[Tylko u nas] Dr Adam Cyra: Jak niemiecki kapo z Auschwitz został żołnierzem AK
W dniu 20 maja 1940 roku przewieziono go w grupie trzydziestu niemieckich kryminalistów do nowo powstającego KL Auschwitz, gdzie pełnił funkcję kapo komanda Landwirtschaft (komando rolne).
Witold Pilecki w swoim powojennym raporcie postawę Lechenicha w obozie ocenił bardzo pozytywnie:
„Jonny”, który jako kapo komanda Landwirtschaftu początkowo nie przeszkadzał, a potem nawet ułatwiał nam porozumiewanie się ze światem przez kontakt z organizacją na zewnątrz przy współudziale panny Zofii S. (Stare Stawy), z konieczności musiał trochę więcej się domyślać. Nie zdradził nas, a od chwili, gdy za dowiedzione mu przez władze lagru „przeoczenie” w podkarmianiu więźniów przez ludność cywilną (podrzucanie chleba) – coś więcej nie przyszło władzom do głowy – wziął porcję kijów na stołku, stał się całkowitym naszym przyjacielem”.
Jonny Lechenich uciekł z obozu z dwoma polskimi więźniami. Zrobił to 10 października 1942 roku wraz z Kazimierzem Nowakowskim (nr 23048) i Fryderykiem Klyttą (nr 637), więźniem z pierwszego transportu Polaków, przywiezionych do KL Auschwitz 14 czerwca 1940 roku.
Kazimierz Nowakowski. Zdjęcie obozowe [Muzeum Auschwitz]
Fryderyk Klytta. Zdjęcie obozowe [Muzeum Auschwitz]
Żołnierz AK
Po udanej ucieczce Jonny Lechenich, pół Niemiec, pół Anglik, wstąpił do oddziałów partyzanckich, zostając żołnierzem batalionu „Las” 74. pułku piechoty AK. Dowódcą batalionu „Las” był major Mieczysław Tarchalski, który na jego temat w swoich wspomnieniach napisał: „Jonny trafił do plutonu dowodzonego przez podporucznika Józefa Kaszę-Kowalskiego ps. „Alm” podając się za zestrzelonego alianckiego pilota celem zatajenia swojego niemieckiego pochodzenia. Jego dowódca „Alm” studiował na Politechnice Gdańskiej. Był Ślązakiem i synem powstańca śląskiego, którego wcielono do Wehrmachtu. Walczył na froncie wschodnim, gdzie został ranny, zbiegł do partyzantki”.
Jonny Lechenich we Włoszech ożenił się z Polką, pochodzącą z Częstochowy o nazwisku Natalia Rachwał. W 1947 roku urodziła się im w Bolonii córka Joanna, której z kolei córka Louise Corden, a jego wnuczka, mieszkająca w Wielkiej Brytanii, udostępniła mi zdjęcie babci i dziadka w mundurze żołnierza II Korpusu Polskiego we Włoszech.
Jonny Lechenich w mundurze żołnierza II Korpusu Polskiego we Włoszech [Zbiory wnuczki Jonnego Lechenicha]
Zbiorowe zdjęcie żołnierzy II Korpusu Polskiego we Włoszech [Zbiory wnuczki Jonnego Lechenicha]
Jonny Lechenich z żoną Natalią Rachwał [Zbiory wnuczki Jonnego Lechenicha]