”, posługując się po raz kolejny nieostrym zwrotem „w odpowiednim czasie”. W ostatniej, dość mglistej części, nie wskazano żadnych szczegółowych środków, które mogłyby spowodować większą aktywność partnerów społecznych. Ekspertka ma wątpliwości, czy tego rodzaju deklaracja, jaką jest Filar, w jakikolwiek sposób wpłynie na poprawienie sytuacji w Polsce. W naszym kraju poziom uzwiązkowienia jest niski, w większości przedsiębiorstw nie działają żadne przedstawicielstwa pracownicze. Rady pracowników, które miały realizować prawo do informacji i konsultacji w sprawach gospodarczych zwłaszcza w nieuzwiązkowionych zakładach pracy, nie zakorzeniły się u polskich pracodawców.

Obowiązujące układy zbiorowe pracy obejmują swoim zakresem zdecydowaną mniejszość pracowników. Autonomiczne porozumienia europejskich partnerów społecznych (czyli porozumienia, które nie są wykonane w drodze dyrektywy UE) są wdrażane w Polsce w drodze niewiążących dokumentów krajowych partnerów społecznych. W rezultacie europejski dialog społeczny nie wywiera oczekiwanego efektu w naszym kraju. Pozytywnie należy ocenić jedynie trójstronny dialog społeczny prowadzony w ramach forum, jakim jest Rada Dialogu Społecznego.

Jak zauważa dr Jan Czarzasty (SGH) trzeba jednak pamiętać o tym, że dialog społeczny i partycypacja pracownicza są wartościami realizowanymi w różny sposób przez poszczególne państwa członkowskie. Obok głęboko zakorzenionego dialogu i silnej pozycji pracowników oraz ich reprezentacji w stosunkach pracy i życiu gospodarczym (np. skandynawskie państwa członkowskie), występuje dialog ułomny, a nawet pozorny oraz słaby wpływ pracowników i ich przedstawicieli (np. państwa nadbałtyckie). Polska jest bliższa tego drugiego bieguna, choć sytuacja jest w naszym kraju nieco korzystniejsza, za sprawą zrekonstruowanych instytucji trójstronnych (w miejsce obumarłej TK jest obecnie RDS, której kompetencje ulegną być może w bliskiej przyszłości dalszemu poszerzeniu) oraz zachowujących wpływy związków zawodowych. Stan instytucjonalnego dialogu społecznego jest lepszy od kondycji partycypacji pracowniczej. Przejawy tej ostatniej aktywności są słabe i ograniczone, dość powiedzieć, że przy obecnie obowiązujących przepisach około 40% pracowników jest pozbawionych bezpośredniego dostępu do ciał przedstawicielskich. Gruntownej przebudowy wymagają podstawy rokowań zbiorowych, tak by zawieranie układów stało się bardziej interesujące dla obu stron, także dla pracodawców. Oczekiwane zmiany prawne (ustawa o związkach zawodowych oraz nowe kodeksy pracy) mogą ową niezadowalającą sytuację poprawić.
 
Tutaj można przeczytać o 7 punkcie Filaru

bs
 
 


 

Polecane
Emerytury
Stażowe