[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem

16 lutego 1946 roku Eliasz Koton dowodził obławą UB (wspólnie z NKWD i LWP) pod Orłowem przeciw oddziałom NZW Romualda Rajsa "Burego" i Kazimierza Chmielowskiego "Rekina", które straciły 20 zabitych. Ten komunistyczny sadysta, późniejszy pułkownik UB, nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie.
Eliasz Koton [Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem
Eliasz Koton / IPN

Koton znany był z tego, że nie tylko nakazywał swoim podwładnym torturowanie zatrzymanych „wrogów ludu”, ale sam, w wyjątkowo wyrafinowany sposób, znęcał się nad nimi.

Urodzony w 1915 roku w Wilnie. Skończył Wydział Ślusarsko-Mechaniczny Wileńskiej Szkoły Technicznej (1933). Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 17 sierpnia 1944 roku jako funkcjonariusz Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN został skierowany do dyspozycji szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Białymstoku i mianowany kierownikiem Sekcji I Kontrwywiadu tamtejszej bezpieki. W latach 1945-1947 na kierowniczych stanowiskach WUBP w Białymstoku.

Z tego okresu zachowała się notatka:

„Kapitan [Eljasz] Koton z wojew[ódzkiego] UBP oświadczył, że tylko czeka na ukończenie terminu ujawniania AK. W dalszym ciągu przed komisją likwidacyjną [AK] oświadczył, że posiada dokładne spisy placówek AK i nie będzie się nazywać Koton, jeżeli na tej podstawie nie osadzi reszty bandytów w więzieniu”. 

W czerwcu 1945 roku Koton nakazał aresztować Danutę Siedzikównę ps. „Inka”, sanitariuszkę antykomunistycznego oddziału mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Wtedy „Inka” została odbita przez patrol żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK (ostatecznie, po ponownym aresztowaniu, zginęła zamordowana w piwnicy gdańskiego aresztu 28 sierpnia 1946 roku).

1 października 1946 roku na drodze z Zambrowa do Ostrowi Mazowieckiej Koton został ciężko ranny w wybuchu miny założonej przez żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego. Następnie był zastępcą szefa WUBP w Szczecinie (1947-1948) i we Wrocławiu (1948-1950). W latach 1950-55 szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Szczecinie. 

24 kwietnia 1953 roku przesłał do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, przygotowane na podstawie opracowań naczelników wydziałów szczecińskiego WUBP, „Sprawozdanie z okresu choroby, a następnie śmierci tow. Stalina”: „Aparat bezpieczeństwa na terenie województwa podczas tych dni zastosował represje wobec 43 osób, w tym 34 osoby zatrzymano profilaktycznie, po 48 godzinach zostały zwolnione, zaś na 9 osób sprawy skierowano do sądu. Z tego przypada 35 osób na PUBP, a 8 osób na aparat wojewódzki”.

W 1956 roku Eljasz Koton przeniósł się do Gdańska na stanowisko kierownika Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Od 16 listopada 1956 roku w dyspozycji szefa Komitetu ds Bezpieczeństwa Publicznego, 20 lutego 1957 roku zwolniony ze służby, jednak już następnego dnia mianowany starszym radcą Centralnego Archiwum MSW. 

Na koniec szereg odznaczeń: Krzyż Oficerski (1954) i Kawalerski (1945) Order Odrodzenia Polski, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945), Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały (1945) (za Lenino), Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946), Złoty (1947) i Srebrny (1946) Krzyż Zasługi, czechosłowacki Medal "Za Odwagę" (1948), Odznaka "10 Lat w Służbie Narodu" i Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954).
Zmarł w 1979 roku, został pochowany na… Powązkach Wojskowych w Warszawie.
 


 

POLECANE
Komunikat dla mieszkańców Krakowa Wiadomości
Komunikat dla mieszkańców Krakowa

Osiem nowych autobusów Autosan dołączyło w środę do floty Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (MPK) w Krakowie. Zastąpią one ostatnie autobusy spalinowe ze starszymi silnikami Euro 5.

„Jo sem netoperek”. Nietypowa interwencja policji w Helu Wiadomości
„Jo sem netoperek”. Nietypowa interwencja policji w Helu

Nietypowa interwencja policji miała miejsce we wtorkowy wieczór (8 lipca 2025 r.) w Helu. Funkcjonariusze zostali wezwani do jednego ze sklepów przy ul. Wiejskiej, gdzie zgłoszono zakłócanie porządku. Sprawa szybko eskalowała – mężczyzna, który zachowywał się głośno i wulgarnie, wszedł na dach pobliskiego lokalu gastronomicznego i zaczął krzyczeć dziwne słowa.

Nie żyje 37-letni pięściarz. Zmarł po przegranej walce Wiadomości
Nie żyje 37-letni pięściarz. Zmarł po przegranej walce

Z USA napłynęły wstrząsające wiadomości. 37-letni bokser Pedro Antonio „Tony” Rodriguez został znaleziony martwy w swoim hotelowym pokoju, zaledwie kilka godzin po przegranej walce. Wystąpił na gali bokserskiej w Phoenix, w amerykańskim stanie Arizona, gdzie jego przeciwnikiem był Phillip Vella.

Niepokojące informacje z banków u sąsiadów. Znikają pieniądze z prywatnych kont z ostatniej chwili
Niepokojące informacje z banków u sąsiadów. Znikają pieniądze z prywatnych kont

W trzech największych bankach na Białorusi doszło do poważnej awarii systemu. Chodzi o Belarusbank, Belagroprombank oraz Belinvestbank. Ich klienci z przerażeniem patrzą na stan swoich kont, z których zniknęły pieniądze. 

Przepraszam. Emocjonalny wpis Ewy Chodakowskiej Wiadomości
"Przepraszam". Emocjonalny wpis Ewy Chodakowskiej

Ewa Chodakowska znalazła się w ogniu krytyki po tym, jak wzięła udział w promocji pakietu badań diagnostycznych dla kobiet z podejrzeniem endometriozy. Zestaw przygotowała firma Diagnostyka, a jego koszt wynosił ponad 1500 zł. Po licznych głosach sprzeciwu ze strony lekarzy, którzy zakwestionowali przydatność oferowanych badań, oferta została wycofana, a trenerka opublikowała publiczne przeprosiny.

Ostra wymiana zdań nt. polityki migracyjnej w Bundestagu. Jest pan kłamliwym kanclerzem z ostatniej chwili
Ostra wymiana zdań nt. polityki migracyjnej w Bundestagu. "Jest pan kłamliwym kanclerzem"

Kanclerz Niemiec Friedrich Merz chwalił się w środę w Bundestagu polityką migracyjną swojego rządu. – Wyznaczyliśmy wstępny kurs na trwałe ograniczenie nieuregulowanej migracji – mówił. Ostra riposta przyszła z największej opozycyjnej partii – AfD. Jej liderka Alice Weidel nazwała Merza "kłamliwym kanclerzem" i opisała dzisiejsze Niemcy jako kraj z "agresywnie postępującą islamizacją". 

Nowy raport Komisji Europejskiej nt. praworządności w Polsce. Kwestia mediów tylko u nas
Nowy raport Komisji Europejskiej nt. praworządności w Polsce. Kwestia mediów

W swoim najnowszym raporcie na temat praworządności w Polsce Komisja Europejska jest tylko w połowie zadowolona z postępów, które osiągnął polski rząd od 13. grudnia 2023 roku w zakresie wolności mediów.

Rekonstrukcja rządu. To planuje Tusk z ostatniej chwili
Rekonstrukcja rządu. To planuje Tusk

Po przegranych w kiepskim stylu wyborach prezydenckich Donald Tusk chwyta się ostatniej wizerunkowej deski ratunku – rekonstrukcji rządu, która ma przynieść "nową jakość". Według nieoficjalnych informacji zmiany mają być głębokie i dotyczyć likwidacji niektórych ministerstw i powołania nowych resortów.

Pilny komunikat PKP PLK. Reagują na burze pilne
Pilny komunikat PKP PLK. Reagują na burze

W związku z ostrzeżeniami meteorologicznymi dotyczącymi gwałtownych burz i porywistych wiatrów PKP PLK SA wydały komunikat.

Wyciek gazu przy szpitalu, zagrożeni pacjenci ewakuowani. Służby: Poważna sytuacja z ostatniej chwili
Wyciek gazu przy szpitalu, zagrożeni pacjenci ewakuowani. Służby: Poważna sytuacja

Pacjenci jednego z bloków szpitala powiatowego św. Łukasza w Bolesławcu musieli zostać ewakuowani. Powodem niespodziewanej akcji był wyciek gazu. Awaria była spowodowana robotami budowlanymi. Na miejsce przybyło dziewięć zastępów straży pożarnej, pogotowie gazowe oraz policja. Służby przyznała, że sytuacja była poważna. 

REKLAMA

[Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem

16 lutego 1946 roku Eliasz Koton dowodził obławą UB (wspólnie z NKWD i LWP) pod Orłowem przeciw oddziałom NZW Romualda Rajsa "Burego" i Kazimierza Chmielowskiego "Rekina", które straciły 20 zabitych. Ten komunistyczny sadysta, późniejszy pułkownik UB, nigdy nie odpowiedział za swoje zbrodnie.
Eliasz Koton [Tylko u nas] Tadeusz Płużański: Aresztował „Inkę”. Zabijał pod Orłowem
Eliasz Koton / IPN

Koton znany był z tego, że nie tylko nakazywał swoim podwładnym torturowanie zatrzymanych „wrogów ludu”, ale sam, w wyjątkowo wyrafinowany sposób, znęcał się nad nimi.

Urodzony w 1915 roku w Wilnie. Skończył Wydział Ślusarsko-Mechaniczny Wileńskiej Szkoły Technicznej (1933). Absolwent kursu NKWD w Kujbyszewie. 17 sierpnia 1944 roku jako funkcjonariusz Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN został skierowany do dyspozycji szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Białymstoku i mianowany kierownikiem Sekcji I Kontrwywiadu tamtejszej bezpieki. W latach 1945-1947 na kierowniczych stanowiskach WUBP w Białymstoku.

Z tego okresu zachowała się notatka:

„Kapitan [Eljasz] Koton z wojew[ódzkiego] UBP oświadczył, że tylko czeka na ukończenie terminu ujawniania AK. W dalszym ciągu przed komisją likwidacyjną [AK] oświadczył, że posiada dokładne spisy placówek AK i nie będzie się nazywać Koton, jeżeli na tej podstawie nie osadzi reszty bandytów w więzieniu”. 

W czerwcu 1945 roku Koton nakazał aresztować Danutę Siedzikównę ps. „Inka”, sanitariuszkę antykomunistycznego oddziału mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Wtedy „Inka” została odbita przez patrol żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK (ostatecznie, po ponownym aresztowaniu, zginęła zamordowana w piwnicy gdańskiego aresztu 28 sierpnia 1946 roku).

1 października 1946 roku na drodze z Zambrowa do Ostrowi Mazowieckiej Koton został ciężko ranny w wybuchu miny założonej przez żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego. Następnie był zastępcą szefa WUBP w Szczecinie (1947-1948) i we Wrocławiu (1948-1950). W latach 1950-55 szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Szczecinie. 

24 kwietnia 1953 roku przesłał do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie, przygotowane na podstawie opracowań naczelników wydziałów szczecińskiego WUBP, „Sprawozdanie z okresu choroby, a następnie śmierci tow. Stalina”: „Aparat bezpieczeństwa na terenie województwa podczas tych dni zastosował represje wobec 43 osób, w tym 34 osoby zatrzymano profilaktycznie, po 48 godzinach zostały zwolnione, zaś na 9 osób sprawy skierowano do sądu. Z tego przypada 35 osób na PUBP, a 8 osób na aparat wojewódzki”.

W 1956 roku Eljasz Koton przeniósł się do Gdańska na stanowisko kierownika Wojewódzkiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego. Od 16 listopada 1956 roku w dyspozycji szefa Komitetu ds Bezpieczeństwa Publicznego, 20 lutego 1957 roku zwolniony ze służby, jednak już następnego dnia mianowany starszym radcą Centralnego Archiwum MSW. 

Na koniec szereg odznaczeń: Krzyż Oficerski (1954) i Kawalerski (1945) Order Odrodzenia Polski, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1945), Srebrny Medal Zasłużonym na Polu Chwały (1945) (za Lenino), Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946), Złoty (1947) i Srebrny (1946) Krzyż Zasługi, czechosłowacki Medal "Za Odwagę" (1948), Odznaka "10 Lat w Służbie Narodu" i Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954).
Zmarł w 1979 roku, został pochowany na… Powązkach Wojskowych w Warszawie.
 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe