Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: III Rzesza - państwo bez wątpienia socjalistyczne. Cz. 5

Narodowy socjalizm, tak jak faszyzm, był i niezmiennie jest traktowany przez główny nurt historiografii światowej jako zjawisko sytuujące się na skrajnej prawicy zarówno w sensie ideologicznym, jak i czysto politycznym. Tego rodzaju kwalifikacja, funkcjonująca zazwyczaj bezrefleksyjnie, na zasadzie przyjętego z góry i nieweryfikowalnego aksjomatu, etykiety czy schematu interpretacyjnego, zniekształca i fałszuje prawdziwą jego naturę.
Marks, Mussolini, Hitler Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: III Rzesza - państwo bez wątpienia socjalistyczne. Cz. 5
Marks, Mussolini, Hitler / Wikipedia domena publiczna

Czytaj również: Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: Lewicowość i socjalizm w doktrynie narodowego socjalizmu Cz. 1

Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: Socjalizm narodowego socjalizmu nader kłopotliwy dla światowej lewicy. Cz. 2

Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: "Bez Gułagu ― nie byłby możliwy Auschwitz". Towarzysz Hitler. Cz. 3

Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: "Dobry nazista spogląda ku Rosji, która podejmie z nami drogę do socjalizmu". Cz. 4

W sierpniu 1934 r., natychmiast po śmierci prezydenta Paula von Hindenburga, Hitler połączył w swoich rękach urząd kanclerza z funkcją prezydenta. Od tej chwili występował już nie tylko jako Führer partii nazistowskiej, lecz jako Führer narodu niemieckiego. Osiągnął władzę absolutną, urzeczywistniając jedną z najbardziej represyjnych w dziejach ludzkości dyktatur, która z powszechnego terroru uczyniła podstawę mechanizmu państwa i razem ze  stalinowskim komunizmem stanowi modelowy przykład totalitaryzmu. 

Wzorem faszyzmu włoskiego, niemiecki narodowy socjalizm po przejęciu władzy oddalał się od radykalizmu społecznego i wyciszał swój rewolucjonizm. Nigdy wszakże nie doszło do całkowitego wyrzeczenia się swoiście pojmowanego socjalizmu, z tym, że tym razem starano się go przesłaniać rozbuchanym nacjonalizmem, który został wywindowany na pierwsze miejsce. Przeprowadzane agresje militarne i polityka podbojów wymagały bowiem bardziej ideologii odwołującej się do szowinizmu narodowego, aniżeli programów o socjalistycznej proweniencji.   

Czy Trzecia Rzesza była pomimo tego państwem socjalistycznym? Tak, bez wątpienia była państwem socjalistycznym, wcielającym w życie narodowosocjalistyczną wersję socjalizmu. Państwo to zespalało w swej polityce działalność na rzecz osiągnięcia motywowanego skrajnym nacjonalizmem nadrzędnego celu, jakim było zapewnienie panowania nad światem Niemcom – „rasie panów”, co przyniosło w rezultacie podbój i eksterminację innych narodów, z mającym swe źródła w socjalizmie programem przebudowy samego państwa i społeczeństwa niemieckiego, a to z kolei doprowadziło do urzeczywistnienia drastycznego porządku totalitarnego i podporządkowania państwu wszelkich przejawów życia społecznego. Kombinacja socjalizmu z szowinistycznie pojmowanym nacjonalizmem zaowocowała porządkiem, który H. Rauschning określił jako „pruski socjalizm” lub „socjalizm państwowy”. Przede wszystkim jednak był to socjalizm zbrodniczy, jego kres nastąpił w wyniku przegranej przez Trzecią Rzeszę wojny światowej, którą Adolf Hitler rozpętał, chcąc zrealizować swą aberracyjną i horrendalną wizję polityczną, jedną z najbardziej mrocznych koncepcji, jaka kiedykolwiek powstała.

 

[Tekst pierwotnie ukazał się w czasopiśmie "Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi"]

Przypisy: 


 

POLECANE
Liczne wyłączenia prądu. Ważny komunikat dla Dolnego Śląska z ostatniej chwili
Liczne wyłączenia prądu. Ważny komunikat dla Dolnego Śląska

Operator Tauron Dystrybucja poinformował o planowanych przerwach w dostawie energii elektrycznej na terenie województwa dolnośląskiego. W najbliższych dniach prądu zabraknie m.in. we Wrocławiu, powiecie wrocławskim, wałbrzyskim, legnickim, lubańskim i jeleniogórskim.

Coraz mniej Polaków popiera przywrócenie poboru do wojska [NAJNOWSZY SONDAŻ] z ostatniej chwili
Coraz mniej Polaków popiera przywrócenie poboru do wojska [NAJNOWSZY SONDAŻ]

Najnowszy sondaż pracowni IBRiS dla „Rzeczpospolitej” pokazuje wyraźną zmianę nastrojów społecznych w Polsce ws. poparcia dla przywrócenia obowiązkowej służby wojskowej. Obecnie przewagę zyskują przeciwnicy tego pomysłu.

Donald Trump oskarża Rosję i Chiny o potajemne testy nuklearne z ostatniej chwili
Donald Trump oskarża Rosję i Chiny o potajemne testy nuklearne

Prezydent USA Donald Trump powiedział w wywiadzie dla telewizji CBS, że dni przywódcy Wenezueli Nicolasa Maduro są policzone. Odmówił odpowiedzi, czy uderzy na Wenezuelę. Dodał, że Chiny „wiedzą, jak odpowiedziałby na inwazję na Tajwan”. Oskarżył też Rosję i Chiny o potajemne testy broni jądrowej.

Turcja reaguje na sankcje. Więcej ropy spoza Rosji Wiadomości
Turcja reaguje na sankcje. Więcej ropy spoza Rosji

Największe rafinerie ropy naftowej w Turcji zaczęły zwiększać zakupy tego surowca spoza Rosji - poinformowała w niedzielę agencja Reutera, powołując się na branżowe źródła. Turcja jest obok Chin i Indii głównym odbiorcą rosyjskiej ropy.

Lewandowski wrócił na boisko. Fani Barcelony długo czekali na ten moment z ostatniej chwili
Lewandowski wrócił na boisko. Fani Barcelony długo czekali na ten moment

Robert Lewandowski wrócił na boisko po trzytygodniowej przerwie spowodowanej kontuzją. Polski napastnik wszedł na ostatni kwadrans niedzielnego spotkania ligowego Barcelony, która na własnym terenie pokonała Elche 3:1. Bramki gospodarzy strzegł Wojciech Szczęsny.

Tragedia na Mazurach. Odnaleziono ciała zaginionych braci Wiadomości
Tragedia na Mazurach. Odnaleziono ciała zaginionych braci

Po trzech dniach nieustannych poszukiwań zakończył się dramatyczny finał akcji nad mazurskim jeziorem Kruklin. W niedzielę służby odnalazły ciała dwóch braci z Ełku, którzy wyruszyli na ryby i zaginęli bez śladu.

Grafzero: Podsumowanie jesień 2025 + mały Openboxing + książka, na którą czekałem 3 lata z ostatniej chwili
Grafzero: Podsumowanie jesień 2025 + mały Openboxing + książka, na którą czekałem 3 lata

W dzisiejszym Bookhaulu Grafzero vlog literacki książka, na którą czekałem trzy lata, trochę postmodernizmu, trochę modernizmu, trochę literatury religijnej. Czyli ogólnie rzecz biorąc literacki miszmasz!

Berlin: 22-latek zatrzymany za planowanie zamachu bombowego Wiadomości
Berlin: 22-latek zatrzymany za planowanie zamachu bombowego

W stolicy Niemiec doszło do poważnej akcji służb. W sobotę (1 listopada) specjalny oddział policji zatrzymał 22-letniego mężczyznę podejrzanego o działalność terrorystyczną. Według informacji przekazanych przez berlińską prokuraturę, sprawa może mieć podłoże islamistyczne.

Tylko w tym tygodniu. Zełenski ujawnił skalę rosyjskich ataków Wiadomości
"Tylko w tym tygodniu". Zełenski ujawnił skalę rosyjskich ataków

Rosja atakuje Ukrainę niemal każdej nocy; w mijającym tygodniu użyła w tym celu blisko 1,5 tys. dronów, 1170 kierowanych bomb lotniczych i ponad 70 rakiet - oświadczył w niedzielę ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski.

Znany aktor walczy z nieuleczalną chorobą Wiadomości
Znany aktor walczy z nieuleczalną chorobą

Eric Dane, znany z ról w „Chirurgach” i „Euforii”, zmaga się z dramatyczną diagnozą. W kwietniu 2025 roku aktor ujawnił, że cierpi na stwardnienie zanikowe boczne (ALS) - chorobę, która stopniowo odbiera władzę nad mięśniami. „Wszystko zaczęło się od osłabienia prawej dłoni. Myślałem, że to przemęczenie albo skutek pisania zbyt wielu SMS-ów” – wspominał. Kilka miesięcy później nie był już w stanie poruszać ręką, a dziś porusza się na wózku inwalidzkim.

REKLAMA

Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: III Rzesza - państwo bez wątpienia socjalistyczne. Cz. 5

Narodowy socjalizm, tak jak faszyzm, był i niezmiennie jest traktowany przez główny nurt historiografii światowej jako zjawisko sytuujące się na skrajnej prawicy zarówno w sensie ideologicznym, jak i czysto politycznym. Tego rodzaju kwalifikacja, funkcjonująca zazwyczaj bezrefleksyjnie, na zasadzie przyjętego z góry i nieweryfikowalnego aksjomatu, etykiety czy schematu interpretacyjnego, zniekształca i fałszuje prawdziwą jego naturę.
Marks, Mussolini, Hitler Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: III Rzesza - państwo bez wątpienia socjalistyczne. Cz. 5
Marks, Mussolini, Hitler / Wikipedia domena publiczna

Czytaj również: Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: Lewicowość i socjalizm w doktrynie narodowego socjalizmu Cz. 1

Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: Socjalizm narodowego socjalizmu nader kłopotliwy dla światowej lewicy. Cz. 2

Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: "Bez Gułagu ― nie byłby możliwy Auschwitz". Towarzysz Hitler. Cz. 3

Uczniowie Marksa? Prof. Marek Bankowicz: "Dobry nazista spogląda ku Rosji, która podejmie z nami drogę do socjalizmu". Cz. 4

W sierpniu 1934 r., natychmiast po śmierci prezydenta Paula von Hindenburga, Hitler połączył w swoich rękach urząd kanclerza z funkcją prezydenta. Od tej chwili występował już nie tylko jako Führer partii nazistowskiej, lecz jako Führer narodu niemieckiego. Osiągnął władzę absolutną, urzeczywistniając jedną z najbardziej represyjnych w dziejach ludzkości dyktatur, która z powszechnego terroru uczyniła podstawę mechanizmu państwa i razem ze  stalinowskim komunizmem stanowi modelowy przykład totalitaryzmu. 

Wzorem faszyzmu włoskiego, niemiecki narodowy socjalizm po przejęciu władzy oddalał się od radykalizmu społecznego i wyciszał swój rewolucjonizm. Nigdy wszakże nie doszło do całkowitego wyrzeczenia się swoiście pojmowanego socjalizmu, z tym, że tym razem starano się go przesłaniać rozbuchanym nacjonalizmem, który został wywindowany na pierwsze miejsce. Przeprowadzane agresje militarne i polityka podbojów wymagały bowiem bardziej ideologii odwołującej się do szowinizmu narodowego, aniżeli programów o socjalistycznej proweniencji.   

Czy Trzecia Rzesza była pomimo tego państwem socjalistycznym? Tak, bez wątpienia była państwem socjalistycznym, wcielającym w życie narodowosocjalistyczną wersję socjalizmu. Państwo to zespalało w swej polityce działalność na rzecz osiągnięcia motywowanego skrajnym nacjonalizmem nadrzędnego celu, jakim było zapewnienie panowania nad światem Niemcom – „rasie panów”, co przyniosło w rezultacie podbój i eksterminację innych narodów, z mającym swe źródła w socjalizmie programem przebudowy samego państwa i społeczeństwa niemieckiego, a to z kolei doprowadziło do urzeczywistnienia drastycznego porządku totalitarnego i podporządkowania państwu wszelkich przejawów życia społecznego. Kombinacja socjalizmu z szowinistycznie pojmowanym nacjonalizmem zaowocowała porządkiem, który H. Rauschning określił jako „pruski socjalizm” lub „socjalizm państwowy”. Przede wszystkim jednak był to socjalizm zbrodniczy, jego kres nastąpił w wyniku przegranej przez Trzecią Rzeszę wojny światowej, którą Adolf Hitler rozpętał, chcąc zrealizować swą aberracyjną i horrendalną wizję polityczną, jedną z najbardziej mrocznych koncepcji, jaka kiedykolwiek powstała.

 

[Tekst pierwotnie ukazał się w czasopiśmie "Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi"]

Przypisy: 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe