Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Co znaczy to, że Maryja jest Theotokos?

Pierwszego dnia roku kalendarzowego, a zarazem ostatniego dnia okrawy Bożego Narodzenia Kościół obchodzi uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Występuje ona zawsze po Niedzieli Świętej Rodziny i podkreśla nie tylko macierzyński aspekt Maryi, ale przede wszystkim ów starożytny dogmat jest odpowiedzią na krążące wówczas herezje związane z naturą Chrystusa.
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca)
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca) / wikimedia commons/public_domain/Unknown artist, according to the template of Angelos Akotantos - This photograph was taken with an Olympus E-M1

Dzisiejsza kościelna uroczystość jest najstarszym świętem maryjnym, które w zasadzie najbardziej dotyczy samego Chrystusa, a konkretnie Jego bosko-ludzkiej natury.

Dogmaty - odpowiedzi na herezje

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa istniało wiele herezji powstałych na gruncie sporów dotyczących tego, kim naprawdę w swej istocie jest Chrystus. Doketyzm widział w nim np. osobę o ciele pozornym, nieposiadającą ludzkiej natury. Z kolei np. arianizm podważał część dotyczącą boskiej natury Chrystusa, a konkretnie Jego współistotności z Ojcem, uderzając tym samym w koncepcję Trójcy Świętej.

Theotokos

Ów pierwszy dogmat maryjny wskazujący Maryję jako Theotokos, czyli Bożą Rodzicielkę, został sformułowany na soborze w Efezie w 431 roku i związany był szczególnie ze pomiędzy monofizytami, widzącymi w Chrystusie jedną "pomieszaną" naturę bosko-ludzką, oraz nestorianami, którzy co prawda widzieli w Chrystusie naturę ludzką i boską, ale jako dwa odrębne od siebie zjawiska. 

Odpowiedź soboru efeskiego podważała obie ww. herezje i brzmiała: "Święta Dziewica jest Matką Boga (Theotokos), zrodziła bowiem według ciała Słowo Boże". Miało to skutek taki, że określało naturę Syna Bożego, jako w pełni Boga i w pełni człowieka - który zrodzony w ciele był jednocześnie Bogiem, Maryja zrodziła zatem nie człowieka, który przyjął potem naturę boską, nie była też matką jedynie ludzkiej natury, ale zrodziła osobę o współistniejących równolegle i od samego poczęcia dwóch pierwiastkach - Bożym i ludzkim. Maryja nie urodziła zatem tylko Chrystusa, w sensie pomazańca Bożego, ale zrodziła samego Boga.

Unia hipostatyczna

20 lat później, w roku 451, sobór w Chalcedonie pogłębił tę dogmatyczną naukę formułując orzeczenie dotyczące tzw. unii hipostatycznej, według którego Jezus Chrystus, jest jedną osobą posiadającą dwie natury - boską i ludzką, których zjednoczenie nie wpłynęło na zmianę którejkolwiek z natur, po Wcieleniu nie doprowadziło do ich pomieszania ani rozdzielenia, a także po Wniebowstąpieniu nie spowodowało ich rozłączenia. Zjednoczenie natur odbyło się w trakcie poczęcia Jezusa Chrystusa. Obecnie zaś, przebywając w Domu Ojca, Chrystus nadal jest zarówno Bogiem, jak i człowiekiem.

Historia święta

Dawniej dzisiejszą uroczystość obchodzona jako święto Obrzezania Pańskiego, pod obecną nazwą znane jest od 1931 roku. Początkowo święto Świętej Bożej Rodzicielki Maryi w kalendarzu liturgicznym miała miejsce 11 października, na 1 stycznia przeniesiona została przez papieża Pawła VI w roku 1969, wtedy też podniesiono święto do rangi uroczystości.


 

POLECANE
Prezydent reaguje po publikacji o Cenckiewiczu. „Nowa rzeczywistość, a metody wciąż te same” z ostatniej chwili
Prezydent reaguje po publikacji o Cenckiewiczu. „Nowa rzeczywistość, a metody wciąż te same”

Prezydent Karol Nawrocki krótko i dosadnie skomentował na platformie X poniedziałkową publikację "Gazety Wyborczej" ws. Sławomira Cenckiewicza. Dziennik ujawnił wrażliwe dane medyczne szefa BBN, a prokuratura wszczęła w tej sprawie śledztwo.

Cyberatak na ważne polskie instytucje.  Minister cyfryzacji wydał pilny komunikat z ostatniej chwili
Cyberatak na ważne polskie instytucje. Minister cyfryzacji wydał pilny komunikat

Cyberatak sparaliżował część infrastruktury informatycznej Urzędu Zamówień Publicznych. Hakerzy uzyskali dostęp do służbowej poczty elektronicznej pracowników UZP oraz Krajowej Izby Odwoławczej — poinformował wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Sprawą zajmują się już służby odpowiedzialne za cyberbezpieczeństwo.

Tak Polacy oceniają działalność prezydenta Nawrockiego. Zobacz najnowszy sondaż z ostatniej chwili
Tak Polacy oceniają działalność prezydenta Nawrockiego. Zobacz najnowszy sondaż

Najnowszy sondaż CBOS przynosi dobre informacje dla prezydenta Karola Nawrockiego. Ponad połowa badanych Polaków pozytywnie ocenia jego działalność. Zupełnie inaczej ankietowani patrzą na pracę Sejmu – tu dominują wyraźnie krytyczne opinie.

Ukraińskie drony zaatakowały port w Noworosyjsku. Zniszczyli okręt podwodny „Warszawianka” Wiadomości
Ukraińskie drony zaatakowały port w Noworosyjsku. Zniszczyli okręt podwodny „Warszawianka”

Ukraińskie siły specjalne przeprowadziły ataki na strategiczne cele Rosji — uszkadzając okręt podwodny w porcie w Noworosyjsku oraz po raz kolejny paraliżując rosyjską platformę naftowo-gazową na Morzu Kaspijskim. Obie operacje miały na celu osłabienie zdolności militarnych i finansowych Kremla.

Biały Dom ostrzega Ukrainę. Gwarancje bezpieczeństwa nie będą wiecznie na stole z ostatniej chwili
Biały Dom ostrzega Ukrainę. "Gwarancje bezpieczeństwa nie będą wiecznie na stole"

– Pracujemy nad silnymi gwarancjami bezpieczeństwa dla Ukrainy, ale one nie będą na stole wiecznie, one są na stole teraz – oświadczył w poniedziałek wysoki rangą przedstawiciel administracji Donalda Trumpa po rozmowach pokojowych w Berlinie. Zaznaczył, że gwarancje będą wzorowane na artykule 5 NATO.

ZUS wydał pilny komunikat Wiadomości
ZUS wydał pilny komunikat

Marynarze wykonujący pracę na statkach morskich mogą – w określonych przypadkach – samodzielnie zgłosić się do ZUS i opłacać składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Dotyczy to sytuacji, w których umowy międzynarodowe nie przewidują innego trybu ubezpieczenia.

Niemieckie media komentują demografię w Polsce. „Zestarzeją się, zanim będą bogaci” Wiadomości
Niemieckie media komentują demografię w Polsce. „Zestarzeją się, zanim będą bogaci”

„W Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej rodzi się zbyt mało dzieci, co coraz mocniej hamuje wzrost gospodarczy i dobrobyt” — pisze niemiecki dziennik „Frankfurter Allgemeine Zeitung”. Eksperci ostrzegają, że region może „zestarzeć się, zanim stanie się bogaty”, a skutki demograficzne będą odczuwalne przez dekady.

Nowe informacje ws. umowy UE–Mercosur. Wahające się Włochy kluczowe dla decyzji z ostatniej chwili
Nowe informacje ws. umowy UE–Mercosur. Wahające się Włochy kluczowe dla decyzji

Premier Włoch Giorgia Meloni i prezydent Francji Emmanuel Macron zgodzili się, że istnieje potrzeba przełożenia ostatecznego głosowania w Parlamencie Europejskim w sprawie porozumienia handlowego z Mercosur – podała w poniedziałek Agencja Reutera, powołując się na dwa źródła zaznajomione z rozmowami.

Ujawnienie danych medycznych szefa BBN. Jest reakcja prokuratury z ostatniej chwili
Ujawnienie danych medycznych szefa BBN. Jest reakcja prokuratury

Prokuratura Okręgowa w Warszawie wszczęła śledztwo po publikacji „Gazety Wyborczej”, w której ujawniono wrażliwe dane dot. stanu zdrowia szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego Sławomira Cenckiewicza. 

Ubóstwo w Polsce. Jest nowy raport GUS Wiadomości
Ubóstwo w Polsce. Jest nowy raport GUS

Zasięg zagrożenia ubóstwem skrajnym w Polsce w 2024 r. wyniósł 5,2 proc. — wynika z najnowszego raportu Głównego Urzędu Statystycznego. To spadek w porównaniu z 2023 r., gdy wskaźnik sięgał 6,6 proc. Jednocześnie wzrosło zagrożenie ubóstwem relatywnym, a najbardziej narażoną grupą pozostają gospodarstwa domowe rolników.

REKLAMA

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Co znaczy to, że Maryja jest Theotokos?

Pierwszego dnia roku kalendarzowego, a zarazem ostatniego dnia okrawy Bożego Narodzenia Kościół obchodzi uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Występuje ona zawsze po Niedzieli Świętej Rodziny i podkreśla nie tylko macierzyński aspekt Maryi, ale przede wszystkim ów starożytny dogmat jest odpowiedzią na krążące wówczas herezje związane z naturą Chrystusa.
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca)
Theotokos Glykofilousa (Matka Boża Słodkocałująca) / wikimedia commons/public_domain/Unknown artist, according to the template of Angelos Akotantos - This photograph was taken with an Olympus E-M1

Dzisiejsza kościelna uroczystość jest najstarszym świętem maryjnym, które w zasadzie najbardziej dotyczy samego Chrystusa, a konkretnie Jego bosko-ludzkiej natury.

Dogmaty - odpowiedzi na herezje

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa istniało wiele herezji powstałych na gruncie sporów dotyczących tego, kim naprawdę w swej istocie jest Chrystus. Doketyzm widział w nim np. osobę o ciele pozornym, nieposiadającą ludzkiej natury. Z kolei np. arianizm podważał część dotyczącą boskiej natury Chrystusa, a konkretnie Jego współistotności z Ojcem, uderzając tym samym w koncepcję Trójcy Świętej.

Theotokos

Ów pierwszy dogmat maryjny wskazujący Maryję jako Theotokos, czyli Bożą Rodzicielkę, został sformułowany na soborze w Efezie w 431 roku i związany był szczególnie ze pomiędzy monofizytami, widzącymi w Chrystusie jedną "pomieszaną" naturę bosko-ludzką, oraz nestorianami, którzy co prawda widzieli w Chrystusie naturę ludzką i boską, ale jako dwa odrębne od siebie zjawiska. 

Odpowiedź soboru efeskiego podważała obie ww. herezje i brzmiała: "Święta Dziewica jest Matką Boga (Theotokos), zrodziła bowiem według ciała Słowo Boże". Miało to skutek taki, że określało naturę Syna Bożego, jako w pełni Boga i w pełni człowieka - który zrodzony w ciele był jednocześnie Bogiem, Maryja zrodziła zatem nie człowieka, który przyjął potem naturę boską, nie była też matką jedynie ludzkiej natury, ale zrodziła osobę o współistniejących równolegle i od samego poczęcia dwóch pierwiastkach - Bożym i ludzkim. Maryja nie urodziła zatem tylko Chrystusa, w sensie pomazańca Bożego, ale zrodziła samego Boga.

Unia hipostatyczna

20 lat później, w roku 451, sobór w Chalcedonie pogłębił tę dogmatyczną naukę formułując orzeczenie dotyczące tzw. unii hipostatycznej, według którego Jezus Chrystus, jest jedną osobą posiadającą dwie natury - boską i ludzką, których zjednoczenie nie wpłynęło na zmianę którejkolwiek z natur, po Wcieleniu nie doprowadziło do ich pomieszania ani rozdzielenia, a także po Wniebowstąpieniu nie spowodowało ich rozłączenia. Zjednoczenie natur odbyło się w trakcie poczęcia Jezusa Chrystusa. Obecnie zaś, przebywając w Domu Ojca, Chrystus nadal jest zarówno Bogiem, jak i człowiekiem.

Historia święta

Dawniej dzisiejszą uroczystość obchodzona jako święto Obrzezania Pańskiego, pod obecną nazwą znane jest od 1931 roku. Początkowo święto Świętej Bożej Rodzicielki Maryi w kalendarzu liturgicznym miała miejsce 11 października, na 1 stycznia przeniesiona została przez papieża Pawła VI w roku 1969, wtedy też podniesiono święto do rangi uroczystości.



 

Polecane