Prezydent wziął udział w uroczystym spotkaniu wieńczącym konferencję naukową poświęconą problematyce fal grawitacyjnych i wręczył odznaczenia prof. Andrzejowi Trautmanowi i prof. Rogerowi Penrose'owi. Trautman otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej i za osiągnięcia w międzynarodowej współpracy naukowej, natomiast Penrose został uhonorowany Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie fizyki, za rozwijanie polsko-brytyjskiej współpracy naukowej.
 
W czasie uroczystości laudację wygłosił fizyk prof. Iwo Białynicki-Birula z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. Zakończył ją, zwracając uwagę na pewien fakt: "Nieskrępowana współpraca międzynarodowa i brak ideologicznie motywowanej ingerencji w naukę są podstawą działania nas, którzy zajmują się nauką" - powiedział.
 
Przypomniał, że w faszystowskich Niemczech fizyka została podzielona na poprawną niemiecką i fałszywą żydowską. W rezultacie fizycy o korzeniach żydowskich zostali zmuszeni do emigracji. "Ci uczeni wylądowali w Stanach Zjednoczonych i pomogli skonstruować bombę, która zostałaby użyta przeciwko tym właśnie Niemcom, gdyby wojna nie skończyła się w maju (1945 r. - przyp. PAP), a trwała jeszcze dłużej. Oczywiście w Polsce nie jest tak źle, ale z niepokojem obserwuję ingerencję - która jest motywowana politycznie i ideologicznie - w naukę" - powiedział. Zwracając się do ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina, powiedział: "Wydaje mi się, że sprawa ta wymaga jednak pewnej reakcji".
 
"Mamy bowiem próby zastąpienia teorii ewolucji kreacjonizmem, mamy próby zastąpienia nauk medycznych ideologicznie motywowanymi regulacjami, mamy próby zastąpienia praw aerodynamiki argumentami opartymi na parówkach i puszkach po coli. To wszystko wskazuje na to, że wymagana jest pewna zdecydowana reakcja na tego typu wtargnięcia ignorantów na teren, który jest domeną nauki" - zaznaczył Białynicki-Birula.
 
Minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin, który zabrał głos później podczas uroczystości, zapewnił: "Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, jak bardzo ważny - wręcz kluczowy dla nauki - jest jej międzynarodowy kontekst". Przypomniał o bliskim mu dziedzictwie Polski Jagiellonów. "To był kraj wielu kultur, wielu narodów, wielu religii. Kraj, który był prototypem dzisiejszej Unii Europejskiej" - ocenił i dodał: "Nikomu, dla kogo dziedzictwo jagiellońskie jest ważne, nie trzeba tłumaczyć, że nauka wymaga tej otwartości na kontekst międzynarodowy. I z całą pewnością w taki sposób będzie się w Polsce rozwijać".
 
"Jeszcze bardziej fundamentalne dla nauki jest zapewnienie jej wolności" - powiedział i przypomniał, że od października obowiązuje ustawa deregulacyjna, która - według ministra - "w naturalny sposób poszerza wolność polskich naukowców".
 
Gowin zaznaczył, że trwają też prace nad nową ustawą o szkolnictwie wyższym. Ma ona powstać w wyniku szerokiego dialogu ze środowiskiem akademickim, a także w wyniku dialogu wewnątrz środowiska akademickiego. "Z całą pewnością jednym z najważniejszych wektorów wyznaczających pracę nad tą ustawą będzie poszerzenie autonomii uczelni" - zapowiedział minister.
 
Sir Roger Penrose (ur. 1931) jest profesorem Uniwersytetu Oksfordzkiego, zajmuje się fizyką matematyczną, matematyką, a także filozofią nauki. Współpracował m.in. ze Stephenem Hawkingiem, z którym udowodnił twierdzenie o osobliwościach w ogólnej teorii względności. Wraz z Hawkingiem jest również laureatem Nagrody Wolfa w dziedzinie fizyki (1988). Badacz dokonał w swojej karierze wielu przełomowych odkryć (m.in. sformułował teorię twistorów, czy hipotezę kosmicznej cenzury dotyczącej natury osobliwości we Wszechświecie).
 
Prof. Andrzej Trautman (ur. 1933) jest członkiem PAN, emerytowanym profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. W swojej pracy badawczej zajmował się m.in. ogólną teorią względności czy pracami z zakresu fizyki matematycznej. W latach 50. XX w. podał argumenty przemawiające za istnieniem fal grawitacyjnych i możliwością ich detekcji. Zwrócił też uwagę na związki między własnościami fal grawitacyjnych i przenoszeniem przez nie informacji.
 
PAP - Nauka w Polsce